دستیابی به بازارهای ترانزیتی جدید
عضو هیات‌مدیره راه‌آهن جمهوری اسلامی و رئیس کمیته ترانزیت راه‌آهن با اشاره به برنامه‌های جدید این شرکت برای دستیابی به بازارهای جدید ترانزیتی گفت: برنامه‌های جدیدی برای استفاده از مرزهای مختلف کشور و دستیابی به بازارهای ترانزیتی جدید مدون شده که خوشبختانه بخشی از آنها نیز عملیاتی شده است.
حسین عاشوری با اشاره به اینکه راه‌آهن جمهوری اسلامی در 20 سال گذشته به صورت سنتی عمده بار ترانزیتی را از آسیای میانه به بندرعباس حمل می‌کرده است، گفت: به طوری که این مرز 80 درصد فعالیت ترانزیتی راه‌آهن را به خود اختصاص داده بود و سایر مبادی مرزی همچون میرجاوه، مرز رازی و جلفا میزان بار مرزی ترانزیتی کمتری را دارا بوده و در مجموع 20 درصد را شامل می‌شده است. وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم سهم بار خود را در این بخش افزایش دهیم، برنامه‌هایی را تدوین کرده‌ایم که از جمله آن می‌توان به فعال شدن مرز رازی ترکیه اشاره کرد. به گزارش دنیای اقتصاد ، عاشوری گفت: سال گذشته مجموع بار ترانزیتی وارداتی و صادراتی از این مرز 360 هزار تن بوده است که براساس اقداماتی که انجام داده‌ایم، هدف‌گذاری ما برای سال جاری رسیدن به یک میلیون تن بار در این مرز است. وی ادامه داد: برای محقق شدن این هدف دو جلسه میان مسوولان راه‌آهن‌های ایران و ترکیه انجام شده است، یک جلسه در آنکارا و یک جلسه در تهران برگزار شد که به بررسی مشکلات حمل بار ریلی بین دو کشور پرداخته شد. یک جلسه دیگر نیز قرار است ظرف یک ماه آینده با حضور فورواردرهای این مسیر و مسوولان راه‌آهن ترکیه برگزار شود. وی تصریح کرد: خوشبختانه پیرو این جلسات میزان بار مسیر ترکیه رشد 43 درصدی طی ماه‌های گذشته داشته و پیش‌بینی ما روند مداوم این رشد تا پایان سال و محقق شدن هدف یک میلیون تنی است. عاشوری گفت: کالاهایی که در این مسیر جابهجا می‌شود، کود از آسیای میانه به ترکیه، محصولات چوبی از ترکیه به سمت نخجوان، خاک روی از ترکیه به داخل کشور است که که برای تولید شمش روی در استان زنجان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
راه‌اندازی قطار استانبول به اسلام‌آباد
عاشوری ادامه داد: یکی از موضوعات مهم مورد بررسی با مقامات ترکیه‌ا‌ی راه‌اندازی قطار استانبول به اسلام‌آباد پاکستان است که این مسیر کریدوری که قبلا در قالب سازمان اکو تصویب شد، در طول چند سال گذشته جز کالاهای سازمان ملل متحد که از اروپا به پاکستان می‌رفت، کالای دیگری را عبور نداده است بنابراین به دنبال انجام هماهنگی میان سه راه‌آهن ایران – ترکیه و پاکستان برای فعال‌سازی این کریدور هستیم. وی تصریح کرد: قرار است جلسه‌ای در تاریخ 20 تیرماه امسال در قالب اجلاس اکو در اسلام‌آباد با موضوع فعال‌سازی این کریدور انجام شود. همچنین قرار است جلسه‌ای ظرف ماه‌های آینده در سطح روسای راه‌آهن‌های ایران – پاکستان – ترکیه در تهران در زمینه فعال‌سازی این کریدور برگزار شود. وی افزود: هرساله حجم قابل توجهی کالا بین پاکستان و ترکیه از طریق دریا جابهجا می‌شود که به دنبال جذب این بار هستیم.
راه‌اندازی قطار اروپا به ایران
عاشوری همچنین با اشاره به موضوع رفع تحریم‌ها و استقبال کشورهای اروپایی برای صادرات و واردات کالا از ایران گفت: در جلساتی که با شرکت‌های DB SCHENKER و DB CARGO و DHL در ماه‌های اخیر داشتیم این شرکت‌ها تمایل زیادی برای راه‌اندازی قطاری از تهران به آلمان داشتند که لازمه آن همکاری راه‌آهن ترکیه در زمینه تعرفه کالا و جدول زمانی سیر قطار است. براین اساس سه هفته پیش در آنکارا جلسه‌ای با حضور شرکت یک شرکت آلمانی برای پیگیری این موضوع داشتیم و امیدواریم با شرکت‌های دیگر نیز به‌زودی جلساتی در این زمینه برگزار کنیم تا هر چه سریع‌تر بتوانیم از یکی از بنادر یا پایانه‌های هاب توزیع کالا از آلمان به ایران یک قطار راه‌اندازی کنیم. وی افزود: جلسات متعدد زیادی برای بررسی موضوعات انجام شده است که طرف ترکیه‌ا‌ی قول مساعد برای برطرف کردن مشکلات احتمالی ظرف چند ماه آینده داده است.
