تاکتیکی که مانع از توقیف تعدادی از فیلم‌های کمدی در سال ۹۷ شد و کمال تبریزی لو داد
در جریان افتتاحیه تازه‌ترین فیلم سینمایی کمال تبریزی، این کارگردان، تاکتیکی را لو کرد که از سوی مدیران سینمایی در جریان سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر به کار گرفته شد و منجر به عدم توقیف و اکران کم‌حاشیه چند فیلم سینمایی از جمله تازه‌ترین اثر این کارگردان شد؛ «تاکتیکی» که با علنی شدن تأثیرش کاهش خواهد یافت و گروهی به دنبال دیدن فیلم‌هایی خواهند رفت که در جشنواره فجر شرکت نمی‌کنند!
به گزارش تابناک؛ همزمان با فصل جشنواره‌های ایران در سال 1396، شماری از سینماگران از ثبت‌نام و حضور آثارشان در جشنواره ملی فجر، صرف نظر کردند. از جمله این فیلم‌ها «مارموز» ساخته کمال تبریزی و «هزار پا» اثر ابوالحسن داودی بود. فیلم تبریزی چند ماه بعد و در بهار 1397، یک اکران در جشنواره بین المللی فجر داشت اما «هزار پا» مستقیم به اکران رفت. البته شمار دیگری از فیلم‌ها نیز وضعیت مشابهی یافتند اما این دو فیلم به واسطه نام کارگردان و مضامین‌شان بیشتر مورد توجه بودند.
این اتفاق ظاهراً تاکتیک مدیران سینمایی بوده و شماری از فیلمسازان به توصیه آنها، تصمیم گرفتند فیلمشان را به جشنواره فجر ندهد. همان زمان داودی در گفت وگویی تأکید کرده بود: «فیلم‌هایی هم هستند که با حضور در جشنواره به کل منهدم می‌شوند. مواردی هم بوده که در نوع خود جالب توجه بوده است؛ یعنی بعضی فیلم‌ها بدون دلیل و اطلاع برگزار کنندگان جشنواره مدعیان جدید پیدا می‌کردند و فضای نامطلوبی را برای آن فیلم خاص به وجود آوردند. برای مثال می توان فیلم «زادبوم» را نام برد که قربانی چنین فضا و تصمیماتی شد. هشت سال پیش «زادبوم» در جشنواره فجر نمایش داده شد، حتی جایزه هم کسب کرد اما همان نمایش باعث فوت فیلم شد.»
اکنون همزمان با اکران «مارموز»، کمال تبریزی در افتتاحیه این فیلم به صراحت بیشتری موضع داودی را تداوم بخشید و گفت: «بر اساس تجربه، به تدریج متوجه شدم علت اینکه برخی فیلم‌ها سخت پروانه نمایش می گیرند، این است که فیلم‌هایی مانند «مارموز» که کمی حساسیت برانگیز است قبل از نمایش عمومی نباید در جشنواره فیلم فجر این فیلم‌ها را نمایش داد.»
تبریزی تأکید کرد: «جشنواره فیلم فجر تبدیل شده به محلی که دوستان دیگر و افرادی دیگر از نهادهایی به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند و بعد گزارش فیلم و آثار آن را به جاهای دیگر و نهادهای دیگر ارائه می‌کنند و بعد آن نهادها با وزارت ارشاد نامه‌نگاری می کنند، چرا مثلاً فلان فیلم به یک مسأله حساس اشاره کرده و یا فلان صحنه چرا در فیلمی وجود دارد. این مسأله فیلمسازان را دچار سختی و مشکلات می‌کند و در راه گرفتن پروانه نمایش دچار مشکل می‌شوند.»
این کارگردان به همکارانش نیز توصیه کرد از این تاکتیک استفاده کنند و اگر حس می‌کنند ممکن است فیلمشان خوراک بولتن‌نویسان شود و صدور پروانه نمایش برای آن به دشواری بینجامد، قید حضور در جشنواره را بزنند و مستقیم به سراغ جدول اکران بروند: «پیشنهاد من این است، اگر فیلم‌هایی همچون «مارمولک» و یا «مارموز» ساخته می شود که بعضاً موضوعات حساسی دارد، اصلا در جشنواره های فیلم فجر و یا جشنواره های دیگر نمایش داده نشود و مستقیم از تولید به نمایش برسد.»
این تاکتیک که اکنون با این اظهارنظر لو رفته و به همین دلیل کم‌اثرتر از قبل می‌شود، توانست مانع از توقیف برخی فیلم‌های سینمایی در سال 1397 شود. واقعیت آن است که برخی تماشاگران فیلم‌ها در جشنواره ملی فجر، بیش از یک تماشاگر قدرت تصمیم‌سازی دارند و نظرات آنها می‌تواند منجر به شکل‌گیری جریانی شوند که توقیف یک فیلم را در پی داشته باشد. این فضا کار را برای سینماگران سخت می‌کند و طبیعی است که برخی سینماگران ترجیح دهد، به توصیه‌های توجه کنند و قید رونمایی از اثرشان را در ویترین جشنواره فجر بزنند.
باید صبر کرد و دید، هیأت انتخاب سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر که از سطح بالایی از محافظه کاری در انتخاب فیلم‌ها برخوردار است، فیلم‌های پرحاشیه را در این دوره بیرون می‌گذارد یا حواشی برای دوره تازه این رویداد به جشنواره بازمی‌گردد. چینش هیأت انتخاب چنین پیامی را در پی دارد که با یک جشنواره آرام مواجه هستیم؛ اما آنچه مسلم است هیچ‌گاه جشنواره فجر بی‌حاشیه نبوده و بعید است این دوره نیز جشنواره آرامی را پیش روی داشته باشیم.
