ژنتیک چقدر در چاقی افراد موثر است؟

براساس نتایج تحقیقاتی که در نشریه Obesity منتشر شده، در بعضی شرایط مانند تعطیلات که افراد ممکن است غذاهای پرکالری بیشتری مصرف کنند، کنترل وضعیت موجود وزن برای برخی افراد مشکل‌تر می‌شود و علت آن هم، در ژن‌های آنها نهفته است.

البته بعضی هم هستند که با خوردن غذاهای پرکالری و در پیش گرفتن یک زندگی کم‌تحرک، چاق نمی‌شوند. از سوی دیگر از آنجا که پاسخ به رویکردهای درمانی میان افراد متفاوت است، همگی مطرح کننده این واقعیت هستند که عوامل ژنتیکی می‌توانند تاثیر عمیقی داشته باشند.

به گزارش Medical News Today، برای یافتن این حقیقت که چرا پیشگیری از چاق شدن بسیار مشکل است، کمیته ژن‌ها، رفتار و پاسخ به مداخلات کاهش وزن در انستیتو ملی سلامت ایالات متحده، با تشکیل کارگروهی به بررسی تاثیر ژن‌ها بر وزن، هم در سطح رفتاری و هم بیولوژیکی، پرداختند. این کارگروه بر عوامل ژنتیکی‌ای تمرکز داشتند که منجر به کاهش وزن و دوباره افزایش وزن می‌شود، همچنین تعیین خط و فرصت‌های تحقیقات آتی تا استراتژی‌های درمانی کاهش وزن موثرتری یافت شوند. تفاوت‌هایی که میان پاسخ افراد مختلف به استراتژی‌های کاهش وزن دیده می‌شود، مساله‌ای اثبات شده است و به این معناست که احتمالا ژنتیک یک نقش کلیدی در اثربخشی درمانی دارد. مطالعات قبلی 150 واریانت ژنتیکی مرتبط با شاخص توده بدنی، اندازه دور کمر یا خطر چاقی را یافته‌اند. اما مطالعات اندکی در مورد ژن‌ها در دست است که چرا بعضی افراد آسان‌تر از دیگران وزن کم می‌کنند. هدف این تیم تحقیقاتی مطالعه ژنتیکی کاهش وزن و نگهداری مقدار وزن از دست رفته، برای درک بیولوژی‌ای است که در پس تنظیمات وزن بدن نهفته است.

کارگروه مذکور در این مطالعه به بسیاری از عوامل ژنتیکی بالقوه در کاهش وزن دست یافت. بعضی از این عوامل به شرح زیر هستند:

تظاهرات ژن‌های فردی: مداخلات کاهش وزن ممکن است همه وزن بدن یا شاخص توده بدنی را تحت تاثیر قرار ندهد، اما ممکن است توزیع چربی را بهتر کنند، توده بدون چربی را افزایش دهند، یا خطر دیابت و سرطان را کاهش دهند. این مساله پیشنهاد می‌کند که انواع مختلف اندازه‌گیری‌ها ممکن است بینش را به سوی پروسه کاهش وزن تغییر دهند.
واریانت‌های ژنتیکی به عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های پاسخ به درمان چاقی: بعضی واریانت‌های ژنتیکی باعث می‌شوند بعضی درمان‌های خاص برای بعضی افراد خاص موفقیت‌آمیزتر باشند. به‌طور مثال، افرادی که یک الل خاص روی ژن MTIF3 دارند، ممکن است با تمرکز بر یک برنامه رژیم غذایی و فعالیت فیزیک راحت‌تر وزن از دست بدهند، در حالی که اگر یک واریانت خاص روی ژن FTO باشد، شاید فرد مذکور به دنبال جراحی باریاتریک وزن بیشتری از دست دهد.
سیستم‌های بیولوژیک که دریافت مواد غذایی و فعالیت غذایی را تحت تاثیر قرار می‌دهند: نشان داده شده که اپی‌ژنتیک‌ها و میکروبیوم روده‌ای اثر ماندگار بر وزن دارند.
تاثیر ژنتیک بر ترجیحات غذایی، رفتارهای خوردن و نوشیدن و فعالیت بدنی: ژن‌های خاص ممکن است ترجیح فرد را برای خوردن یک نوع غذا و غذاهای پرکالری بیشتر کنند.
ژنتیک‌های فعالیت فیزیکی: تفاوت‌های ژنتیکی، هم با کسانی که ورزش می‌کنند و هم با افرادی که ورزش نمی‌کنند، مرتبط است. از سوی دیگر، از برنامه ورزشی و تحمل ورزش هم تبعیت می‌کند.