کاهش سم دوغ به روش بیولوژیک
دانشجوی واحد علوم و تحقیقات توانست سم موجود در دوغ‌های صنعتی و سنتی به عنوان نوشابه‌های تخمیری را با استفاده از دو باکتری پروبیوتیک ( LAB ) کاهش داده و از بین ببرد.
به گزارش بازتاب به نقل از واحد علوم و تحقیقات، رقیه سکوتی‌فر مجری این پژوهش گفت: آلودگی دوغ به دلیل وجود سم آفلاتوکسین است که منشا این سم در علوفه مورد استفاده دام ها قرار دارد.
وی افزود: زمانی که علوفه در شرایط غیراصولی انبارداری شود، آلوده شده و بعد از اینکه دام از آن تغذیه می‌کند در کبد دام تحت تاثیر آنزیم سیتوکروم به سم AFM۱ که سمی بسیار پایدار است تبدیل خواهد شد.
این محقق تاکید کرد: این سم پس از ورود به چرخه شیر دام، برای خود دام مشکلی ایجاد نمی‌کند اما چون سمی پایدار بوده و با دمای پاستوریزه و استرلیزه کاهش پیدا نمی‌کند، در صورت مصرف انسان باعث ایجاد مسمومیت مزمن می‌شود.
سکوتی فر ادامه داد: در این پژوهش برای کاهش و از بین بردن سم افلاتوکسین از روش بیولوژی استفاده کردیم و با تزریق دو باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس پلانتاروم به دوغ در زمان‌ها و دماهای مختلف نگهداری، به بررسی میزان تغییرات سم آفلاکتوکسین پرداختیم.
وی اظهار داشت: این دو باکتری را هم به صورت مجزا و هم بصورت اشتراکی در سه دمای ۴ درجه (دمای یخچال)، دمای ۲۱ درجه (دمای محیط اتاق) و دمای ۳۷ درجه (دمای اپتیمم رشد باکتری ها) و در مدت زمان‌های ۴۸ ساعت، ۱۱ روز و ۳۰ روز نگهداری کرده و به بررسی و مطالعه پرداختیم.
این محقق گفت: نتایج آزمایش از طریق روش‌های ELISA و HPLC اندازه‌گیری شد و به بررسی وضعیت میزان باقیمانده آفلاتوکسین M۱ در شرایط یاد شده پرداختیم.
سکوتی فر افزود: بعد از بررسی‌های انجام شده متوجه شدیم باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم در دما و زمان کمتری قادر به کاهش سم افلاتوکسین M۱ در دوغ صنعتی است، در دمای بالاتر کاهش سم افلاتوکسین M۱ بیشتر بوده، همچنین هر دو باکتری به صورت اشتراکی توانستند میزان بالاتری از سم افلاتوکسین M۱ دوغ سنتی و صنعتی را در هر سه دمای مورد آزمایش، کاهش داده و خارج کنند.
وی در مورد پیشینه این تحقیق و همچنین نوآوری آن تاکید کرد: مشابه این تحقیق در ایران و خارج از کشور با گونه‌های دیگری از باکتری بررسی شده اما در این پژوهش از باکتری‌های زنده به صورت انفرادی و اشتراکی استفاده شد که این باکتری‌ها در مرکز کلکسیون میکروبی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی کشور موجود و قابل دسترس هستند.
این تحقیق را در قالب رساله دکتری تخصصی با عنوان «مطالعه فاکتوریال اثر ضد سمی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس پلانتاروم بر باقیمانده آفلاتوکسین M۱ در دوغ تجاری و موش سوری به روش HPLC، ELISA » در دانشکده دامپزشکی گروه بهداشت موادغذایی واحد علوم و تحقیقات به راهنمایی دکتر ودوود رضویلر و دکتر سید امیرعلی انوار انجام شده است.