عاشوری گفت: راه‌اندازی این قطار به‌دلیل اینکه حجم قابل توجهی کالا بین اروپا و ایران در حال تبادل است، می‌تواند گام موثری در زمینه نقل و انتقال کالا به صورت ریلی باشد چرا که در زمان حاضر این حجم کالا از طریق دریا و بخش کوچک آن از طریق جاده انجام می‌شود. وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود با توجه به رفع تحریم‌ها حجم همکاری‌های میان ایران و اروپا و بحث‌های صادراتی و وارداتی افزایش پیدا کنند افزود: در تلاشیم تا با راه‌اندازی این قطار بخشی از این حمل و نقل را به مسیر ریلی سوق دهیم. وی افزود: براساس مذاکراتی که انجام شده است قطعات خودرویی از اروپا به ایران و کالاهای پتروشیمی ایران به اروپا در این مسیر جابهجا می‌شوند همچنین کالاهایی که از سوی شرکت زیمنس برای پروژه‌های ایرانی وارد می‌شوند نیز می‌توانند از این مسیر عبور کنند. وی اظهار امیدواری کرد اگر راه‌آهن ترکیه در این باره همکاری‌های لازم را انجام دهد، مسیر ایران به اروپا به‌عنوان مسیر اصلی بار تعیین می‌شود. وی با بیان اینکه در زمان حاضر هدف‌گذاری ما برای جابه‌جایی بار در مسیر ترکیه تا پایان سال یک‌میلیون تن است، افزود: اما با راه‌اندازی این قطار و ظرفیت‌هایی که این مسیر دارد به راحتی می‌توانیم تا دو سال آینده به هدف 3 میلیون تن دست پیدا کنیم.
وی همچنین ادامه داد: مسیر بعدی مرز میرجاوه است که طی سال‌های اخیر فعال نبوده است و به‌دلیل عریض بودن خط راه‌آهن پاکستان و تفاوت آن با عرض خط در ایران باید بار با واگن و لکوموتیوهای پاکستانی از ایران به سمت پاکستان حمل شود. این مسیر همچنین مشکلات کندی سیر و امنیتی داشت که خوشبختانه طی جلسات اخیری که با مسوولان راه‌آهن پاکستان و مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور داشتیم، عزم جدی برای راه‌اندازی این مرز و رفع مشکلات آن وجود دارد. وی افزود: براین اساس طی سه ماه گذشته شاهد رشد 66 درصدی در بحث بار در مسیر میرجاوه بوده‌ایم که این بار شامل بارهایی بوده است که از طریق ایران صادر می‌شود، همچون قیر، گوگرد و سیمان و بارهای وارداتی پاکستان که کالاهای کشاورزی است. وی ادامه داد: یکی دیگر از کالاهایی که از طریق این مرز جابهجا می‌شود حمل بار از پاکستان به قزاقستان است که اولین محموله بار سیب‌زمینی از پاکستان به قزاقستان حمل شد و به دنبال تداوم حمل این کالا هستیم. عاشوری ابراز امیدواری کرد که بتوانیم از ظرفیت این مسیر برای حمل بار و نقل و انتقال مسافر نیز استفاده کنیم.
راه‌اندازی قطار مسافری تبریز به وان
عضو هیات‌مدیره راه‌آهن جمهوری اسلامی همچنین از توافقات میان ایران و ترکیه برای راه‌اندازی قطار مسافری تبریز به وان خبر داد و افزود: خوشبختانه طی ماه‌های اخیر جلسات خوبی در این زمینه برگزار شده است و امیدواریم این قطار مسافری در ماه‌های آینده به صورت رسمی راه‌اندازی شود. وی تاکید کرد کشور ترکیه قول‌های مساعدی برای تامین امنیت این مسیر داده است. رئیس کمیته ترانزیت در راه‌آهن گفت: فعال کردن مرز جلفا و آستارا از موضوعات دیگری است که در حال پیگیری هستیم. مرز جلفا قبل از فروپاشی شوروی مرز ارتباطی با بلوک شرق جلفا بوده است و بعد از فروپاشی و اختلافاتی که بین کشورهای ارمنستان و آذربایجان وجود داشته، غیرقابل استفاده شده و با افت شدید بار در این مرز مواجه بوده‌اند و متاسفانه این مشکل کماکان به قوت خود باقی است. وی ادامه داد: در زمان حاضر مرز جلفا فقط برای عبور کالا به نخجوان استفاده می‌شود و متاسفانه به‌دلیل قطع ارتباط ریلی از نخجوان به سایر نقاط فعالیت چشمگیری در این مسیر وجود ندارد.
