رئیس جمهوری «بی دکترین»: وقتی ترامپ مبهوت قدرت نمایی ایران و روسیه می شود

رئیس جمهور آمریکا در برای اقدامات اخیر ایران و روسیه در سوریه سکوت اختیار کرده؛ گویا مبهوت اقتدار این دو کشور شده است.

روزنامه آمریکایی هافینگتن پست در گزارشی نوشت: ایران موشک های بالستیک به سوریه شلیک کرده است و روسیه هشدار می دهد که هواپیماهای آمریکایی اجازه ندارند در آنجا پرواز کنند وگرنه هدف قرار می گیرند. این دو کشور در حال قدرت نمایی در منطقه هستند و ترامپ بهت زده در این خصوص سکوت کرده است. به دکترین ترامپ خوش آمدید و یا شاید دقیق تر خواهد بود اگر که بگوییم به «ترامپِ بدون دکترین».

«مایکل کافمن» از مرکز تجزیه و تحلیل نیروی دریایی آمریکا گفت: «ترامپ هیچ دکترینی ندارد.» او افزود: «دیگر مقامات دولت آمریکا در تلاش برای پر کردن این خلاء از طریق افشاگری ها، نقل قول های رسانه ای و بیانیه های عمومی هستند که احتمالا از رئیس جمهور جلوتر است.»

در حالی پنج ماه از ریاست جمهوری دونالد ترامپ گذشته که وی در حال افزایش درگیری های نظامی در خاورمیانه و اختلاف افکنی با متحدان سنتی است. همه این موارد با توییت های اغلب تند رئیس جمهوری دنبال می شوند.

به عنوان مثال روز سه شنبه بعد از ظهر ترامپ در توییتی نوشت: «در حالی که من به شدت از تلاش های رئیس جمهور «شی» و چین در مورد کره شمالی قدردانی می کنم، این تلاش ها کارساز نیفتاده است. حداقل من می دانم که چین سعی اش را کرد!»

نه کاخ سفید و نه شورای امنیت ملی به پرسش های مربوط به این اظهارات پاسخی ندادند. اما این کار دقیقا به این معنی است که کارشناسان سیاست خارجی از پیامدهای طولانی و غیر قابل پیش بینی این اظهارات هراس دارند.

در ماه آوریل و پس از طرح ادعاهایی در مورد حمله شیمیایی ارتش سوریه به مردم این کشور، ترامپ یک پایگاه هوایی سوریه را با موشک های کروز هدف قرار داد. این اقدام علی رغم اظهارات قبلی دولت آمریکا مبنی بر بی میلی به نزاع با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه و تنها تلاش برای مقابله با گروه تروریستی داعش صورت گرفت.

به همین ترتیب ترامپ در روز سه شنبه پس از مرگ «اتو ورمیبیر» دانشجوی آمریکایی که 17 ماه پیش در کره شمالی زندانی شده و به تازگی به آمریکا بازگشته بود، پیام توییتری داد. وی روز سه شنبه در دیدار با رئیس جمهور اوکراین نیز خشم خود را از این اتفاق بیان کرد و گفت: «آنچه برای اتو اتفاق افتاد یک ناهنجاری کامل است. این اتفاق هرگز نباید می افتاد.»

در عین حال رئیس جمهور رژیم های خودکامه در عربستان سعودی، ترکیه و فیلیپین را مورد تحسین قرار داده است.

کافمن گفت: «نظر ترامپ در مورد ناتو هم منفی است.»

حمایت آشکار و چراغ سبز ترامپ از کارزار اخیر به رهبری عربستان برای محاصره قطر به عنوان یک کشور کوچک که میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است، قانونگذاران و کارشناسان خاورمیانه را نگران کرده است.

و بی ثباتی همزمان در جمع دوستان سنتی بدان معنی است که اگر آمریکا گرفتار معضلی شود، مشخص نیست که متحدان سنتی تمایلی به حمایت از طرف آمریکایی داشته باشند یا خیر.

ترامپ طی اولین سفر خارجی اش با تردید افکنی در مورد تعهدش به ناتو و اعلام قصد خود برای خروج از توافقنامه بین المللی مبارزه با تغییرات آب و هوایی، به روابط کشور خود با کشورهای اروپای غربی آسیب زد.

در روزهای بعد ترامپ در شهر «سیسیل» در ایتالیا، از ادامه تعهد به توافقنامه پاریس سر باز زد و به محض بازگشت به آمریکا اعلام کرد که از این پیمان خارج خواهد شد.

هم «امانوئل ماکرن» رئیس جمهور فرانسه و هم «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان علنا اظهار داشتند که اروپای غربی نمی تواند به آمریکا وابستگی داشته باشد و باید برای رهبری مسائل جهانی، از جمله با ایستادن در برابر «ولادیمیر پوتین» رهبر روسیه آمادگی داشته باشد.

مرکل بعد از بازگشت به آلمان از سیسیل گفت: «زمان هایی که می توانیم به طور کامل بر دیگران متکی باشیم گذشته است. این چیزی است که من در چند روز گذشته تجربه کردم.»

در حالی که به نظر می رسد ترامپ از اروپا جدا شده است، ظاهرا بدون هیچ سیاست مشخصی سطح حضور و دخالت نیروهای خود را در افغانستان، سوریه، یمن و سومالی را افزایش داده است. این بدان معنی است که منافع آمریکا تحت نظر تصمیمات دیگر دولت ها است.

در واضح ترین پیامد، نیروهای ارتش سوریه در هفته های اخیر بارها و بارها آمریکا و نیروهای وابسته به آن را در سوریه به چالش کشیدند.

در اقدامی که پنتاگون آن را به عنوان «دفاع شخصی ضروری» توصیف کرده است، آمریکا روز سه شنبه یک پهپاد سوریه را هدف قرار داد. دو روز پیش هم یک خلبان نیروی دریایی آمریکا یک هواپیمای سوری را ساقط کرد. این اولین بار در حدود دو دهه بود که یک هواپیمای با سرنشین توسط جنگنده آمریکا از بین رفته است.

در حال حاضر افزایش مشارکت ایران در منطقه نیز تا حدودی رصد می شود.

پس از حملات داعش در تهران در اوایل ماه جاری، ایران پاسخ این حملات را با شلیک موشک های بالستیک به مقر داعش در سوریه پاسخ داد. ترامپ به این اقدام ایران پاسخی نداده است.

«علی الفونه» کارشناس ایران در شورای آتلانتیک می گوید: «من مطمئن نیستم که ترامپ استراتژی در قبال ایران داشته باشد، اما ممکن است آمریکا به زودی خود را در یک درگیری جدی با جمهوری اسلامی بیابد.»

روسیه، یکی دیگر از پشتیبانان اصلی اسد نیز حرکت خود را انجام داد و هواپیماهای آمریکایی را که در غرب رودخانه فرات در سوریه پرواز می کنند تهدید به هدف قرار دادن کرد.

وزارت دفاع آمریکا می گوید که در مقابله با داعش و دفاع از متحدان خود حق پرواز را برای خود حفظ می کند. اما فقدان یک برنامه بزرگ تر از سوی آمریکا همچنان یک پیام مهم چه برای دشمنان و چه برای دوستان است: استرالیا که در ماموریت های هوایی ضد داعش شرکت داشت، روز دوشنبه اعلام کرد که آنها را متوقف کرده است.