احکام “ذبح و قربانی در حج” از منظر مقام معظم رهبری
در حالی که حدود دو هفته تا آغاز موسم حج و اعزام زائران کشورمان به سرزمین وحی مانده، نحوه صحیح انجام این فریضه الهی و موضوعات مرتبط با آن، از مهمترین دغدغه‌های فکری هر زائری است.
از همین رو، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در نظر دارد طی روزهای منتهی به آغاز حج ابراهیمی، با رجوع به پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، پاسخ‌های معظم‌ُله به شبهات و استفتائات افرادی که قصد عزیمت به حج را دارند منتشر کند.
به این امید که حج امسال در کمال امنیت و آرامش، حداکثر دستاورد معنوی و روحی را برای هموطنان‌مان به همراه داشته باشد، در بخش هفتم پاسخ‌های رهبر معظم انقلاب در رابطه با بحث “ذبح و قربانی” را مرور خواهیم کرد.
** آیا کسی که برای ذبح قربانی نایب گرفته، می‌تواند پیش از بازگشت نایب از ذبح، بخوابد؟
مانعی ندارد.
** در حال حاضر، ذبح قربانی در مِنا ممکن نیست، بلکه برای آن جای دیگری نزدیک مِنا در خارج مِنا تعیین کرده‌اند، از طرفی می‌گویند گوشت قربانی‌ها که برای آن اموال زیادی صرف می‌شود، به‌دور ریخته می‌شود و هدر می‌رود، در حالی که بسیاری از مردم کشورهای فقیر به آن نیازمند هستند. آیا حاجی می‌تواند در کشور خود قربانی کند و در روز عید قربان، از طریق تلفن کسانی را در کشور خود یا محل دیگر به ذبح آن مأمور کند تا گوشت قربانی به نیازمندان داده شود؟ یا این که ذبح باید حتماً در همان محل قربانگاه انجام شود؟ و آیا می‌تواند در این مسأله به فتوای مراجعی که این کار را جایز می‌دانند ـ چنان که از برخی علما نقل شده ـ مراجعه کند؟
این کار جایز نیست و ذبح قربانی باید در مِنا باشد و در صورت عدم امکان ذبح در مِنا، باید در محلی که اکنون ذبح در آن انجام می‌شود، قربانی کند تا شعائر انجام قربانی که از شعائر الهی است رعایت شود.
در حال حاضر که متولیان امر، انجام ذبح در مِنا را ممنوع کرده‌اند، آیا حجّاج می‌توانند قربانی را در خارج از حرم ذبح کنند؟ و آیا قربانی کردن در مکه کفایت می‌کند؟
ذبح قربانی جز در مِنا جایز نیست، البته اگر از ذبح در مِنا ممانعت شود، انجام آن در محلی که نزدیک مِنا قرار دارد و برای این کار در نظر گرفته شده کفایت می‌کند.
در عربستان مؤسسات خیریه‌ای وجود دارد که به نیابت از حجّاج قربانی را ذبح می‌کنند و آن را در اختیار فقرا و نیازمندان قرار می‌دهند. ولی امر مسلمین در این‌باره چه نظری دارند و چه شرایطی را لازم می‌دانند؟
لازم است شرایط انجام قربانی به‌گونه‌ای که در مناسک بیان شده، احراز گردد.
آیا می‌توان قربانی را پس از ذبح، در اختیار مؤسسات خیریه قرار داد تا آن را به نیازمندان بدهند؟
مانعی ندارد.
عده‌ای قربانی‌شان را در مکّه در نزدیکی مِنا ذبح نمودند، الان مردّد شدند که آیا ذبح قربانی‌شان در مکّه صحیح و مُجزی بوده است یا اینکه مُجزی نیست و باید تا ماه ذی‌الحجه باقی است دوباره در مِنی یا در معیصم قربانی را اعاده کنند؟
در فرض عدم تمکّن از ذبح در خود مِنا، واجب است احتیاطاً در هر نقطه‌ای که به مِنا نزدیکتر است ذبح کنند؛ در صورت امکان، بنابراین اگر محلی که قربانی ذبح شده است دارای فاصله‌ای با مِنا به‌قدر فاصله معیصم از مِنی یا از آن نزدیکتر است قربانی مُجزی است.
هرگاه ذبح در مکّه مُجزی نباشد، اعمال مکه (طواف حج و نمازش، سعی، طواف نساء و نمازش) را که انجام داده‌اند صحیح است یا آن‌که لازم است آن اعمال هم اعاده شود؟
علی‌الظاهر اعمال کسی که قربانی را از روی جهل به مسأله تأخیر انداخته صحیح است؛ اگر چه احتیاط نیکو است.
