مانیفست خاورمیانه ای پمپئو

نشنال اینترست نوشت: در حالی که سردرگمی‌ها درباره سیاست دولت ترامپ در خاورمیانه ادامه دارد، وزیر امورخارجه آمریکا، مایک پومپئو روز پنجشنبه یک سخنرانی مهم در مصر ارائه کرد. این اقدامی برای انتقاد از عملکرد دولت قبلی بود و پومپئو صریحا سخنان اوباما در سال ۲۰۰۹ در همین مکان را به شدت ملامت کرد.

به گزارش بازتاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: پومپئو گفت: «دوران شرمساری خودخواسته آمریکا به سر آمده است.» پومپئو، نماینده سابق که در سال ۲۰۱۰ با موج تی پارتی وارد عالم سیاست شد، در نظر بسیاری یک تور معذرت خواهی بابت عملکرد اوباما در خاورمیانه به راه انداخته است. او گفت: «به یاد داشته باشید که در همین شهر بود که یک آمریکایی دیگر در برابر شما ایستاد و به شما گفت تروریسم اسلامگرایان تندرو، ریشه‌ای در ایدئولوژی ندارد. او گفت حادثه یازدهم سپتامبر موجب شد کشور من از ارزش‌هایش در خاورمیانه عقب‌نشینی کند. او گفت که آمریکا و جهان اسلام به یک شروع دوباره نیاز دارند».

البته پومپئو به دعوت ژنرال سیسی، رییس‌جمهوری مصر که جایگزین مرسی، رییس‌جمهور تحت حمایت اخوان‌المسلمین شده، به مصر سفر کرد. مرسی هنگامی به قدرت رسید که ایالات متحده اجازه داد متحد قدیمی‌اش، حسنی مبارک در جریان بهار عربی سقوط کند. از نظر پومپئو، «پیامدهای این قضاوت‌های نادرست، مهلک بودند».

بیشتر اظهارات پومپئو شباهت زیادی با رویکرد حلقه اطرافیان ترامپ مانند کوشنر و استیو بنن و اندیشکده هایی مانند موسسه هادسون، بنیاد دفاع از دموکراسی ها و گروه مطالعات امنیتی داشت که نگاهی متفاوت از دولت‌های بوش و اوباما به خاورمیانه دارند.

این گروه از گسترش اسلام‌هراسی خودداری می‌کنند و در عوض از رویکردی سختگیرانه تر در صحنه منطقه‌ای که محور دردسرهای جهان است، حمایت می‌کنند؛ نگاهی که تردیدی در همکاری با دیکتاتورهای منطقه به خود راه نمی‌دهد.

یکی از مقامات بنیاد دفاع از دموکراسی می گفت که امید دارد این دولت اقدام به احیای مفهوم رئالیسم اصولی کند که نخستین بار توسط یکی از اعضای شورای امنیت ملی، مایکل آنتون مطرح شد. از این منظر، بوش نئومحافظه‌کاری طرفدار ترویج دموکراسی بود که موضع سختی نسبت به اسلام داشت. اما موضع نخست بود که هدف دوم را ایجاب می‌کرد مانند انتخابات حماس در فلسطین، حزب‌الله در لبنان و سقوط متحدان آمریکا از جمله حسنی مبارک. اما اوباما برخلاف بوش علاقه‌ای به جنگ نداشت و بیشتر در پی ترویج دموکراسی بود و موضع ضعیفی در قبال اسلام به خصوص ایران اتخاذ می‌کرد. از این منظر، ترامپ در بهترین حالت چشمان بازی دارد: به ترویج دموکراسی تردید دارد و در قبال اسلام ، موضع سختی نشان می‌دهد.

پومپئو منکر آن شد که آمریکا دارای انگیزه‌های سلطه طلبانه است بلکه آمریکا را نیرویی آزادی‌بخش دانست که به دنبال اشغالگری نیست. برد پتی از گروه مطالعات امنیتی می‌گوید: «اظهارات پومپئو درباره امپریالیسم بسیار اهمیت دارد. آمریکا به دنبال دوست و شریک است ولی اگر از ما بخواهند که برویم، منطقه را ترک می‌کنیم». اما مشکل اینجاست که این رویکرد به راحتی می‌تواند از هم پاشیده شود. ترامپ اعلام کرده قصد خروج از سوریه را دارد اما برخی مانند جان بولتون معتقدند این کار موجب تقویت موضع ایران می‌شود.

نفرت دولت ترامپ از ایران، مسأله ای بنیادین است. پومپئو اعلام کرد که آمریکا تا آخرین سرباز ایرانی را از سوریه بیرون می‌کند اما اعلام نکرد چگونه.

اما بسیاری که حامی سیاست خارجی آمریکا بر مبنای پیش‌فرض های واقع‌گرایی هستند، تمایزات کمی بدون تفاوت های عملی در واقعیت می‌بینند. با وجود عقب‌نشینی آمریکا، این کشور هنوز حضور وسیعی در منطقه دارد و واشنگتن بیش از حد نسبت به رویکرد پیشین آمریکا گستاخی می‌کند.

دانیل ال. دیویس از مرکز اولویت‌های دفاعی می گفت: «ترامپ قول پایان دادن به مداخلات نظامی و اتخاذ یک سیاست خارجی واقع‌گرایانه را داد اما پومپئو وعده رویکردی را می‌دهد که مستلزم مداخله بیشتری است. او ایران را کشوری قدرتمند در منطقه نمایش داد که تنها با ائتلافی مرکب از آمریکا و اغلب کشورهای خاورمیانه امکان مهار آن وجود دارد..»

دانیل لاریسون از نشریه آمریکن کنسرواتیو معتقد است: «اگر سخنرانی ده سال پیش اوباما در قاهره، تلاشی ناموفق برای شناسایی ناکامی سیاست خارجی آمریکا در منطقه بود، سخنرانی پومپئو پاسخی بود به تمام منتقدان سیاست خارجی آمریکا.» خود پومپئو تردیدی باقی نگذاشت که آمریکا را کشوری خوش نیت و دارای وظیفه‌ای مشروع می‌داند: «این حقیقتی است که در این قسمت از جهان، چندان درباره آن صحبت نمی‌شود اما من مردی نظامی و آموزش‌دیده هستم و بی‌پرده آن را مطرح می‌کنم، آمریکا نیرویی خوب است که تا ابد در خاورمیانه می‌ماند. تمام».