لزوم گسترش استفاده از خودروی برقی/ضرورت مشارکت با صاحبان فناوری

بر اساس بررسی مرکز پژوهش های مجلس نیاز است که بازار رقابتی به واسطه شرکتهای خصوصی و دانش بنیان برای به وجود آمدن خودروهای برقی در کشور ایجاد شود.

خودروی برقی یا خودروی الکتریکی به خودرویی گفته می‌شود که از باتری جهت نیروی محرکه به‌جای موتور درون ساز استفاده می‌کند. در این ماشین‌ها موتور در زیر بدنه قرار دارد.

این روزها که موضوع آلودگی هوا، کاهش سوخت و چنین مسائلی مطرح می شود پای خودروهای برقی به میان می آید؛ این موضوع در همه کشورها مورد توجه قرار گرفته و شرکت های تولید کننده ای توانسته اند در این مسیر گام بردارند.

در همین راستا، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی تحلیلی فناوری ها و ایستگاههای شارژ خودروهای برقی و چالشهای پیش روی آن را بررسی کرد.

هدف از این مطالعه، معرفی و بررسی فناوری های روز در زمینه تولید خودروهای برقی، باتری و ایستگاههای شارژ در ایران و جهان و بیان چالشها و ارائه راهبردهای عملی برای ورود کشور به این حوزه است.

نهادینه سازی خودروی برقی در کشورها

نتایج مطالعه مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که بسیاری از کشورهای اروپایی به همراه آمریکا و چین در پی آنند که استفاده از خودروهای برقی را در کشور خود نهادینه کنند. شرکتهای خودروسازی زیادی نیز وارد عرصه تولید شده اند که موفق ترین آنها شرکت تسلا با مدلهای X و S است که با یک بار شارژ قادر است مسافت ۴۸۰ کیلومتری را طی کند.

ازجمله دیگر عوامل مؤثر در گسترش این فناوری می توان به تعداد ایستگاههای شارژ، زمان شارژ شدن باتری و میزان مسافتی که با هر بار شارژ قابل پیمایش است اشاره کرد. با توجه به اینکه در همه کشورها حمایت از فناوری برقی از سمت دولتها امری رایج بوده است.

از این رو ضروری است در ایران نیز دولت در قالب حمایتهای ویژه تحت یک برنامه مشخص و زمان بندی شده زمینه رقابت و حضور شرکتهای خصوصی و به طور ویژه دانش بنیان را فراهم سازد.

همچنین نتایج این مطالعات نشان داد هرچند برخی از شرکت های مشهور در زمینه ساخت باتری های خودروهای برقی به فناوری هایی جدیدتر دست یافته اند، اما راه طولانی برای تجاری سازی محصول خود در پیش دارند.

ساخت ایستگاههای شارژ خودرو هم اکنون به مسئله بسیار مهمی تبدیل شده است، زیرا لازمه فروش محصولات این شرکتها، دسترسی آسان استفاده کنندگان به ایستگاه های شارژ است.

در فناوری های جدید تولید باتری ها، کاهش میزان کبالت ازجمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. زیرا از یکسو قیمت این ماده به دلیل کمبود جهانی آن روزبه روز در حال افزایش است، از طرف دیگر تولید باتریها به سمت وسویی باید پیش برود که قیمت نهایی خودروهای برقی کاهش یابد و رغبت عمومی در استفاده از آنها به وجود بیاید.

ایجاد بستر مناسب برای ورود فناوری به بازار

البته این نکته توسط شرکتهای بزرگ خودروسازی در جهان در حال انجام است. همچنین باید توجه داشت که نیاز ورود هر فناوری در بازار جدید، ایجاد بستری مناسب برای آن است و بدون ایجاد زیرساختهای مناسب، پیشرفته ترین فناوری ها نیز با شکست رو به رو می شوند.

