چه کسی جلوی اجرت های افسار گسیخته طلا را می گیرد؟

درحالی که برخی اتحادیه های طلا و جواهر در نقاط مختلف کشور از جمله مشهد اعلام کرده اند که باید محاسبه اجرت ساخت طلا به صورت ریالی باشد نه درصدی ، متاسفانه با مراجعه میدانی به برخی از طلافروشی ها مشخص شد که اجرت همچنان به صورت درصدی و به صورتی کاملا متغیر محاسبه می شود که نرخ هایی تا ۴۰ درصد نیز دراین میان وجود دارد

به گزارش بازتاب به نقل از روزنامه خراسان؛ ارجمند، عضو هیئت مدیره اتحادیه طلا و جواهر استان زنجان که سابقه 45 سال حضور در صنف طلافروشان را دارد در گفت وگو با خراسان با بیان این که سال های قبل اجرت را ریالی حساب می‌کردند،می‌افزاید:وقتی به یک بنکدارمراجعه می کردیم و مقداری طلا می خریدیم، اجرت آن مثلا 200 هزارتومان می شد یعنی در فاکتور وزن طلا قید می شد و سپس اجرت آن هم به صورت ریالی می آمد. ولی چهار، پنج سال است که آن را تبدیل به درصد کرده اند. به عنوان مثال النگویی که اجرت آن پنج هزار تومان بود، حالا 2درصد کل مبلغ طلا برای اجرت آن محاسبه می‌شود.

وی با بیان این که بنکداران موضوع درصدی شدن را به گردن تولید کننده می اندازند، می گوید: ما به تولید کنندگان حق می دهیم چون تولید طلا مقداری پرتی دارد ولی الان محاسبه اجرت افسارگسیخته شده است. مثلا ما کاری داریم که 40 درصد اجرت دارد، کاری هم هست که 20 درصد اجرت دارد، هرکسی هرقدر که دلش بخواهد می گیرد و قانون خاصی ندارد.ارجمند ادامه می دهد: متاسفانه اتحادیه تهران اصلا نظارتی روی بازار و بنکداران {از نظر محاسبه اجرت} ندارد درصورتی که بنکداران تهران شاید روی هم رفته حدود 200 نفر باشند.

کنترل کردن آن ها خیلی راحت است ولی متاسفانه این طرح هیچ وقت اجرایی نشده است.وی با اشاره به انتشار مطلبی در روزنامه خراسان از طرف معبودی نژاد رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد،مبنی بر این که هیچ کس حق ندارد اجرت طلا را به صورت درصدی محاسبه کند وباید ریالی محاسبه شود، می افزاید: بارها این موضوع را ابلاغ کرده اند ولی عملی نمی شود. حتی سه روز پس از انتشار این موضوع در روزنامه خراسان، بنده فاکتوری را دیدم که درصد اجرت در آن اعمال شده است.آن چیزی که به درد مردم می‌خورد عمل است نه صرفا رسانه ای کردن موضوع .

ارجمند ادامه می دهد:ما یک سری ابلاغیه از طرف اتحادیه تهران داریم بارها به بنکداران تهران بخشنامه کرده اند که تک فروشی نکنید، تک فروشی برای مغازه های ویترین دار خرده فروش است، اگر قرار باشد تک فروشی کنید و ارزش افزوده را محاسبه نکنید و اجرت را کمتر کنید، مردم از بازار خرید می کنند. منتها کسی این ها را گوش نمی کند. یا اهرم قانونی برای اجرای آن ندارند یا بنکداران جزو قشر پولدار و قدرتمند هستند و زورشان به آن ها نمی رسد.به گفته وی بنکداران طلای پایتخت غالبا در چند پاساژ مستقر در محوطه بازار زرگرهای تهران جمع شده اند که حق تک فروشی به مردم را ندارند.
در قانون چیزی نیامده است

ارجمند درخصوص این که محاسبه اجرت باید چگونه باشد، می گوید: در اصل اجرت را کارگاهی که تولید کننده است، تعیین می‌کند اما هیچ موقع در قانون محاسبه این موضوع یا درصد بندی برای تولید کننده تعریف نشده است اما برای بنکداران در قانون 2درصد اجرت را تعیین کرده اند که طی بیش از 40 سالی که فعالیت می کنم این 2 درصد برای بنکداری و 7درصد سود برای خرده فروشی ثابت بوده است.

