کوچ تجاری از خاور دور به اروپا
همان‌طور که آمارها نشان می‌دهد توافق برجام زمینه‌ساز گسترش مراودات و روابط تجاری ایران با دیگر کشورها از جمله اتحادیه اروپا شده است.
آمار منتشر شده از سوی اداره اطلاعات اقتصادی اتحادیه اروپا (یورو استات) نشان می‌دهد مبادلات تجاری ایران و 28 عضو این اتحادیه در چهار‌ماهه نخست سال جاری میلادی رشد 127درصدی داشته است که در این بازه زمانی آلمان بزرگ‌ترین صادرکننده به ایران و ایتالیا بزرگ‌ترین واردکننده از ایران در میان کشورهای اروپایی شناخته شده‌اند.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان ، در این زمینه جمشید عدالتیان شهریاری، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی می‌گوید: «بازار اتحادیه اروپا از نظر قدرت خرید اولین بازار در سطح جهان است. بنابراین از دست دادن این بازار برای هیچ‌کشوری مفید نیست و به دست آوردن آن امتیازهای مختلفی به همراه دارد.»
با توجه به اینکه در پسابرجام تغییراتی در شرکای تجاری ایران به وجود آمده و به نظر می‌رسد در آینده شاهد این هستیم که اتحادیه اروپا به یک شریک مهم تجاری برای ایران تبدیل شود، به نظر شما این مساله به نفع ایران است و در این ارتباط تجاری چه ملاحظاتی باید رعایت شود؟
این ارتباط تجاری حتما به نفع ایران است. تا قبل از برقراری تحریم‌ها علیه ایران اتحادیه اروپا یک شریک بسیار خوب برای ایران به شمار می‌رفت. در این بین ارتباط با کشورهایی چون آلمان و ایتالیا نسبت به سایر کشورهای این اتحادیه از اهمیت بیشتری برخوردار بود. چندگانگی مبادلات تجاری در دنیا یک امتیاز محسوب می‌شود. معمولا خود کشورها، حتی خود ایران اعلام می‌کنند با چه تعداد کشورهایی روابط تجاری دارند. برای مثال اعلام می‌کنند که به 160 کشور صادرات داریم و این روابط تجاری جزو نقاط قوت یک کشور محسوب می‌شود. هر کشوری ممکن است در روابط تجاری خود با تهدیدهای مختلف روبه‌رو شود و در این شرایط نمی‌تواند تنها با اتکا به خود یا یکی دو کشور قدرت چانه زنی خود را افزایش یا بازار صادراتی خود را گسترش دهد. اتحادیه اروپا بیش از 500میلیون نفر جمعیت دارد و از دست دادن این بازار برای نفت و پتروشیمی و سایر کالاهای غیرنفتی کشور اتفاق خوبی نیست. بازار اتحادیه اروپا از نظر قدرت خرید اولین بازار در سطح جهان است. بنابراین از دست دادن این بازار برای هیچ‌کشوری مفید نیست و به دست آوردن آن امتیازهای مختلفی به همراه دارد. در مورد ملاحظات روابط تجاری نیز باید گفت این ملاحظات هم به صورت کلان هستند و هم به صورت فردی و تجاری. در یک ارتباط تجاری باید منافع هر دو شریک تامین شود. اگر قدم درستی از سوی کشورها برداشته نشود ارتباط تجاری درستی هم شکل نمی‌گیرد. برخی از اشکلاتی که ما در کشور خود با آنها مواجه هستیم یا مربوط به اقتصاد کلان است که به نظر می‌رسد دولت آن را برطرف کرده یا مربوط به اشتباهات برخی مدیران شرکت‌های بزرگ است. اگر قرار است در کشور تولید داشته باشیم حتما باید قسمتی از آن صادر شود. همچنین اگر قرار است کاری صورت گیرد باید به فکر ایجاد سرمایه‌گذاری مشترک باشیم و صرفا واردکننده کالاهای کشورها نباشیم، چرا که جذب سرمایه‌گذاری همراه با ارتباط تجارتی باعث گسترش صادرات کشور ما می‌شود.
به نظر شما ارتباط تجاری با اروپا باعث کاهش واردات از چین خواهد شد؟
اصولا حجم تجارت ما حجم ثابتی نیست و می‌توان گفت رو به گسترش است. این حجم از ارتباط تجاری از نظر مبلغی و مقداری ممکن است تغییر نکند و حتی افزایش پیدا کند، ولی از نظر‌درصدی تغییراتی حتما خواهد داشت و این‌درصد می‌تواند کاهش یا افزایش داشته باشد. در مجموع صادرات کشور ما باید به 100میلیارد دلار افزایش پیدا کند. واردات و صادرات ما معمولا با هم برابر است. اگر قصد داشته باشیم حجم صادرات و واردات را ثابت نگه داریم باید گفت ارتباط تجاری با اروپا باعث کاهش واردات از چین خواهد شد، ولی اگر کشور ما بخواهد رونق اقتصادی را تجربه کند و در تجارت جهانی جایگاه بزرگ‌تری داشته باشد باید حجم صادرات خود را افزایش دهد. بنابراین در ارتباط تجاری با اروپا ممکن است از نظر مبلغی واردات و صادرات ما به چین نه تنها کاهش پیدا نکند، بلکه افزایش هم پیدا کند، ولی از نظر‌درصدی تغییر خواهد داشت. باید دید چگونه می‌توانیم از این رقابت‌پذیری که بین خاوردور و اروپا به وجود می‌آید به نفع خود استفاده کنیم. ما باید از این شرایط در چانه زنی‌های خود نهایت استفاده را داشته باشیم و بتوانیم کالای با کیفیت و با قیمت مناسب را چه از اتحادیه اروپا و چه از خاوردور دریافت کنیم.
در مورد چگونگی صادرات به اروپا هم توضیح می‌فرمایید؟
اتحادیه اروپا متشکل از چند کشور اروپایی است که کشور ما بیش از‌هزار سال با آنها روابط تجاری دارد. در شرایطی که اروپا شاهد انقلاب صنعتی بود و به واسطه آن تحولات گسترده‌ای دراین کشورها رخ داد، کشور ما از این تحولات دور بود و می‌توان گفت به اصطلاح در خواب به سر می‌برد و مدت زمان زیادی طول کشید تا بتواند عقب ماندگی‌های خود را جبران کند. صادرات ما بیشتر به اروپا سنتی بود و هنوز هم کالاهایی مانند فرش ایرانی، خشکبار،زیره و محصولاتی از این قبیل به اروپا صادر می‌شود. صادرات نفت و پتروشیمی هم که همیشه به اتحادیه اروپا بوده است، ولی تلاش در جهت صادرات غیرنفتی به اروپا ضروری است و باید در این زمینه راهکارهای مختلفی را به کار بگیریم. از جمله این راهکارها سرمایه‌گذاری در خود اروپا یا ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک در ایران است. همچنین باید کیفیت کالاهای خود را افزایش دهیم تا کالاهای ما بتوانند در اتحادیه اروپا جای پای خود را باز کنند.
