گرگها در طالقان آماده خور شدهاند
امروز به هر گوشه و کنار طالقان که سفر کنیم شاهد زندگی مسالمت آمیز انسان و حیات وحش هستیم؛ واقعیت این است اگر تلاش شبانهروزی محیطبانان این شهرستان نبود و جوامع محلی و شکارچیان قانونمند دلشان به حال گونههای حفاظت شده نمیسوخت، امروز سرنوشت خرس قهوهای و پلنگ طالقان نیز چیزی بهتر ازحال و روز این گونهها در سایر استانهای کشور نبود.
خوشبختانه به یاری اقدامات صورت گرفته، امروز طبیعت طالقان گونههای جانوری منحصر به فردی را در دل خود جای داده که طی دهه گذشته نه تنها از تعداشان کم نشده بلکه جمعیتشان روز به روز در حال افزایش است. حالا وظیفه ما این است که قدر این داشتههایمان را بدانیم و برای حفاظت هر چه بیشتر از آنها با مدیریت و برنامهریزی منسجمتری حرکت کنیم.
بخش عمدهای از عرصههای طبیعی طالقان حفاظت شده نیست
رییس اداره محیط زیست طالقان با اشاره به وسعت مناطق حفاظت شده این شهرستان میگوید: به جز بخشی از بالا طالقان و پایین طالقان که محدوده شکارممنوع محسوب میشوند؛ سایر عرصههای این شهرستان جزء مناطق چهارگانه و حفاظت شده محیط زیست نبوده و مناطق آزاد محسوب میشوند.
حشمتالله کشیری توضیح میدهد: به جرئت میتوان گفت پوشش گیاهی و جانوری مناطق آزاد طالقان از مناطق شکارممنوع آن بیشتر است که این امر نتیجه حمایت جوامع محلی، همیاران محیط زیست، همکاری شکارچیان قانونمند و تلاش شبانهروزی محیطبانان این شهرستان است.
وی با اشاره به وضعیت گونههای جانوری حفاظت شده این شهرستان میگوید: گونههای جانوری شاخص طالقان سیاهگوش، پلنگ، خرس قهوهای و کل و بز هستند. البته تعداد زیادی گرگ، گراز و انواع پرندگان شکاری نیز درعرصههای این شهرستان زیست میکنند.
این مسئول ادامه میدهد: طبق آخرین سرشماری صورت گرفته، بیش از 15 قلاده پلنگ، 50 قلاده خرس قهوهای و بیش از 4000 راس کل و بز در طالقان زندگی میکنند.
وی با اشاره به تعداد واقعی گزار و گرگ این شهرستان اظهار میکند: به دلیل شرایط خاص زندگی گراز و گرگ، سرشماری دقیق آنها امکان ندارد ولی تاکنون به واسطه مشاهدات صورت گرفته و گزارشات جوامع محلی، تعداد زیادی از این دو گونه شناسایی شدهاند.
کشیری با بیان اینکه طی سالهای اخیر تعداد گونههای حفاظت شده در این شهرستان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است، اضافه میکند: به واسطه اقدامات صورت گرفته، تعداد گونههای جانوری موجود در این شهرستان طی سالهای اخیر از تعداد گونههای استانهای همجوار بیشتر شده است؛ به عنوان مثال در سال 83 تنها 280 راس کل و بز در عرصههای طالقان زیست میکردند ولی حالا جمعیت آنها به بیش از 4000 راس رسیده است.
رییس اداره محیط زیست طالقان توضیح میدهد: بدون شک اگر حمایت مسئولان برای تخصیص اعتبار مناسب، اطلاعرسانی در خصوص اهمیت حفظ گونههای جانوری و همیاری مردم نبود امروز این شرایط در طالقان حاکم نمیشد.
وی میگوید: با وجود محدودیتهای موجود مثل کمبود نیروی انسانی و تجهیزات، اداره محیط زیست طالقان عملکرد مناسبی برای حفاظت از گونههای جانوری داشته و حداکثر استفاده را از حداقل ظرفیتهای موجود برده است.
طبیعت بدون موجود زنده زیبایی ندارد
وی ادامه میدهد: طبق استانداردهای جهانی برای هر دو تا چهار هزار هکتار باید یک محیطبان وجود داشته باشد ولی به دلایل شرایط خاص و محدویتهای سازمان محیط زیست در جذب نیرو در حال حاضر محیط زیست طالقان با هفت محیطبان، یک متصدی خدمات اداری و یک کارشناس حفاظت میشود.