عاشوری گفت: براین اساس موضوع فعال‌سازی کریدور شمال به جنوب از مسیر آستارا به صورت جدی در سال‌های اخیر دنبال شده است و با مساعدت راه‌آهن آذربایجان ساخت مسیر آستارا – آستارا از سال گذشته آغاز شده و پیش‌بینی می‌کنیم ظرف چند ماه آینده ایستگاه آستارا در ایران افتتاح شود. وی ادامه داد: با افتتاح این ایستگاه عملا خط ریلی ایران به شبکه ریلی آذربایجان و در ادامه به دو مسیر که از یک طرف به کشور روسیه و اروپای شرقی و از سوی دیگر به گرجستان و دریای سیاه متصل می‌شود. وی همچنین افزود: در ادامه مسیر آستارا به سمت قزوین و رشت نیز در مراحل پایانی ساخت است و تنها عملیات ساخت قسمت رشت به آستارای ایران انجام نشده است که با اقدامات جدید و موافقت دولت آذربایجان و اختصاص یک وام 500 میلیون دلاری به این مسیر این پروژه نیز به‌زودی آغاز می‌شود. عاشوری با بیان اینکه با تکمیل این پروژه در پنج سال آینده شاهد تکمیل کریدور شمال به جنوب خواهیم بود، افزود: پیرو توافقات میان سه راه‌آهن روسیه، آذربایجان و ایران مقرر شد که در انتظار تکمیل این مسیر ریلی برای فعال‌سازی این کریدور نباشیم و توافقاتی برای تعرفه‌های سال 2017 انجام دادیم که براساس آن نرخ تعرفه‌ها در این سال 50 درصد کاهش یافت که این موضوع می‌تواند به فعال‌سازی بیشتر این مسیر کمک کند.
وی افزود: براساس این توافق کالا از بندر عباس تا مسکو و از مسکو به سمت فنلاند، لتونی، استونی و بلاروس حمل می‌شود و همچنین همزمان امکان سیر قطار و حمل و نقل ترکیبی را فراهم کردیم که جذابیت‌های لازم برای صاحبان بار در این مسیر را داشته باشد. وی افزود: در حال مذاکره با صاحبان بار برای استفاده از این مسیر ریلی هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم در سال 96 بتوانیم با معرفی این کریدور به صاحبان بار شاهد رونق گرفتن این مسیر باشیم. عاشوری گفت: این مسیر درحالی فعال می‌شود که 14 سال پیش روسای جمهور ایران، روسیه و هند تحت عنوان کریدور شمال به جنوب این مسیر را تصویب کردند اما فاز عملیاتی آن به تازگی شروع می‌شود اگرچه سال گذشته در این مسیر یک قطار به صورت آزمایشی بار را از بمبئی هند به سمت روسیه در مدت زمان 22 روز جابهجا کرد که تلاش می‌کنیم تا در فاز عملیاتی این بار ظرف 18 تا 19 روز جابهجا شود.
وی همچنین با اشاره به تلاش راه‌آهن جمهوری اسلامی برای راه‌اندازی خط مرزی با افغانستان و تکمیل آن گفت: به زودی شاهد راه‌اندازی ایستگاه راه‌آهن در مرز افغانستان خواهیم بود تا براین اساس جابه‌جایی بار به راحتی در این مسیر ریلی انجام شود. وی همچنین ابراز امیدواری کرد با فضای آرامشی که در عراق به وجود آمده است مرز شلمچه نیز بتواند تا پایان سال فعال‌تر از گذشته عمل کند. وی همچنین برای مرز اینچه‌برون روند رو به رشد را پیش‌بینی کرد و افزود: خوشبختانه این روند رو به رشد در سال‌های اخیر وجود داشته و همچنان ادامه دارد.
عاشوری همچنین با اشاره به رشد 9 درصدی واردات، رشد 11 درصدی صادرات و رشد 30 درصدی ترانزیت کالا در سه ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته گفت: رشد 30 درصدی ترانزیت در کالاهایی همچون کود، گوگرد، چوب و محصولات چوبی بوده است که کود از سمت ترکمنستان و ازبکستان به خلیج‌فارس، گوگرد از ترکمنستان به ایران، چوب و محصولات چوبی از ترکیه به سمت نخجوان و بارهای کانتینری از بندرعباس به سمت آسیای میانه شامل کالاهایی همچون صابون، شکر و محصولات فولادی حمل می‌شود. وی ادامه داد: همچنین حبوبات و نخ نیز از آسیای میانه به بندرعباس حمل می‌شود که خوشبختانه این کالاها در سه ماهه اخیر رشد داشته است. وی با اشاره به اینکه حمل کالای پنبه از کشور ازبکستان به دلیل تصمیمات اخیر رئیس جمهور این کشور برای جلوگیری از صادرات پنبه کاهش پیدا کرده است، گفت: اما ترانزیت دیگر کالاها رشد داشته است. وی افزود: در بخش ترانزیت 311 هزار تن کالا، واردات 651 هزار تن و صادرات سه‌میلیون و 300 هزار تن در سه ماهه گذشته داشته‌ایم.
