پایان ماه عسل بانوی صلح

رهبر میانمار فکرش را هم نمی کرد که خون مسلمانان روهینگیا روزی دامنش را بگیرد و وی که زمانی با استقبال گسترده کشورهای غربی مواجه بود اینگونه در سراشیبی باشد.

بیش از یک سال از دور جدید کشتار مسلمانان روهینگیا در میانمار می گذرد و شاید بتوان به جرات گفت که مهاجرت این اقلیت مظلوم به بنگلادش توانست آنها را از بایکوت خبری خارج کرده و جهانیان را متوجه ظلمی که به آنها می شود کند.

برای بسیاری از افرادی که از اوضاع مسلمانان روهینگیا اطلاع داشتند این سوال همیشه مطرح بود که چرا «آنگ سان سوچی» رهبر میانمار با وجود آنکه لقب بانوی صلح را دارد و برنده جایزه صلح نوبل نیز شده اقدامی برای پایان خشونت ها علیه مسلمانان روهینگیا نکرده و با سکوت خود ارتش میانمار و بودائیان این کشور را در کشتار و تجاوز به مسلمانان یاری می دهد.

همانطور که اشاره شد مهاجرت مسلمانان روهینگیا به بنگلادش و حضور خبرنگاران در میان آنها موجب شد تا جهان متوجه وضعیت حاکم در ایالت راخین میانمار شده و تلاش ها برای متوقف کردن خشونت علیه مسلمانان روهینگیا آغاز شود.

گزارش سازمان ملل

چندی پیش همزمان با اولین سالگرد دور جدید حملات ارتش میانمار به مسلمانان روهینگیا، سازمان ملل متحد فرمانده ارتش این کشور را به نسل کشی متهم کرد و کمیته تحقیق سازمان ملل از شورای امنیت خواسته عوامل کشتار مسلمانان در میانمار را هدف تحریم قرار داده و صادرات سلاح به میانمار را ممنوع کند.

سازمان ملل اعلام کرده که فرماندهان ارتش میانمار باید به اتهام کشتار و تجاوز جمعی مسلمانان روهینگیا محاکمه شوند. تحقیقات سازمان ملل نشان می‌دهد ارتش میانمار «به قصد نسل کشی» زنان مسلمان روهینگیا را مورد تجاوز قرار داده و کشته است.

سازمان ملل اعلام کرد فرمانده کل ارتش میانمار به همراه پنج ژنرال وی «به قصد نسل‌کشیِ» مسلمانان روهینگیا مرتکب قتل و تجاوز گروهی در این کشور شده‌اند.

در گزارش سازمان ملل متحد که در سالگرد بحران روهینگیا در میانمار منتشر شد بازرسان این سازمان خواستار محاکمه این افراد برای برنامه‌ریزی «شدیدترین جنایت علیه بشریت تحت لوای قانون» شد.

کارشناسان سازمان ملل می‌گویند دولت مدنی میانمار به رهبری آنگ سان سوچی سبب انتشار سخنان نفرت‌پراکن و از میان رفتن اسناد این جنایات شده و نتوانسته از اقلیت‌ها در برابر جنگ و جنایت علیه بشریت محافظت کند.

در آگوست سال گذشته ارتش میانمار به بهانه مقابله با گروه های افراطی حملات هدفمند خود را علیه اقلیت روهینگیا آغاز کرد که این حملات موجب کشته شدن بیش از 60 هزار مسلمان روهینگیایی و مهاجرت صدها هزار نفر از آنها به بنگلادش شد.

در همین رابطه چندی قبل «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد در حاشیه نشست سران کشورهای «آ سه آن» در فیلیپین، طی دیدار با «آنگ سان سوچی» رئیس حزب حاکم میانمار خواستار بازگشت اقلیت مسلمان روهینگیا به کشورشان شد.

اقلیت روهینگیا مردمی مسلمان و هند و آریایی هستند که در ایالت راخین در غرب میانمار زندگی می‌کنند. سازمان ملل متحد و همچنین اغلب رسانه‌های بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری، مردم روهینگیا را جزء تحت ستم‌ترین اقلیت‌ها در جهان توصیف می‌کنند.

این مردم ۴ درصد کل جمعیت میانمار را تشکیل می‌دهند. مسلمانان روهینگیا و برخی از محققان معتقدند که آنها بومی ایالت راخین هستند، در حالی که دیگر مورخان ادعا می‌کنند که این اقلیت، مهاجرانی هستند که از بنگلادش به میانمار و بیشتر طی دوره حکومت بریتانیا در برمه و به میزان کمتر، پس از استقلال برمه در سال ۱۹۴۸ و جنگ آزادیبخش بنگلادش در سال ۱۹۷۱ مهاجرت کرده‌اند.