ترویج الگوی مصرف خودروهای برقی

باید در کنار تلاش برای تولید و عرضه خودروهای برقی در کشور با قیمت های مناسب و قابل رقابت با خودروهای بنزینی و همچنین آماده سازی زیرساختهای لازم برای استفاده از این نوع خودروها، برنامه هایی نیز برای ترویج فرهنگ استفاده از این خودروها توسط مردم اجرایی شود.

الگوگیری از کشورهای پیشرفته در این زمینه و انجام تحقیقات زیربنایی در کشور جهت مدل کردن ایستگاه های شارژ که به صورت شبکه ای گسترده در سراسر کشور به وجود بیاید، باید به صورت جدی تر دنبال شود. در کشورهای جهان سیاستهای متفاوتی در خصوص ترویج استفاده از خودروهای برقی پایه ریزی شده و به اجرا درمی آید.

درخصوص کشور ایران آنچه که واضح است این است که به منظور گسترش استفاده از خودروهای برقی باید علاوه بر ایجاد بازار رقابت پذیر، مشخصات فنی خودرو، با در نظر گرفتن یارانه دولتی، قیمت این خودروها (چه تولید داخل کشور چه وارداتی) در حدی باشد که بتوان مصرف کنندگان را تشویق به خرید این نوع خودرو کرد.

همچنین در نظر گرفتن یارانه خرید خودروهای برقی در بودجه سالانه یکی از بهترین سیاستهای حمایتی در کشور می تواند باشد تا در کنار سایر سیاست ها مانند تخفیف های مالیاتی در گسترش روز افزون استفاده از خودروهای برقی در حمل و نقل مفید واقع شود.

۴ پیشنهاد برای استفاده از خودروهای برقی در کشور

مطالعات مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد به منظور گسترش استفاده از خودروهای برقی در کشور و بهره مندی از مزایای استفاده از این خودروها ازجمله کاهش آلودگی هوا از موتور و دوچرخه های برقی استفاده شود.

ضروری است سیاست هایی در کشور اتخاذ شود (مانند کشورهای انگلستان ۲ ساله برای رسیدن به نقطه مطلوب درزمینه توسعه خودروهای برقی) تا در یک چشم انداز مشخص ۱۰ تا ۲۰ ساله برای رسیدن به نقطه مطلوب در زمینه توسعه خودروهای برقی و از رده خارج کردن خودروهای بنزینی و گازوئیلی آلاینده، اقدامات جدی ازسوی تمامی دستگاه ها و وزارتخانه هایی که به نحوی با این موضوع ارتباط دارند، ازجمله وزارت نیرو، نفت و وزارت صنعت، معدن صورت پذیرد.

به گزارش مهر، به عنوان اولین اقدام از موتور و دوچرخه های برقی به خصوص در مناطق پرترافیک و با میزان آلودگی بالا در دستور کار دولت قرار گیرد. همچنین در ناوگان حمل ونقل عمومی در کلان شهرها و به ویژه تهران از اتوبوسهای برقی به جای اتوبوسهای گازوئیلی استفاده شود. برای این منظور باید تسهیلات لازم در اختیار شرکتهای اتوبوسرانی و تاکسیرانی قرار گرفته و بر عملکرد آنها نظارت لازم صورت پذیرد.

مشوقهای لازم برای امکان حضور شرکتهای خصوصی به ویژه شرکتهای دانش بنیان درزمینه مشارکت با صاحبان فناوری در نظر گرفته شود (ازجمله معافیتها و تخفیفهای مالیاتی). با این روش رقابت قابل قبولی برای سرعت بخشیدن به گسترش تولید و میتوان با ایجاد یک بازار رقابتی داخلی استفاده از خودروهای برقی ایجاد کرد.

همچنین پیشنهاد می شود با الگوگیری از کشورهای اروپایی موفق در این زمینه، با یک سازوکار تعریف شده خودروسازان را به ساخت جایگاههای شارژ در تمامی نقاط کشور مکلف کرد.