آمریکا و طالبان بر سر چه توافق کردند؟
شرط اصلی طالبان برای خاتمه جنگ و پیوستن به پروسه صلح خروج کامل نیروهای خارجی از خاک افغانستان است و از نظر آن ها این موضوع تنها در مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها قابل بحث و بررسی است.
سیدحسام رضوی در یادداشت روزنامه خراسان نوشت:
هفته گذشته طولانی‌ترین دور مذاکرات مستقیم میان اعضای دفتر سیاسی طالبان و زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان برگزار شد، مذاکراتی که طولانی شدن مدت آن باعث شد گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای درباره محتوای آن منتشر شود اما آنچه تاکنون به صورت رسمی اعلام شده حکایت از آن دارد که این مذاکرات همچنان در مرحله مقدماتی متوقف شده و پیشرفت چشمگیری نداشته است.
طالبان از ابتدا و پیش از آغاز این مذاکرات اعلام کرده بودند که تنها با طرف آمریکایی به صورت مستقیم مذاکره خواهند کرد زیرا به زعم آنها حکومت وحدت ملی افغانستان حکومت دست‌نشانده آمریکایی‌هاست و خود صلاحیت جدی برای تصمیم‌گیری ندارد و مذاکره با دولت در واقع نوعی وقت تلف کردن است.
از سوی دیگر شرط اصلی طالبان برای خاتمه جنگ و پیوستن به پروسه صلح خروج کامل نیروهای خارجی از خاک افغانستان است و از نظر آنها این موضوع تنها در مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها قابل بحث و بررسی است.
در هر حال و با وجود مخالفت‌های گسترده از سوی دولت افغانستان و برخی رهبران سیاسی بالاخره این طالبان بودند که به خواست خود رسیدند و توانستند آمریکا را پای میز مذاکرات مستقیم بکشانند.
در دور چهارم مذاکرات مستقیم میان آمریکا و طالبان و در خلال این گفت وگوها گمانه‌زنی‌هایی به شرح زیر و به عنوان توافقات انجام شده میان طالبان و آمریکا منتشر شد:
۱- توافق بر سر تشکیل حکومت موقت با حضور طالبان در این حکومت .۲- تعیین جدول زمانی ۱۸ ماهه برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان .۳- توافق بر سر آتش‌بس بین دو طرف
۴- توافق بر سر آغاز مذاکرات بین‌الافغانی میان طالبان و دولت افغانستان.
با این حال و بلافاصله پس از پایان این مذاکرات شش روزه هم طالبان و هم خلیل‌زاد هرگونه توافق در هر زمینه‌ای را رد کردند.طالبان همچنان مانند گذشته اعلام کردند که شرط اصلی آنها برای هر توافقی خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان است و تا این مهم حاصل نشود آنها پای هیچ توافق دیگری از جمله مذاکره مستقیم با دولت حاضر نخواهند شد.
طالبان همچنین هرگونه اقدام برای آتش‌بس را نیز منوط به همین شرط کردند.آمریکا نیز که دارای پیمان امنیتی با کابل است بحث تعیین جدول زمانی خروج نیروهایش از خاک افغانستان را تکذیب کرد.
در همین حال خلیل‌زاد در دیدار با اشرف‌غنی اعلام کرد که تنها صلاحیت جدی او راضی کردن طالبان برای آغاز مذاکرات با دولت است و او مأموریتی برای تعیین جدول زمانی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ندارد.
دولت افغانستان و رهبران سیاسی در کابل نیز در چند روز اخیر و در خلال واکنش به نشست طالبان با نماینده آمریکا خواستار مذاکره این گروه با دولت شده و هرگونه توافق بدون حضور دولت را مردود شمرده‌اند.آنچه از مواضع رسمی دو طرف مذاکرات قطر برمی‌آید این است که پس از ماه‌ها مذاکره و نشست هنوز هیچ‌یک از دو طرف از مواضع و شرایط خود عقب‌نشینی نکرده‌اند.
طالبان همچنان بر شرط خروج کامل نیروهای خارجی تأکید دارند و همه توافقات را منوط به برآورده شدن این شرط کرده‌اند و آمریکا نیز حتماً تمایلی به خروج کامل ندارد و این نخستین بن‌بست اساسی بر سر راه به نتیجه رسیدن این مذاکرات است.
از سوی دیگر دولت افغانستان که تاکنون در این مذاکرات به بازی گرفته نشده در واقع آمریکا را نماینده خود می‌داند و او نیز حاضر نیست که واشنگتن در این شرایط تن به خواسته طالبان دهد و حکومت وحدت ملی را تنها رها کند.
رهبران سیاسی در کابل که قدرت زیادی برای چانه‌زنی دارند نیز خروج آمریکا و برآورده شدن این شرط طالبان را به نوعی شکست برای خود تلقی می کنند بنابراین آنها هم اکنون راضی به خروج آمریکا از افغانستان نیستند.
طالبان که اکنون هم در میدان نبرد و هم در میدان مذاکره وسیاست دست برتر را در اختیار خود می‌پندارد بعید است در قبال امتیازات حداقلی پیشنهادی از سوی واشنگتن از شرط اصلی خود یعنی پایان اشغال افغانستان دست بردارد.
به نظر می‌رسد اکنون توپ در زمین آمریکاست و این واشنگتن است که با تصمیم جدی برای بقا یا خروج کامل از افغانستان شرایط را برای برقراری صلح در این کشور مهیا سازد و در غیر این صورت نتیجه تمام تلاش‌ها و مذاکرات «هیچ» است.
