درمان رایگان مادران و کودکان معتاد / لزوم حمایت‌ ویژه از زنان در پاتوق‌ها

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به حمایت‌های این سازمان از مادران معتاد بهبود یافته و درمان رایگان آنها گفت: سال گذشته ۱۰۶۰ نفر از کودکان و نوجوانان که مشکل اعتیاد داشتند (یا خودشان اعتیاد داشتند و یا از مادر معتاد متولد شده بودند) به بهزیستی مراجعه کردند.

حبیب الله مسعودی فرید درگفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به حمایت‌های سازمان بهزیستی در مورد مادران معتاد نیز گفت: برای درمان این مادران همه حمایت‌ها را انجام می‌دهیم به این صورت که وزارت بهداشت گزارش اولیه را می‌نویسد و به ما اطلاع می‌دهد؛ همکاران سازمان بهزیستی به آنجا می روند و بررسی‌ها را انجام می‌دهند. در صورتی که وضعیت خانوادگی این مادر مساعد باشد ترجیح می‌دهیم تا با حمایت‌های کمتر او را در داخل خانواده درمان کنیم و در این حالت برای درمان حداقل ماهی ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به مادر پرداخت شده و درمان اعتیاد وی به شکل رایگان انجام می‌شود.

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی اظهار کرد: همچنین حمایت‌هایی را نیز به عنوان زن سرپرست خانوار پرداخت می‌کنیم. سال گذشته ۱۰۶۰ نفر از کودکان و نوجوانان که مشکل اعتیاد داشتند (یا خودشان اعتیاد داشتند و یا از مادر معتاد متولد شده بودند) به ما مراجعه کردند. نیمی از آنها داخل خانواده‌ نسبی و سببی‌شان رفتند و بقیه آنها فعلا در بهزیستی ساکن هستند. حتی خود سازمان بهزیستی مراکز مادر و کودک را راه اندازی کرده است که دو مرکز در تهران هستند. در یکی از این مراکز به نام “طلوع بی نشان‌ها” که محل آن متعلق به سازمان بهزیستی است، برنامه ریزی شده که زنان بهبود یافته مشغول به کار شوند و کالاهایی همچون گلدان‌های تزئینی تولید کنند. این کالاها حتی به خارج از کشور صادر می‌شوند.
راه‌اندازی مراکز رفاه کودک و خانواده برای نگهداری از کودکان مادران شاغل

مسعودی فرید با اشاره به اینکه بسیاری از این زنان از طریق پاتوق‌ها یا مراکز گذری کاهش آسیب (DIC ) جذب شده‌اند، ادامه داد: در حال حاضر مراکزی تحت عنوان «مراکز رفاه کودک و خانواده» برای نگهداری از کودکان زنان شاغل‌ که در طول مدت زمانی که در خانه حضور ندارند و در عین حال نگران نگهداری از فرزندشان هستند، راه‌اندازی شده است. این زنان می‌توانند کودکشان را برای پیشگیری از وقوع آسیب به این مراکز بسپارند. برای مثال در منطقه‌ای مانند هرندی که آسیب خیزتر است قصد داریم تا یکی از این مراکز را افتتاح کنیم و با همکاری مرکز طلوع بی نشان‌ها، نگهداری از کودکان را از صبح تا عصر بر عهده بگیریم.

وی با بیان اینکه مراکز رفاه کودک و خانواده می‌تواند در همه نقاط شهر وجود داشته باشد ولی اصل آن این است که از آسیب پذیری کودک جلوگیری کند، اظهار کرد: در بسیاری از کشورها تنها ماندن کودکان کوچک در خانه بدون حضور والدین جرم محسوب می‌شود. یعنی باید برای کودکان یا پرستار استخدام کرد و یا اینکه او را در جایی نگهداری کرد که بزرگتری وجود داشته باشد. گاهی مادران شاغل حتی پس از سن مدرسه کودکان با مهد کودک‌های پیشین هماهنگ می‌کنند که فرزندشان بعد از ساعت مدرسه به آنجا برود.

