چرا تلویزیون رمضان‌ها شاد نیست؟
مدیر گروه معارف شبکه سه سیما درباره علت اینکه چرا تلویزیون در ماه رمضان شاد نیست، ضعف برنامه‌های معارفی تلویزیون و در حاشیه قرار گرفتن آنها به گفت و گو پرداخت. وی معتقد است نگاه ساده به برنامه‌سازی در حوزه معارف و بودجه کم باعث شده است تا یکنواختی در برنامه‌های تلویزیون شکل بگیرد.
میثم فکری که بیش از چهار سال است در این شبکه حضور دارد در پاسخ به این پرسش که دلیل حاشیه قرار گرفتن برنامه‌های معارفی تلویزیون چیست و تا کنون چه راهکارهایی برای جذب مخاطب در این حوزه دنبال شده است؟ اظهار کرد: یکی از مهمترین دلایل به حاشیه رفتن برنامه‌های معارفی تلویزیون ضعف برنامه سازان و گروه‌های معارفی است که باعث شده است ساختارها یکنواخت باشد و نوآوری‌ها در آنها کمتر اتفاق بیفتد. نکته دوم هم نگاهی است که نسبت به گروه‌های معارفی وجود دارد یعنی با یک بودجه اندک صرفاً یک برنامه گفتگو محور ساده ساخته می‌شود. متأسفانه از طرفی فضای معارفی را به مناسبت‌ها تقلیل می‌دهند و این نگاه وجود دارد که شما متولی مناسبت‌ها هستی آن‌هم مناسبت‌های شهادت و اعیاد.
فکری در ادامه درباره تولید برنامه‌های مذهبی و مناسبتی تلویزیون یادآور شد: در تولید برنامه برای اعیاد و مناسبت‌ها، گروه‌های اجتماعی جشن‌ها را تولید می‌کنند و شهادت‌ها به ما واگذار می‌شود؛ البته در یک سال گذشته این رویکرد کمی در شبکه سه سیما تغییر کرده است. به عنوان مثال ما برنامه‌ای تحت عنوان «چراغانی» را داریم که در اعیاد پخش می‌شود.
وی افزود: گروه معارف شبکه سه سیما در طول این سال‌ها تلاش کرده است تغییراتی در فرم برنامه‌ها ارائه دهد. به عنوان مثال برنامه‌ای همچون «مخاطب خاص» که در شب‌های جمعه پخش می‌شود با برنامه‌هایی که در عتبات تولید می‌شود کاملاً متفاوت است. چرا که یک برنامه ترکیبی و فضای آن کمی اجتماعی‌تر است تا معارفی صرف. و یا برنامه «دین دات آی آر» را داشتیم که کاملاً به‌روز بوده است و هدف گذاری آن هم پاسخگویی به شبهات فضای مجازی بوده است. به طور کلی ما در دو، سه سال گذشته برنامه‌های ترکیبی در حوزه معارف با دکور جذاب داشتیم و نگاهمان پرداختن به فضای تربیتی و دینی بوده است ما تلاشمان را کردیم اما موانع متعددی وجود دارد که باعث کم‌انگیزگی تهیه‌کنندگان برنامه‌های معارفی شده است. به همین جهت دیگر به دنبال خلاقیت جدید نمی‌روند البته فکر می‌کنم این اتفاق در تمام برنامه‌ها وجود دارد.
مدیر گروه معارف شبکه سه سیما سپس مطرح کرد: اکثر برنامه‌های تلویزیون گفتگو محور هستند اما برنامه‌های معارفی میان آنها بیشتر به چشم می آیند، مسئله‌ای که ما داریم این است که ما برنامه ساز مسلط به فضای دینی نداریم.
