سربازی دختران در کدام کشورها اجباری است؟
نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دنبال حواشی ایجادشده ناشی از پیشنهاد طرحی برای خدمت سربازی دختران اظهارنظر کردند.
شاید بر اساس آنچه در رسانهها بدان اشاره شده است، حضور زنان در ارتش قدمتی ۴۰۰ ساله داشته باشد و از آغاز دهه ۱۹۷۰ میلادی هم بیشتر کشورهای غربی به طور جدی به این مقوله پرداخته باشند، اما این حضور در تعدادی از کشورها به صورت خدمت اجباری و در برخی کشورها نیز به شکل داوطلبانه عملیاتی شده است، کما اینکه در کشورهایی همچون کوبا و رژیم صهیونیستی، زنان باید به صورت اجباری به خدمت سربازی بروند، ضمن اینکه مقامات نروژی هم انجام خدمت سربازی را برای تمامی شهروندان و بدون در نظر گرفتن جنسیت آنان اجباری کردند.
تعدادی از کشورها همچون آمریکا، مکزیک، نیوزیلند، کانادا، دانمارک، فنلاند، ایتالیا، تایوان و سوئیس هم به صورت داوطلبانه به این امر مبادرت میورزند و از این میان تعدادی از این کشورها هم تبصرههایی برای این موضوع در نظر گرفتهاند اعم از اینکه در میانمار تنها زنانی که ازدواج کرده یا طلاق گرفته و صاحب فرزند باشند از رفتن به سربازی معاف میشوند و در فنلاند از سال ۱۹۹۵ میلادی زنان میتوانستند داوطلبانه به خدمت سربازی بروند و در ۴۵ روز نخست اعزام به آنها فرصت داده میشود تا از ادامه این خدمت انصراف دهند و بعد از آن موظف به رعایت تمامی قوانین هستند و تنها دلایل پزشکی و بارداری آنان را به طور موقت از انجام خدمت معاف میسازد و در یونان هم زنان به عنوان متخصصان حقوقبگیر در ارتش بکار گرفته میشوند، اما موظف نیستند همچون مردان به خدمت سربازی بروند.
اما در ایران نقشآفرینی زنان در این حوزه تاریخچهای کمتر از یک قرن دارد که آن هم به اقدامات رضا شاه بعد از سفری که به غرب داشت، برمیگردد که برای ایجاد تحول در نوع نگرش حاکم بر فضای سنتی آن زمان تحت عنوان انقلاب سفید اتفاق افتاد و در قالب سپاه بهداشت و سپاه دانش اجرا شد.
البته بعد از انقلاب اسلامی نیز زنان در عرصههای مختلف نظامی به ویژه در زمان جنگ حضوری فعال در پشت خط مقدم به صورت فعالیت در بیمارستانها به عنوان پرستار یا پزشک داشتند، اما این حضور هیچگاه در قالب سلاح به دست گرفتن و رویارویی با دشمنان نبوده است، هر چند حضور برخی شیرزنان در این زمینه را هم در ۸ سال دفاع مقدس نمیتوان نادیده گرفت.
جزییات طرح سربازی دختران به صورت کامل مطرح نشده است
به تازگی طیبه سیاوشی شاهعنایتی نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به پیشنهاد طرحی برای انجام خدمت سربازی دختران پرداخته است که بازتاب گستردهای در رسانهها و فضای مجازی داشته و حواشی بسیاری را هم ایجاد کرده است که به عدم شفافسازی در مورد این طرح برمیگردد.
وی با تاکید بر اینکه هنوز ابعاد این طرح مشخص نشده، ولی میتوان گفت که قرار نیست دختران در خدمت سربازی اسلحه به دست بگیرند گفت: «این طرح هنوز در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح نشده و مشخص است که اطلاع دقیقی از آن نداشته باشیم. لازم به ذکر است که این طرح هنوز برای تصویب و تبدیل شدن به قانون به مجلس نیامده است، اما آنچه مسلم است قرار نیست دختران در بخش نظامی حضور داشته باشند و برای عملیات نظامی آماده شوند. به نظر باید از دختران در مسائل آموزشی و بهداشتی و همچنین رویکرد نرم افزاری استفاده شود. جزئیات این طرح به صورت کامل مطرح نشده، ولی آنچه مشخص است دختران در طول خدمت سربازی اسلحه به دست نخواهند گرفت.»
کمیسیون قضایی حقوقی مجلس مخالف طرح سربازی دختران است
حسن نوروزی سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، در مورد این طرح گفت: «این طرح توسط خانم سیاووشی مطرح شده است، ولی فکر نمیکنم حتی طرح این مساله نیز درست باشد و اصلا با این موضوع مخالف هستم، چرا که ما در شرایطی نیستیم که به سرباز زن نیاز داشته باشیم و وضعیت بحرانی یا جنگ هم ایجاد نشده است و تقاضایی هم از سوی سایر خانمها در این خصوص مطرح نشده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید به این نکته توجه شود که سرباز باید در تمام نقاط از جمله مرزها در جهت برقراری امنیت فعالیت کند، و این در حالی است که در اسلام جهاد برای خانمها واجب نیست، بنابراین نمیتوان آنها را به امری وادار کرد که اسلام بر آن تاکید نکرده است، از سوی دیگر ما تحت چه عنوانی میتوانیم خانمها را به پادگانها جذب کرده و آموزش دهیم؟!، ضمن اینکه خانمها برای حضور در عرصههای اجتماعی نیز نه برای خدمت سربازی، بلکه برای بهرهمندی از حقوق اجتماعی که دارند میتوانند در بخشهای فرهنگی، آموزشی و سایر حوزهها فعالیت داشته و به عنوان نگهبان جامعه کوچک نقش موثری در تحکیم و حفظ سلامت خانواده داشته باشند.»
سربازی دختران شبیه یک شوخی است
اما سردار کمالی رئیس اداره سرمایه انسانی ستاد کل نیروهای مسلح هم در واکنش به پیشنهاد این طرح با رد این موضوع گفت: «طرح این مساله شبیه یک شوخی است و ستاد کل هیچ برنامهای برای سربازی دختران ندارد.».
ش