فرجام مهاجرت‌های بی‌رویه به کمربند سبز شمالی…
بر اساس آمار هواشناسی سواحل دریای خزر به وی‍ژه در ارتفاعات به سمت کاهش بارندگی پیش می‌رود به علاوه تغییر کاربری، مهاجرت به این استان و استفاده بی رویه از سفره های آب‌های زیرزمینی و فرسایش شدید خاک در پی بهره برداری نادرست از جنگل ها سبب شده تا شمارش معکوس برای وقوع خشکسالی در این استان آغاز شود.
موضوع آب و کمبود منابع آبی از جمله موضوعات بسیار مهم حیات انسانی است و استان مازندران با داشتن آب و هوای معتدل طی سال های اخیر با توجه به افزایش جمعیت بومی و غیر بومی شاهد کاهش چشمگیر منابع آبی چه زیرزمینی و چه رودخانه ها بوده است.
اینکه این استان سرسبز و معتدل که در حال حاضر با کمبود منابع مواجه است تا چه زمان می تواند روی پای خود بایستد و خشکسالی را تجربه نکند از موضوعات مهمی است که توسط کارشناسان مربوطه مورد بررسی قرار گرفت.
عبداله درزی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری به خبرنگار ایسنا گفته، با بیان اینکه افزایش جمعیت غیر بومی و مشکلات ناشی از آن از موضوعات مهم استان است چرا علاوه بر آب و هوای معتدل و خنک عوامل دیگری نیز در افزایش جمعیت غیربومی تاثیرگذار است.
وی با اشاره به وقوع تغییر اقلیم و الگوی پارامترهای هواشناسی افزود: دمای بسیاری از مناطق کشور در طی این سال ها در حال افزایش است، این تغییر الگوی پارامترهای هواشناسی مانند گرم شدن و افزایش دما در تابستان باعث می‌شود که مردم به سمت عرصه‌های بالاتر حرکت کنند.
*کاهش منابع در سایر نقاط از علل مهاجرت به مازندران
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه کمبود منابع در سایر مناطق از علل مهاجرت به مازندران است، تصریح کرد: با توجه به افزایش جمعیتی در بخشی از کشور موجب کم شدن سرانه زمین آنها شده است همچنین منابع آبی را از لایه‌های پایین استخراج کردند بنابراین منابع آبی نیز کاهش پیدا کرد و کشاورزان و کسانی که زندگی آنها متکی به اراضی و منابع آب در مناطق بوده است دیگر قادر به کشاورزی در آن مناطق نیستند و این امر موجب مهاجرت به سمت جاهایی می‌شود که شرایط بهتری برای زندگی وجود دارد.
مهاجرت ساکنان سیستان و بلوچستان و خراسان به سمت استان‌های گلستان و مازندران
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به مهاجرت ساکنان سیستان و بلوچستان و خراسان به سمت استان‌های گلستان و مازندران گفت: شور شدن آب و خاک در سایر مناطق و آلوده شدن محیط زیست باعث کمبود منابع در سایر مناطق کشور می‌شود، مردم نیز به سمت مناطق دارای منابع آبی مهاجرت مانند مازندران می کنند و این موضوع استان را نسبت به سایر استان ها در معرض خطر بیشتری قرار داده است.
درزی، افزایش سطح رفاه اجتماعی را موجب بالا رفتن سطح درآمد و توقعات مردم دانست و یادآور شد: این امر باعث می شود مردم به زندگی خاص در یک حالت اکتفا نکنند و بخواهند جای تفریح خصوصی داشته باشند و بهترین نقطه برای آنان جنگل و طبیعت زیبای شمال کشور است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل مهاجرت، عدم حمایت کافی و مناسب از کشاورزانی است که در گذشته از زمین خود به عنوان کاربری کشاورزی استفاده می‌کردند اما وقتی دیدند درآمد خوبی ندارد و یا الگوی‌های مناسبی برای حمایت وجود ندارد انگیزه لازم برای کشت و کار را از دست دادند.
فروش زمین کشاورزی برای تغییر کاربری جهت ساخت ویلا
عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: این موضوع باعث شد که کشاورزان مهاجرت کنند و یا به شغل های کاذب روی آورند بنابراین زمین کشاورزی خود را با تغییر کاربری جهت ساخت ویلا به فروش رساندند.
مدیر پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری عدم وجود قوانین و مقررات سفت و سخت جهت مقابله با تغییر کاربری زمین های کشاورزی را از دیگر مشکلات دانست و خاطرنشان کرد: اگر هم این قوانین وجود داشته باشد مبانی اجرایی لازم را ندارد.
*حفر چاه در ویلاهای بالادست و کاهش شدید آب چشمه‌ها
درزی، برداشت منابع آب در منشا را از عمده ترین معایب و ایرادات در مازندران عنوان کرد و گفت: ویلاسازی در ارتفاعات اتفاق افتاده و همه این افراد دارای حیاط و باغچه‌ای هستند که ممکن است آب کافی برای شرب و سایر مصارف نداشته باشند بنابراین دست به حفر چاه می‌زنند، این عمل باعث می شود جریانی که در گذشته برای تقویت چشمه‌ها استفاده می‌شد به سمت چاه‌ها حرکت کند و کم کم چشمه ها خشک می‌شوند.
وی تاکید کرد: چشمه تامین کننده جریان پایه رودخانه‌ها در پایین دست بوده هستند و زمانی که این چشمه خشک می‌شود یعنی جریان پایه رودخانه‌ها در حال کاهش است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حفر چاه در بالادست رودخانه هم مشکلاتی را برای مردمی که به صورت بومی ساکن منطقه بودند ایجاد می‌کند چرا که استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی دامدارانی را که در مناطق بالادست زندگی می‌کنند با معضل خشکسالی روبه‌رو خواهد کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: جاده سازی و کندن پی برای ساختمان بستری را فراهم می‌کند که خاک با یک بارندگی و روان آب دچار فرسایش شدید شود.
درزی با بیان اینکه برای از بین بردن این فضا نیازمند یک سری راهکارها در سطح کلان کشور و سیاست های کلی در استان است، خاطرنشان کرد: آمایش سرزمینی مناسب می تواند یکی از راهکارهای جلوگیری از خشکسالی در مازندران باشد. در آمایش سرزمینی می توان مناطقی را که دارای استعدادهای گردشگری هستند شناسایی کرده و در جهت توسعه آن ها اقدامات لازم را انجام داد تا بهره برداری نادرست از مناطقی که توان بار اضافی جمعیت گردشگر را ندارند متوقف شود.
