ماجرای لقاح مصنوعی پلنگ ایرانی

نتیجه تصمیم‌های‌ اشتباه زیست‌محیطی در چند سال گذشته، پلنگ ایرانی را معرض انقراض قرار داده و حالا متخصصان ایرانی و آلمانی قصد دارند تا با استفاده از روشی جدید، همه این مشکل به وجود آمده را به نوعی حل کنند.

در هفته‌ای که گذشت متخصصان این دو کشور روی پلنگ ایرانی «کیجا» در باغ وحش ارم تهران عمل لقاج مصنوعی انجام دادند و بسیاری بر این باورند که در صورت موفقیت آمیز بودن این عمل جراحی خطر انقراض این گونه ارزشمند پلنگ ایرانی کاهش پیدا می‌کند.

«کیجا» یکی از مهمترین پلنگ‌های ایرانی موجود در باغ وحش تهران در معرض انقراض است. پیش از این امکان لقاح مصنوعی کیجا، پلنگ ایرانی ماده باغ وحش تهران با دو پلنگ نر ایرانی بررسی شده بود.

به گفته ایمان معماریان دام‌پزشک باغ وحش تهران لقاح مصنوعی تحت نظر برنامه جهانی EEP (اتحادیه باغ وحش‌های اروپا) انجام گرفته و آن‌ها این برنامه را با هدف تکثیر گونه‌های در خطر انقراض را کنترل می‌کنند. او در این رابطه گفت: سال گذشته یک پلنگ ایرانی نر از باغ وحش کشور پرتغال به ایران فرستاده شد تا بتوانیم برای باردار کردن «کیجا» از این پلنگ نر استفاده کنیم. همچنین حدود سه سال گذشته از یک پلنگ ایرانی اسپرم گرفتیم و از آن در نیتروژن مایع نگه‌داری کردیم. البته لقاح مصنوعی چندین بار در دنیا انجام شده ولی متأسفانه در بیشتر مواقع موفقیت آمیز نبوده است.

اما هنوز نتیجه این اقدام مشخص نشده و تا چند ماه دیگر مشخص می‌شود که لقاح مصنوعی موفقیت آمیز بوده یا نه.

«لقاح مصنوعی» روشی تازه برای نجات گونه‌های در حال انقراض

به طور کلی استفاده از لقاح مصنوعی برای نجات گونه‌های در حال انقراض روشی است که در دهه گذشته روی حیوانات مختلفی امتحان شده و در میان دانشمندان در رابطه نتیجه این اقدام نظرات مختلفی وجود دارد.

تاکنون گونه‌های مختلفی توسط روش لقاح مصنوعی به دنیا آمده‌اند، در سال ۲۰۱۴ گونه‌ای خاص از پنگوئن‌ها با روش لقاح مصنوعی به دنیا آمدند، سال ۲۰۱۵ اینکار با پانداها انجام شد و حیوانات زیاد دیگری هم با این روش به دنیا آمده‌اند. اما قسمت سخت ماجرا، انجام لقاح مصنوعی به طور مداوم روی یک گونه است.

به گزارش نشنال جئوگرافیک، لقاح مصنوعی یک ابزار مناسب برای دانشمندان است، اما این اتفاق که برای انسان‌ها و دام‌ها به راحتی صورت می‌گیرد در رابطه با حیوانات وحشی به شکل غیرممکنی سخت است.

پیرز کمیزولی، یک محقق در دانشگاه واشنگتن در این رابطه گفت: «تنها گونه‌ای از موش‌ها و پانداها حیواناتی هستند که به طور دائمی این کار روی آن‌ها انجام می‌شود.»

به گزارش ایسنا، پلنگ‌ها هم یکی از حیوانات وحشی هستند که انجام عمل لقاح مصنوعی روی آن‌ها با سختی‌های فراوانی همراه است.

چرا انجام لقاح مصنوعی روی حیوانات وحشی سخت‌تر است؟

کمیزولی در پاسخ به این سوال گفت: «برای اینکه روی حیوانات جدید عمل لقاح مصنوعی انجام دهیم در ابتدا باید به زیست‌شناسی تولید مثل آن‌ها برگردیم و قطعا یک پلنگ یک گوسفند نیست.»

در واقع لقاح مصنوعی روی دام‌ها موفقیت‌آمیز بود چراکه صنعت دامپروری در تحقیقاتی که روی اینگونه حیوانات برای لقاح مصنوعی انجام می‌شد، میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری کرد، اما به طور کلی ۶۲۶۴ گونه در خطر انقراض در دنیا وجود دارد که انجام تحقیقات مختلف روی تمام آن‌ها کار آسانی نیست. از سوی دیگر انجام عمل لقاح مصنوعی خود هم هنوز با مشکلاتی روبرو است و هنوز با درصد موفقیت این اقدامات بسیار کم بوده.

اما در رابطه با پلنگ‌ها که عمل لقاح مصنوعی روی یک گونه آن در ایران انجام شده هم، متخصصان خارجی مطالعات فراوانی انجام داده‌اند.

آدرین کرویزر، محققی که بیش از یک دهه است روی پلنگ‌ها مطالعاتی انجام دادخ در این رابطه به وایرد گفت:‌ «آن‌ها برای لقاح مصنوعی بسیار چالش برانگیز هستند و علت این موضوع هم این است که این حیوانات اسپرم با کیفیتی تولید نمی‌کنند.»

البته سال ۲۰۱۵ اقداماتی برای حل این مسئله و نجات پلنگ‌ها در پارک ملی آمریکا انجام شد و بسیاری از این چالش‌ها هم با روش‌های مختلفی حل شد، اما با این وجود محققان آمریکایی این موضوع را راه حلی برای نجات پلنگ از انقراض نمی‌دانند.

اوبراین، یکی از محققان این اقدام در این رابطه به ساینتیفیک آمریکن گفته بود:‌ «تولیدمثل با کمک انسان فقط زمان اضافی ایجاد می‌کند و راه اصلی برای نجات پلنگ‌ها از انقراض، بهبود زیست‌گاه‌ آن‌ها و جلوگیری از شکارشان است.»