بیشتر جمعیت یک میلیون و صد هزار نفری روهینگیا از حق شهروندی میانمار محروم هستند و در شرایطی مشابه با آپارتاید زندگی می‌کنند. بسیاری از آنها در کمپ‌های پناهندگان در نزدیکی مرز بنگلادش زندگی می‌کنند. بیش از ۱۴۰ هزار نفر از آنها به دنبال درگیری با قوم بودایی «راخینه» در سال ۲۰۱۲ به مناطق دیگر آواره شده‌اند. دولت میانمار اقلیت مسلمان روهینگیا را به عنوان مهاجران غیرقانونی که از بنگلادش وارد شده‌اند تلقی می‌کند.

سقوط آزاد سوچی

انتشار گزارش های پی در پی در خصوص وضعیت مسلمانان میانمار و انتقاد از سکوت کشورهای غربی در خصوص این وضعیت موجب شد داعیه داران حقوق بشر سرانجام سر خود را از زیر برف بیرون آورده و شروع به انتقاد از کشتار مسلمانان روهینگیا و دیدار با آنگ سان سوچی کنند.

در همین رابطه در شهریور ماه سال جاری «جرمی هانت» وزیر خارجه انگلیس با سوچی دیدار کرد و گفت: اگر قرار نیست اصل پاسخگویی در میانمار اجرا شود، جامعه بین‌ المللی باید گزینه‌ های دیگر از جمله ارجاع این مسأله به دادگاه کیفری بین‌المللی را مد نظر قرار دهد.

وزیر خارجه انگلیس در توئیتر شخصی خود در این باره افزود: این گزینه مستلزم جلب حمایت اعضای شورای امنیت سازمان ملل است که ممکن است تحقق نیابد و در چنین صورتی، لازم است گزینه‌ های دیگر نیز بررسی شود.

پس از انگلیس آمریکا نیز در واکنشی دیرهنگام در این خصوص موضع گرفت و دولت ایالات متحده اعلام کرد که تحقیقات این کشور نشان می دهد که ارتش میانمار برنامه ای بسیار دقیق برای کشتار گسترده، تجاوز گروهی و سایر موارد خشونت آمیز علیه مسلمانان روهینگیا داشته است.

به دنبال آمریکا و انگلیس، کانادا نیز وارد عمل شد و پارلمان این کشور شهروندی افتخاری نخست‌وزیر میانمار را از او پس گرفت. علت این اقدام انفعال سانگ سوچی در برابر کشتار اقلیت روهینگیا در میانمار است.

دیروز جمعه، ششم مهر (۲۸ سپتامبر) نمایندگان مجلس عوام کانادا به اتفاق آراء تابعیت افتخاری کانادایی به آنگ سانگ سوچی را سلب کردند. اکنون دولت این کشور باید برای پس‌گرفتن شهروندی خانم سانگ سوچی اقدام کند.

«آدام آوستن» سخنگوی وزارت خارجه کانادا علت این اقدام بی‌سابقه را، خودداری سانگ‌سوچی از محکوم‌کردن کشتار اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار اعلام کرد.

ملیت کانادایی به نخست‌وزیر فعلی میانمار در سال ۲۰۰۷ اهداء شد، زمانی که او به عنوان رهبر اپوزیسیون این کشور در زندان بسر می‌برد. در ماه مارس سال جاری نیز موزه هولوکاست آمریکا در واشنگتن ضمن انتقاد شدید از رفتار خشونت‌آمیز دولت میانمار با اقلیت مسلمان روهینگیا، جایزه حقوق بشری خود موسوم به «جایزه الی ویزل» را از آنگ سان سوچی پس گرفت.

علاوه بر این موارد شماری از سازمان‌های حقوق بشری از کمیته‌ صلح نوبل خواسته‌اند، جایزه صلح نوبل را که در سال ۱۹۹۱ به سانگ چی اهدا شد پس بگیرد. آنگ سانگ چی از ۲۰۱۵ تاکنون ریاست دولت میانمار را به عهده دارد.

بدین ترتیب سوچی که زمانی نه چندان دور از سوی کشورهای غربی مورد استقبال گسترده قرار می گرفت اکنون در وضعیت بدی گرفتار شده و در حال از دست دادن جایگاه خود نزد افکار عمومی جهان است.