سهم نفت از درامد ارزی ایران چقدر است؟

در سالهای اخیر دولت امریکا تلاش کرده است تا از طریق محدودیتهای صادراتی نفتی ، فشار زیادی به اقتصاد ایران وارد کند. بزرگترین فشار روی اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی وارد شد که صادرات نفت ایران را به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رساند و باعث شد تا نفت با قیمت بالغ بر ۱۴۰ دلار در روز معامله شود.

این سیاست در سال ۲۰۱۸ دوباره تکرارشد ولی این بار نه تنها قیمت نفت رشد نکرد بلکه ما شاهد افت قیمت نفت در بازار هم بودیم .امریکا در روز ۵ نوامبر سال ۲۰۱۸ میلادی برای چندمین بار از ابزار تحریم نفتی و بانکی علیه ایران استفاده کرد ولی واقعیت این است که تاثیر این ابزار روی اقتصاد ایران در حال کاهش است. زیرا در درجه اول هشت کشور از تحریم خرید نفت معاف شده اند و این کشورها خریداران عمده و مهم نفت ایران هستند و در درجه دوم ایران با توجه به تجربه های قبلی راهکارهایی برای دور زدن تحریم ها در اختیار دارد که می تواند فشار را روی اقتصاد کشور کم کند و در درجه سوم و مهمتر از همه اینکه سهم نفت در کل درآمد صادراتی نفت ایران کاهش یافت و در نتیجه آسیب پذیری اقتصاد ایران در مقابل فشارهای ناشی از تحریم صادرات نفت کمتر شد.

به گزارش بیزینس مانیتور، سهم صادرات نفت به کل درآمد صادراتی ایران طی سالهای اخیر روند کاهشی داشته است به این معنا که ایران از طریق ایجاد تنوع در اقتصاد و سرمایه گذاری در بخشهای دیگر توانسته است به صادرات کالاهای صنعتی و تولیدی دیگری بپردازد و از محل صادرات ان کالاها درآمد زیادی کسب کند. در این شرایط سهم صادرات نفت به کل درآمد صادراتی ایران در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۱۸ میلادی به کمتر از ۴۸ درصد رسیده است که در مقایسه با وضعیت کشور در دو دهه قبل وضعیت بسیار مطلوبی است.

طبق این گزارش یک دهه قبل ایران بیش از ۸۰ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت کسب کرده بود ولی هم اکنون توانسته است این سهم را به کمتر از ۴۸ درصد برساند . به همین نسبت آسیب پذیری اقتصاد ایران در مقابل فشارهای خارجی روی صادرات نفت ایران و آسیب پذیری اقتصاد در مقابل نوسانات قیمت نفت کاهش پیدا کرده است. بیزینس مانیتور در این گزارش وضعیت ایران را با کشور روسیه مقایسه کرد و نوشت: در ده ماه اول امسال روسیه تنها ۲۵ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کرده بود در حالیکه عربستان و کویت به ترتیب ۶۰ درصد و ۶۹ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کردند. ایران تا از بین بردن آسیب پذیری اقتصادش به نوسانات قیمت نفت فاصله زیادی دارد ولی باید در نظر داشت که گام های برداشته شده در سالهای اخیر گام های مثبت و سازنده ای بوده است.

بعد از کاهش قیمت نفت درسال ۲۰۱۴ میلادی تمامی کشورهای صادر کننده نفت به فکر کاهش وابستگی به نفت و ایجاد تنوع در اقتصاد افتادند و اغلب ساخت پروژه های تازه ای را آغاز کردند . ایران این حرکت را قبل از سال ۲۰۱۴ میلادی و به دنبال تحریم نفتی سال ۲۰۱۲ آغاز کرد و به همین دلیل است که توانسته است جلوتر از دیگر کشورها در این مسیر حرکت کند.

به این ترتیب با کاهش سهم نفت از درآمد صادرات ایران، آسیب‌پذیری اقتصاد ایران کاهش یافته و تحریم‌های نفتی نمی‌تواند نتیجه مورد انتظار آمریکا را برای ایران به همراه داشته باشد.