کشیری با اشاره به اینکه اگر نیروهای محلی و شکارچیان قانونمند نبودند، حفاظت از عرصههای زیستی طالقان با کیفیت کنونی امکانپذیر نبود، توضیح میدهد: خوشبختانه به واسطه آموزشهای صورت گرفته هم جوامع محلی و هم اغلب شکارچیان به این نتیجه رسیدهاند که طبیعت بدون موجود زنده زیبایی ندارد به همین دلیل بسیاری از آنها به صورت داوطلبانه و با استفاده از امکانات شخصی محیط زیست را برای حفاظت از گونههای جانوری این منطقه یاری میکنند.
وی میگوید: امروز بسیاری از شکارچیان این منطقه به این نتیجه رسیدهاند که به جای اینکه دوربین اسحله خود را به سمت شکار گرفته و زندگی موجودی را بگیرند میتوانند با دوربینهای عکاسی خود زیباییهای گونه های جانوری را به ثبت برسانند.
رییس اداره محیط زیست طالقان توضیح میدهد: گونههای جانوری مانند گونههای گیاهی میراث آیندگان ما هست و همه در قبال حفاظت از آنها مسئول هستیم.
وی در ادامه با اشاره به زندگی مسالمت آمیز جوامع محلی با گونههای حفاظت شده طالقان اظهار میکند: به دلیل اینکه مرز بین مناطق مسکونی و عرصههای زیستی گونههای جانوری در طالقان زیاد نیست؛ موارد بسیاری از حضور گونههای مختلف در نزدیکی منازل روستاییان گزارش شده است. به عنوان مثال چندین بار گزارشاتی مبنی بر حضور پلنگ در نزدیکی امام زاده روستای هرنج ارسال شده و بعد از پایش منطقه صحت گفتههای روستاییان تایید شده است.
کثرت تنوع گونههای گیاهی و جانوری در طالقان
وی ادامه میدهد: به دلیل تنوع و کثرت گونههای جانوری و گیاهی طالقان حیواناتی مثل خرس و پلنگ به راحتی میتوانند غذای مورد نیاز خود را از طبیعت فراهم کنند و تا کنون هیچ موردی از آسیب به مردم توسط این حیوانات دریافت نشده است.البته چندین بار گرگ به گلههای گوسفند و حیوانات اهلی روستاییان حمله کرده ولی باید گفت مقصر اصلی این اتفاق جوامع محلی هستند.
وی میگوید: در گذشته مردم به اندازه نیاز، مایحتاج خود را تهیه و مصرف میکردند ولی امروز چندین برابر میزان مصرف خرید میکنند و اضافات این خوراکیها را در دره ، اطراف محل زندگی و کنار رودخانهها رها میکنند.
وی توضیح میدهد: گرگها هم وقتی میبینند غذای آماده وجود دارد کمتر برای شکار به ارتفاعات رفته وگاه باعث بروز مشکلاتی از جمله حمله به گلههای چهارپایان اهلی میشوند.
رییس اداره محیط زیست طالقان با تاکید بر اینکه دامداران باید دامهای خود را بیمه کنند، ابراز میکند: اگر دامداران دامهای خود را بیمه کنند در صورت بروز چنین حوادثی محیط زیست خسارت وارده را به طور کامل پرداخت میکند ولی متاسفانه اهمالهایی که در این خصوص صورت میگیرد گاه باعث خسارت مادی به گله داران میشود.
با علوفهرسانی به چهارپایان حفاظت شده مخالفم
وی با بیان اینکه باید تا حد امکان از ایجاد شرایطی که باعث نزدیک شدن گونههای حفاظت شده به مناطق روستایی میشود خودداری کنیم، میگوید: در فصول سرد شاهد غذارسانی نیروهای محیط زیست به برخی از چهارپایان هستیم که این امر در نهایت به ضرر این گونهها تمام میشود.
کشیری توضیح میدهد: با توجه به اینکه دسترسی به عرصههای حفاظت شدهای که گونههای جانوری در آنجا تمرکز دارند ساده نیست؛ محیط بانان گاه مجبور میشوند برای علوفه رسانی به چهارپایان در نزدیکی محل سکونت روستاییان غذا رسانی داشته باشند که همین امر باعث میشود حیوانات به مرز زندگی مردم نزدیک شوند.
وی اضافه میکند: نزدیکی بیش از حد این گونهها به مردم باعث سوء استفاده برخی شده و همین جان این حیوانات را به واسطه شکارچیان متخلف به خطر میاندازد.
وی میگوید: من به طور کلی با غذا رسانی به حیات وحش مخالف هستیم و اعتقاد دارم پوشش گیاهی و جانوری طالقان به قدری غنی هست که نیاز به این غذارسانی به گونههای حفاظت شده نباشد.