هنوز نتوانستیم قالب شادی معنوی را در تلویزیون پیدا کنیم
میثم فکری در پاسخ به این پرسش که شما به عنوان مدیر گروه معارف با توجه به وضعیت جامعه تا چه میزان تلاش کرده‌اید برنامه‌های معارفی فضای آرامش‌بخشی را به مخاطب انتقال دهند؟ اظهار کرد: این اتفاق دو وجه دارد یکی بحث شهادت‌هاست و دیگری بحث مناجات. در ارتباط با بحث مناجات از تأکیدات ما بر این بوده است که مناجات‌هایمان حزن‌انگیز نباشند. متأسفانه آفت بزرگی که داریم این است ماه رمضان را که جشن است در نظر نمی‌گیریم.
این مقام مسؤول معتقد است: ما هنوز نتوانستیم قالب شادی معنوی را در تلویزیون پیدا کنیم. چندین سال پیش همه می‌گفتند نود سیاسی، اجتماعی و… بسازیم. یک زمانی دیگر مطرح شد خندوانه دینی بسازیم، اما واقعاً کسی نتوانست این فضای با نشاط را در ماه بندگی بسازد.
او با اشاره به برنامه «ماه من» که برنامه سحرگاهی شبکه سه سیماست و با اجرای نجم‌الدین شریعتی روی آنتن می‌رود، اظهار کرد: برای برنامه سحرگاهی «ماه من» تلاش‌هایی کرده‌ایم تا به لحاظ فرم جذابیت‌های بصری اتفاق جدیدی بیفتد. اما باز هم دست ما بسته بود. نگاه «ماه من» این بوده است که جذابیت را با حضور افراد در برنامه نداشته باشیم در واقع یک ویدئوکلیپ و پادکست تصویری داشته باشیم که مخاطب هم از صدا و هم از تصاویر به خوبی استفاده کند. به فراخور مأموریت شبکه ۳ در انتخاب دکور آیتم و مجری تلاش کردیم کمی متفاوت‌تر باشیم.
فکری درباره ویژگی‌های برنامه «ماه من» که با اجرای نجم‌الدین شریعتی از تلویزیون پخش می‌شود، توضیح داد: این برنامه در طول این ۳۰ شب قرار است با کارشناسانی ثابت با موضوع فضائل امیرالمومنین روی آنتن برود. همچنین بخشی از این برنامه به حضور مهمانان و طرح یک سوژه اجتماعی برمی‌گردد.
وی در پاسخ به این پرسش که در راستای غیرتکراری بودن مجری، چرا از مجریان مطرح تلویزیون استفاده نشده است؟ اظهار کرد: آقای شریعتی حدود ۱۰ سال است که برنامه «سمت خدا» را برای تلویزیون اجرا کرده است. و تاکنون قالب دیگری را ا جرا نکرده است. ایشان وجه متفاوت دیگری هم دارند که ما سعی کرده‌ایم از این وجه ایشان به عنوان مجری به استفاده کنیم؛ البته این اتفاق اولین تجربه ما بود ما برای انتخاب مجری گزینه‌های دیگری هم داشتیم اما ریسک بالاتری داشت و شاید این برنامه باعث شد، مخاطبان نجم‌الدین شریعتی را در قالب دیگری ببینند.
مدیر گروه معارف شبکه سه سیما از ادامه‌دار بودن برنامه «ماه من» پس از ایام رمضان خبر داد و در عین حال گفت: بنا نداریم برنامه «ماه من» را امسال به اتمام برسانیم یا فقط در ایام رمضان به روی آنتن ببریم و نگاهمان این است که این برنامه یک برند در تمام مناسبت‌های تلویزیون باشد.