معاون اجتماعی بهزیستی ادامه داد: بحثی که الان بین سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش وجود دارد این است که مدت زمان پیش دبستانی سه ساعت و نیم در روز است و برای این کودکان این ریسک وجود دارد که بعد از این مدت زمان تنها به خانه بروند. درحالیکه اتفاقات ناگوار ممکن است در همین لحظات رخ دهد اما مهد کودک‌ها می‌توانند تا ساعت ۴ یا ۵ بعد از ظهر کودکان را نگهداری کنند ولی این ظرفیت در مدارس وجود ندارد.
تاکید بر حمایت‌های ویژه از زنان معتاد در پاتوق‌ها

مسعودی فرید درباره جذب زنان از محل پاتوق‌ها نیز گفت: در محل پاتوق‌ها با زنان صحبت می‌شود اما باید روی مسائلی نظیر جلب اعتماد این افراد کار زیادی انجام داد تا آنها راضی شوند و در سیستم درمان اعتیاد قرار گیرند. همچنین حمایت‌های ویژه‌ای باید از زنان معتاد صورت بگیرد و یا اینکه احیانا افرادی که پشت این ماجرا قرار دارند را شناسایی کرد.
مراجعه کنندگان به مراکز گذری ترک اعتیاد وسایل بهداشتی دریافت می‌کنند

وی با بیان اینکه زنان آسیب دیده در طیف وسیعی قرار دارند، افزود: عده‌ای هستند که ممکن است در مکان‌هایی مانند میدان هرندی، کوره پزخانه‌ها یا دره فرحزاد دیده شوند که اصطلاحا “ته خط” هستند. عمده افرادی که به سازمان بهزیستی می‌آیند نیز از سوی قوه قضائیه و نیروی انتظامی معرفی شده‌اند اما عده‌ای هستند که شناسایی آنها بسیار دشوار است و با توجه به وجود تلفن همراه، فرد می‌تواند به راحتی سیم‌کارتش را عوض کند. همچنین عده‌ای دیگر به مراکز گذری کاهش آسیب (DIC) به منظور دریافت خدمات مراجعه کنند که در این مراکز وسایل بهداشتی به آنها ارائه می‌شود.

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی ادامه داد: در بازدیدهایی که از کرمان و چند جای دیگر داشتم این موارد را دیدم اما اینکه این برنامه‌ها به شکل روتین انجام شود و به طور مستمر سراغ این زنان بروند انجام نمی‌شود، اما به نظر من باید با همکاری NGOها این کار را انجام داد و یا از گروه‌های همیار بهبود یافته استفاده کرد.

مسعوی فرید با تاکید بر اینکه چندین ماه است که در حال رایزنی هستیم که ارائه خدمات تنها محدود به زنان آسیب دیده مراکز شبانه روزی نباشد، تصریح کرد: بلکه معتقدیم باید یک بسته خدمتی با نگاه کاهش آسیب برای آنها داشته باشیم تا بتوانیم آنها را از چرخه آسیب خارج کنیم.
مداخله غیر تخصصی سازمان‌های مردم نهاد گاهی آسیب دیدگان را فراری می‌دهد

وی با اشاره به انتقادات وارد شده به سازمان بهزیستی برای عدم رسیدگی به افرادی که به صورت موردی توسط سازمانهای مردم نهاد معرفی می‌شوند گفت: مواردی که آنها را سازمان‌های مردم نهاد به بهزیستی اطلاع می‌دهند و یا مستقیما به خود من گفته می‌شود را پیگیری می‌کنیم اما این پیگیری‌ها باید به شکل حرفه‌ای باشد. یکی از ایراداتی که ما به برخی از این سازمان‌های مردم نهاد وارد می‌کنیم این است که گاهی رویکردهای آنها تخصصی و حرفه‌ای نیست. این باعث می‌شود مقداری تداخل نظری با همکاران بهزیستی پیدا کنند. گاهی آنها در مراجعه‌ای که انجام می‌دهند آنقدر فضا را شلوغ می‌کنند که فرد آسیب دیده ممکن است آنجا را ترک کند و برود.