کاهش ارزش لیر و سودای جدید برای ایرانی‌ها
«پایین افتادن نرخ لیر ترک (حدود چهل در صد در ماه‌هاى اخیر) ممکن است خروج ارز از ایران براى خرید مستغلات و سایر دارایى‌ها را تشدید کند.
بانک مرکزى لازم است به این شرایط و تأثیر آن بر اقتصاد کشور نظر داشته باشد. همچنین واردات ارزان قیمت از ترکیه، که به‌دلیل کاهش نرخ لیر ترک ارزان شده، ممکن است براى بخش تولیدى تضعیف شده کشور هم شرایط نا مناسبى را به همراه بیاورد.» محمد طبیبیان، اقتصاددان برجسته روز گذشته چنین در کانال تلگرامی خود هشدار داد. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که سودای خرید ملک در ترکیه توسط ایرانی‌ها، آرام آرام در حال شدت گرفتن است. عبارتی کوتاه یکی دو روز است که در سایت‌های مختلف معاملات املاک و سرمایه‌گذاری منتشر می‌شود و مخاطبان را به سرمایه‌گذاری در ترکیه دعوت می‌کند: «سقوط ارزش لیر، فرصت استثنایی برای سرمایه‌گذاری در کشور ترکیه»
افزایش چشمگیر خرید ملک توسط ایرانی‌ها در ترکیه
رضا کامی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه می‌گوید: «هنوز یک ماه نشده که نوسان‌های شدید در ترکیه رخ می‌دهد، باید مدت زمان بیشتری بگذرد تا بتوان با قاطعیت از تأثیر این نوسانات در بازار و رفتارهای سرمایه‌گذاری ایران صحبت کرد. طی سال گذشته میلادی بخشی از تقاضای ایرانیان برای تهیه مسکن، خانه و ویلا در ترکیه افزایش یافته است.»
او با بیان آمارهایی درباره معاملات املاک می‌گوید: «در طول سال 2017، ایرانی‌ها 745 واحد خرید ملک در ترکیه داشتند و ایران از نظر خرید خانه توسط اتباع خارجی در ترکیه در ردیف‌های هشتم و نهم قرار داشت. در 6 ماه گذشته از سال 2018، بیش از هزار واحد خرید انجام شده که 944 واحد به ثبت نهایی در ثبت اسناد ترکیه رسیده است. این آمارها نشان می‌دهد که خرید ایرانی‌ها از واحدهای ملکی افزایش چشمگیری داشته به حدی که رتبه ایران از ردیف هشتم – نهم به ردیف سوم رسیده است.» کامی البته تأکید می‌کند:«به نظر من این موضوع ربطی به بحث تغییرات ارزی این یک ماه نداشته و به‌خاطر مسائل دیگر و بیشتر مسائل داخلی در کشور خودمان بوده، چرا که طی 6 ماه اتفاق افتاده است.»
کاهش ارزش لیر، به نفع تجارت ایران؟
براساس گزارش سی‌ان‌ان مانی، روز گذشته لیر ترکیه در تجارت صبحگاهی آسیا، 11 درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. لیر هفته گذشته هم 20 درصد از ارزش خود را در درگیری سیاسی شدید با امریکا از دست داده بود. سرمایه‌گذاران درباره عدم اقدام دولت ترکیه برای مقابله با مشکلات اقتصادی مضطرب هستند. تلنگر لیر، بازارهای جهانی را هم تکان داده است. با توجه به اینکه ترکیه از بانک‌های اروپایی وام‌های زیادی گرفته است، نگرانی‌ها از بازگشت این پول، بانک‌های اروپایی را تحت فشار قرار داده است.روز دوشنبه، شاخص سهام توکیو، هنگ کنگ و شانگهای 1.5 درصد کاهش پیدا کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، خواستار افزایش نرخ بهره برای رفع بحران شده است. در این شرایط اقتصاددانان هشدار داده‌اند که اگر اعتماد به بازار برنگردد، ترکیه دچار رکود اقتصادی و بحران بدهی شدید خواهد شد و به کمک مالی صندوق بین‌المللی پول نیاز پیدا می‌کند.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه درباره تأثیر کاهش ارزش لیر بر تجارت ایران می‌گوید:«با توجه به توافقنامه استفاده از پول ملی دو کشور که بین ایران و ترکیه به امضا رسیده است، افزایش ارزش پول‌های خارجی در ترکیه یا به لفظ دیگر کاهش ارزش لیر در برابر ارزهای خارجی، به نفع ایرانی‌ها خواهد بود.» او ادامه می‌دهد: «در حقیقت پول ما و پول ترکیه به صورت موازی حرکت می‌کند. این موازی حرکت کردن نرخ ما را نسبت به لیر در حد تعادل نگه می‌دارد. مقطعی که ارزش پولی ما کاهش داشت، هر لیر به حدود 2500 تومان هم رسیده اما در این یکی دو روزه به خاطر اتفاقات ترکیه، دوباره برابری پول ما و ترکیه به حالت تعادل بازگشته و تقریباً به 1500 تومان رسیده است. در نتیجه افزایش ارزش ارزهای خارجی در ترکیه می‌تواند در مبادلات تجاری ما با توجه به اینکه با ارز ملی صورت می‌گیرد، اثرات مثبتی داشته باشد.»
کامی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه درباره عملکرد مردم ترکیه بعد از فراخوان اردوغان برای خرید لیر و فروش دلارهای خود نیز می‌گوید: «تا آنجایی که ما خبر داریم این مسأله کم و بیش اتفاق افتاده است. حتی بخشی از مسئولان این عمل را انجام داده‌اند و بخشی از مردم موجودی‌های خودشان را در صرافی‌ها ارائه کرده‌اند. ولی اینکه این اقدامات تا چه حد بوده و آیا توانسته که اثرگذار باشد یا نه، اطلاعات کافی نداریم.»