چرا مجریان مطرح مجری سحرگاهی تلویزیون نشدند؟
فکری در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش‌هایی برای استفاده از مجریان مطرح و قدیمی در تلویزیون برای برنامه‌های معارفی صورت گرفته است؟ اظهار کرد: دوره برخی مجریان در تلویزیون گذاشته است. مجریان در دوره‌های مختلف ژانر اجرایی خود را تغییر می‌دهند مثل آقای علیخانی که ژانر اجرای خود را تغییر داد. یکی از علت‌های نبود مجریان قدیمی در تلویزیون به خودشان برمی‌گردد، این که خود را به‌روز نمی‌کنند. البته بخشی هم کم‌لطفی‌هایی است که از طرف رسانه می‌شود و همه این عوامل در کنار هم باعث شده است که برخی مجریان قدیمی در تلویزیون حضور نداشته باشند. اما باید گفت فکر نمی‌کنم آوردن مجری که از دور خارج شده باشد، مخاطب را جذب کند. متأسفانه مجریان جدید هم دنبال ادعا نیستند، به دنبال کپی دست چندم از مجریان برند گذشته می‌شوند. در نتیجه همت و انگیزه‌ای وجود ندارد که از مجریان جدید استفاده کنیم و به سراغ آنها برویم.
فکری در همین زمینه به بازگشت برخی مجریان مطرح به تلویزیون و پیشنهادی که برای اجرای برنامه سحرگاهی تلویزیون به آنها شده است، اشاره کرد و گفت: در دو سال گذشته سراغ برخی مجریان مطرح رفتیم که برای اجرای برنامه‌های معارفی قصد داشتیم از آنها استفاده کنیم اما بنا به دلایلی اجرایی نشد، در حالی که این مجریان مطرح از گزینه‌ها برای برنامه‌های سحرگاهی بودند.
مدیر گروه معارف شبکه سه سیما در همین زمینه تاکید کرد: به طور کلی ما امکان استفاده از همه مجریان را داریم و به محض اینکه شرایط اجرا فراهم شود از آنها استفاده می‌کنیم به هر حال این مجریان سرمایه‌های شبکه سه و تلویزیون هستند.
وی همچنین با اشاره به اقداماتی که شبکه سه سیما در گروه معارف به مناسبت ایام رمضان انجام داده است، یادآور شد: در فضای کارهای کوتاه تلاش‌هایی شده است که شبکه سه رنگ و لعاب بیشتری در این ایام داشته باشد. از کارهای موشن گرافی گرفته تا کارهای یک دقیقه‌ای که همه آنها را طراحی کرده‌ایم و در لابه لای برنامه پخش می‌کنیم.
نوآوری در انتخاب مداحی
فکری در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با بیان اینکه تلویزیون سال‌هاست در مناسبت‌ها، سال گذشته را تکرار کرده است، گفت: یکی از اتفاقاتی که وجود دارد این است که هر سال تلویزیون سال گذشته را تکرار می‌کند؛ به عنوان مثال همیشه مداحی‌های سنتی در شبکه‌ها وجود دارند که همان‌ها دوباره تکرار و پخش می‌شوند اما شبکه سه سیما در این دو سه سال اخیر توانسته است مداحان جوانی را معرفی کند که کسی آنها را نمی‌شناخت. در بحث مناجات‌خوانی نیز چنین اتفاقی در شبکه سه سیما افتاده است و ما به تهران بسنده نکرده‌ایم تلاش کردیم صداهایی را پخش کنیم که تاکنون تلویزیون آنها را پخش نکرده است شاید سختی رمضان و ضبط را به جان خریده باشیم اما کار جدیدی در این زمینه انجام دادیم برای این که صداهای مختلفی دیده شوند و آدم‌های مختلفی بیایند.
وی یادآور شد: متأسفانه خیلی از برنامه‌سازان ما دچار خودسانسوری می‌شوند. همین خودسانسوری در سیستم صدا و سیما آنها را محافظه کار می‌کند و به همین جهت کمتر به دنبال ریسک کردن و نوآوری می‌روند.
میثم فکری در پایان از ادامه‌دار بودن برخی برنامه‌های معارفی این شبکه در ایام رمضان خبر داد و گفت: برنامه «سمت خدا» و «مخاطب خاص» در ایام رمضان پخش خود را ادامه خواهند داد.