به گفته وی درصد محاسبه اجرت به مرور زمان بالا رفته است به طوری که از 2 و4 درصد شروع شد و الان تا 40 درصد هم برای برخی از کارها وجود دارد.ارجمند در پاسخ به این که آیا نظارتی از طرف اتحادیه طلا و جواهر روی اجرت جواهر وجود دارد یا خیر، می گوید:بله، کسانی که جواهر را تولید می‌کنند باید روی آن برچسب بزنند و بنکدار و فروشنده نیز باید آن را بزند. دراین برچسب مشخصات آمده است و جواهر باید شناسنامه داشته باشد.البته بحث اجرت دراین بخش با طلا متفاوت است و کارشناسی پیچیده تری دارد. در شهرستان ها که محیط های کوچک تری دارند نظارت کردن آسان تر است ولی در تهران اشراف داشتن و نظارت بر این موضوع سخت تر است چون احتمالا بیش از شش هزار واحد خرده فروش داریم.

وی با یادآوری این که اتحادیه کشوری طلا و جواهر منحل شد و الان اتحادیه های استانی وجود دارند، درپاسخ به این که آیا ابلاغیه اتحادیه تهران برای کل کشور نافذ است، می گوید: خیر، هر استانی برای خودش اتحادیه ای دارد ولی ما یک سری مصوبات داخلی هیئت مدیره داریم.ارجمند درپاسخ به این که اگر بخواهیم یک قانون مدون نافذ در کل کشور برای محاسبه اجرت داشته باشیم، چه کسی باید آن را ابلاغ کند، می گوید:این باید به اتاق اصناف برود و از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شود. درصد فروش طلافروشان را نیز وزارت صنعت تعیین می کند. الان هم باید این وزارتخانه اطلاعیه یا بخشنامه بدهد که طلافروشان حق ندارند اجرت را درصدی محاسبه کنند بلکه باید ریالی باشد وگرنه اتحادیه تهران حق ندارد به اتحادیه شهرستان های دیگر دستور یا ابلاغی بدهد.
اجرت برای تولید کننده نیاز است

عبادا… محمد ولی، کارشناس حوزه طلا وعضوهیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایان طلا و جواهر استان تهران با اشاره به افزایش و نوسانات فراوان در قیمت طلا به خراسان می‌گوید:برای این که از بازار جا نمانیم و بتوانیم هزینه های مان را جبران کنیم و طلاهای امانی را که دست مان داریم دوباره بسازیم و تحویل بدهیم، اجرت وجود دارد.با این حال وی درخصوص گرفتن درصدی از طلا بابت اجرت می‌گوید: من دراین زمینه صحبت نمی کنم و سمت آن نمی‌روم چون قانونی نیست، یک توافق یا قرارداد بین تولید کننده و بنکدار است.

به گفته وی درست این است که وقتی یک تولید کننده طلای امانی را می سازد و برمی‌گرداند، اجرتش {با او محاسبه و حسابش} را صفر کنیم.محمدولی درپاسخ به این که آیا قانون و رویه خاصی برای محاسبه اجرت وجود دارد، می گوید: {گرفتن اجرت} سال ها در بازار ما عرف و معمول است ولی قانون نیست.وی با بیان این که کسانی که از تولیدکنندگان طلا می‌خرند باید همزمان فاکتورشان را تسویه کنند تا آن ها دچار ضررو زیان نشوند، می گوید:تولیدکننده برای این که بتواند طلایی را که گرفته دوباره سرجایش بگذارد یا باید اجرتش را نقدی بگیرد یا آن را همان لحظه به طلا تبدیل کند تا از بازار جا نماند.البته من عرف کنونی بازار را{محاسبه اجرت با درصد}که گاهی تا 30 درصد هم می گیرند، تایید نمی کنم ولی درمقابل می گویم که برای تولید کننده باید همان موقع خرید، اجرت محاسبه ودرفاکتور تسویه شود.

