اولویت ترامپ در بحران قطر تداوم فروش سلاح به همه طرفها است
«جفری لفور» معتقد است که هر گونه راه حلی در مورد بحران قطر باید توسط کشورهای منطقه مطرح شده و نمی تواند توسط واشنگتن تحمیل شود.
رسانه‌های خبری از برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و آمریکا در ماه اکتبر، پاییز امسال، در کمپ دیوید جهت حل بحران قطر خبر داده‌اند.
اگر بخواهیم با دیدی عمیق‌تر به موضوع بحران در منطقه میان قطر و کشورهای حوزه خلیج فارس نگاه کنیم باید گفت خطوط کلی سیاست‌های آمریکا و خط‌مشی واشنگتن نسبت به بحران خلیج فارس به تمایل دولت آمریکا برای هماهنگ‌شدن تحرکات عربستان، امارات و دیگر کشورهای عرب این منطقه با تشکیلات تروریستی افراط‌گرا و مقابله با نفوذ ایران باز می‌گردد و واشنگتن نمی‌خواهد در راستای تحقق این دو هدف، خللی همچون اختلاف میان کشورهای عربی منطقه به وجود آید.
از زمان آغاز بحران قطر، دونالد ترامپ موضع حمایتگرانه خود را از کشورهای تحریم کننده قطر اعلام کرد، موضعی که البته مغایر با دیگر ارکان دولت آمریکا همچون پنتاگون و وزارت امور خارجه بود. از سوی دیگر تلاش‌های دیپلماتیک مقام‌های قطری و اصرار بر موضع قاطع خود درباره محکوم کردن شروط سیزده گانه عربستان و متحدانش باعث شد کشورهای تحریم کننده از موضع خود کوتاه بیایند و راه گفت‌وگو را در پیش بگیرند. مجموعه این عوامل بعدها باعث شد ترامپ لحن خود را نسبت به بحران قطر تغییر دهد.
در این راستا مهر گفتگویی با پروفسور«جفری لفور»، استاد علوم سیاسی دانشگاه کنتیکت امریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
*نشست کمپ دیوید برای حل بحران قطر قرار است پاییز امسال در امریکا برگزار شود. آیا این ابتکار عمل امریکا می تواند به حل این بحران منجر شود؟
بسیار بعید به نظر می رسد که دولت ترامپ بتواند راه مناسبی را برای حل بحران قطر پیشنهاد دهد. مقامات ایالات متحده آمریکا متوجه شده اند که هر گونه راه حلی در مورد بحران قطر باید توسط کشورهای منطقه مطرح شده و نمی تواند توسط واشنگتن تحمیل شود.
عربستان سعودی علنا اعلام کرده است که راه حل باید توسط کشورهای منطقه مطرح شود. با به رسمیت شناختن بلاتکلیفی مداوم و تمایل به اجتناب از وضعیت دیپلماتیک غیر حرفه ای (هماهنگی دستور کار پر مشغله ماه مه واشنگتن، دیدار ریاست جمهوری با رهبر کره شمالی و تصمیم گیری در مورد معاهده هسته ای ایران) دولت ترامپ برگزاری نشست پیشنهادی کمپ دیوید را از ماه می ( تاریخ اولیه برگزاری نشست) به ماه سپتامبر ۲۰۱۸ موکول کرد.
به منظور جلوگیری از آسیب رساندن به روابط گسترده نظامی ارتش واشنگتن با عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، بحرین و قطر، مقامات ایالات متحده آمریکا متوجه هستند که اکنون باید با دقت در خط بین دو طرف متضاد راه بروند.
واشنگتن باید از کلمات یا اقداماتی مانند آنچه رئیس جمهور ترامپ یک سال پیش در عربستان سعودی بیان کرد (سرزنش کردن قطر به علت افزایش تنش های منطقه ای و چراغ سبز نشان دادن به عربستان سعودی جهت حمله به قطر) اجتناب کند.
*برخی معتقد هستند اینکه امریکا در راس این ابتکار عمل برای حل بحران قطر برآمده نشان از نارضایتی واشنگتن از ریاض جهت حل مسائل منطقه ای است. نظر شما در این خصوص چیست؟
ابتکار کمپ دیوید واشنگتن ممکن است عربستان سعودی را تحت فشار قرار دهد تا جهت آرام کردن تنش های منطقه ای بیشتر تلاش کند، به جای اینکه آنها را تشدید کند. جنگ مداوم در یمن موردی است که دولت ترامپ می خواهد ریاض برای پیدا کردن راه حل صلح آمیز بیشتر تلاش کند.
هر روزی که جنگ ادامه دارد ایالات متحده آمریکا در بحران انسانی یمن به دلیل فروش اسلحه به عربستان سعودی بیشتر گرفتار می شود. اما بعید به نظر می رسد که واشنگتن مایل به مخاطره انداختن روابط استراتژیک خود با ریاض باشد در زمانی که واشنگتن تلاش می کند همراه با عربستان جبهه ضد ایرانی را حفظ کند و حمایت عربستان سعودی از طرح صلح اسرائیل – فلسطین دولت ترامپ را کسب کند.
*با توجه به شروط عربستان و همپیمانان آیا قطر حاضر است امتیازی به طرف مقابل بدهد؟ اگر چنین است در چه زمینه هایی ممکن است مصالحه ای صورت گیرد؟
سیزده درخواستی که توسط سعودی ها و متحدان آنها در ژوئن ۲۰۱۷ ارائه شده، فضای کمی برای مصالحه، بدون اینکه اساسا قطر حاکمیت خود را از دست بدهد، ارائه نموده است. نیروهای نظامی قطر توسط عربستان سعودی و حتی امارات کوچک جلوه داده می شوند، بنابراین حضور نظامی ترکیه در قطر تضمین خاصی از امنیت را به قطر با توجه به وضعیت فعلی ارائه می دهد.
خاموش کردن شبکه الجزیره، ضربه ای به شهرت دوحه جهت تلاش برای نفس کشیدن ایده های تازه در منطقه است. کاهش یا قطع روابط با ایران، انعطاف پذیری سیاسی و نظامی قطر را کاهش می دهد و قطر را مجبور خواهد کرد که به عربستان سعودی بیشتر وابسته و تابع باشد. شاید مسئله اخوان المسلمین مورد مذاکره قرار گیرد اما این امر ارتباطات قطر با حماس را در قلمرو فلسطین به خطر می اندازد.
*با توجه به روابط امریکا با عربستان و قطر، واشنگتن چگونه می تواند این بحران را حل کند تا دو طرف را راضی نگهدارد؟
بعید است حل بحران قطر کسی را خوشحال کند. همچنین بسیار بعید به نظر می رسد که قطر شبکه الجزیره را خاموش کند، شبکه ای که به عنوان یک تیغ در برابر سعودی ها و دیگران در منطقه فعالیت خواهد کرد. علاوه بر این، با اشاره به مثال عمان (جلوگیری از ایجاد دشمنان) در ارتباط با ایران، دوحه می خواهد گزینه های سیاسی-اقتصادی-نظامی خود را باز کند.
تا زمانی که ایالات متحده آمریکا فرماندهی پیشرو را برای مرکز فرماندهی ایالات متحده در قطر پی ریزی می کند و دوحه همچنان به عنوان یک دارایی مهمی برای واشنگتن محسوب می شود، دولت ترامپ گره دستان دیپلماتیک خود را در تحت فشار قرار دادن عربستان سعودی-مصر-امارات متحده عربی-بحرین خواهد یافت.