محمدولی درخصوص نظارت بر این مسئله نیز می گوید: این که دستگاه های نظارتی در بازار ورود وقیمت گذاری و اعلام کنند که همه باید ازآن تبعیت کنند، در قالب قانون نمی‌گنجد واین را نمی پسندم ولی باید هرج و مرج را نیز در بازار جمع کرد.باید حداقل و حداکثر داشته باشیم و اتحادیه های صنفی این بازه را با کمک تولیدکننده و بنکدار و فروشنده های نهایی تعیین کنند.
نامشخص بودن محاسبه اجرت جواهر

به یکی از جواهر فروشی های واقع در خیابان کریم خان زند مراجعه می کنیم و از فروشنده قیمت یک انگشتری دارای نگین برلیان را می پرسیم که رقم 43 میلیون و 600 هزارتومان را برای آن اعلام می کند. از وی درباره نحوه محاسبه این رقم می پرسیم که می گوید:جواهرات و طلای این انگشتری جداگانه محاسبه می‌شوند. اجرت طلای آن تقریبا گرمی 50 هزار تومان است ولی این رقم مهم نیست و جواهرات آن موجب می شود که به چنین قیمتی برسد.

وی درپاسخ به این که اجرت این جواهرات چگونه محاسبه می شود، می افزاید: خیلی به دنبال اجرت آن نباشید، وزن طلای این انگشتری حدود 4.5 گرم است که کمتر از یک میلیون و 200 هزارتومان می شود ولی بقیه این رقم مربوط به جواهر است.به گفته وی این جواهر یک قیراط و 13 سوت است که حدود 33 میلیون تومان قیمت دارد. از تفریق این رقم و نرخ طلای کارشده می توان فهمید که بیش از 9میلیون تومان دیگر این انگشتری احتمالا مربوط به محاسبه اجرت ساخت جواهر یا سود و مالیات بر ارزش افزوده است. البته این طلافروش درپاسخ به این که اجرت این جواهر چگونه محاسبه می شود، می‌گوید: این ها اجرت ندارند و روی کلیت کار محاسبه می شوند.

به یک جواهر فروشی دیگر در سعادت آباد تهران می رویم و از اجرت انگشتری چشم ببر حاضر در ویترین این جواهر فروشی می پرسیم که در پاسخ می گوید: انگشتری چشم ببر داریم که اجرتش 500 هزار تومان است و انگشتری چشم ببر هم هست که اجرتش دو میلیون و 500 هزارتومان است.این بستگی به نوع کاری دارد که بخواهیم سفارش دهیم.به گفته وی کمترین اجرت کار ما 45 هزار تومان است که بعضی وقت ها به صورت ریالی و گاهی به صورت گرمی محاسبه می شود.در همان حوالی از مغازه ای دیگر قیمت اجرت یک انگشتری طلای سفید را جویا می شویم که فروشنده وزن انگشتری را هفت گرم و اجرت را برای هرگرم 50 هزارتومان اعلام می کند که جمعا 350 هزارتومان می شود.
اجرت های 30 درصدی و بالاتر

گرچه بازار زرگرهای تهران محل تجمع بنکداران و به عبارتی عمده فروشان طلاست ولی بسیاری از آن ها به صورت تک فروشی با اجرت های بیش از 30 درصد، به مشتری طلا می فروشند.قیمت یک سرویس سینه ریز طلا را از یکی از مغازه ها جویا می شویم که می گوید: طلای خام به اضافه اجرت، سود و مالیات بر ارزش افزوده این سرویس، جمعا 33 میلیون تومان می شود که 97 گرم آن طلای خام است و هرگرم 75 هزارتومان اجرت دارد.با توجه به این که در زمان تهیه این گزارش قیمت هرگرم طلای خام حدود 217 هزار تومان است ، درصد اجرت مذکور برای هرگرم بیش از 34 درصد می شود. وقتی به مغازه ای دیگر در همین راسته بازار می رویم و اجرت یک سرویس طلای سفید را جویا می شویم، باز هم پاسخ مشابه است و فروشنده اجرت را 30 درصد یعنی حدود 60 هزارتومان در هرگرم اعلام می کند.