آیا اردن در آستانه انقلاب است؟
شعار‌های معترضان نیز قابل توجه بود. اردنی‌ها در جریان تظاهرات، یکی از شعار‌های معروف جهان عرب – “ملت سرنگونی دولت را می‌خواهد (الشعب یرید اسقاط الحکومه) ” – را مجددا سر دادند.
تظاهرات اخیر اردن، خاطره انقلاب‌های عربی را زنده کرد.
به گزارش فرارو، شنبه شب گذشته هزاران اردنی بار دیگر در مناطق مختلف این کشور با آمدن به خیابان‌ها علیه قانون مالیات بر درآمد و سیاست‌های اقتصادی دولت تظاهرات کرده و بر لزوم کناره گیری دولت هانی الملقی و انحلال پارلمان اردن تاکید کردند. اعتراضات از چهارشنبه گذشته با اعتصاب عمومی به درخواست سندیکاها شروع شد.
اخیرا پارلمان اردن، تصویب طرح مالیات بر درآمد را در دستور کار خود قرار داده است؛ امری که باعث خشم سندیکاها شد. اردنی‌ها برای چهارمین روز، به خیابان ریخته و شعار‌هایی علیه دولت و پارلمان سر دادند. نکته قابل توجه اینکه این تظاهرات هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ گسترش با تظاهرات قبلی در اردن متفاوت است. علاوه بر امان، سایر استان‌های اردن هم به تظاهرات علیه دولت پیوستند.
چهارشنبه گذشته، سندیکاها در اعتراض به طرح پارلمان برای اخذ مالیات بر درآمد، خواستار اعتصابات گسترده شدند و به دولت یک هفته برای خارج کردن این طرح از دستور کار مهلت دادند. اما در پی عدم جلب رضایت سندیکاها، چندین استان اردن صحنه تظاهرات و درگیری با نیرو‌های امنیتی شد. معترضان در پایتخت اردن حتی برای تصرف مقر نخست‌وزیری به سمت میدان چهارم امان حرکت کردند. اما نیرو‌های امنیتی مانع رسیدن معترضان به آنجا شد.
شعار‌های معترضان نیز قابل توجه بود. اردنی‌ها در جریان تظاهرات، یکی از شعار‌های معروف جهان عرب – “ملت سرنگونی دولت را می‌خواهد (الشعب یرید اسقاط الحکومه) ” – را مجددا سر دادند.
قبل از تظاهرات اخیر، نمایندگان سندیکاها برای متقاعد کردن رئیس دولت به لغو طرح مالیات‌گیری با او جلسه گفتند. اما نتیجه‌ای حاصل نشد. عبدالله دوم، پادشاه اردن، نیز برای کنترل اوضاع بحرانی، از دولت و پارلمان خواست تا گفتگوی ملی همه‌جانبه‌ای را برای حل مسئله آغاز کنند.
عاطف الطراونه، رئیس پارلمان، برای حل بحران، رئیس دولت و روسای سندیکاها را برای انجام گفتگو به پارلمان دعوت کرد. اما این گفتگو‌ها هم به نتیجه‌ای نرسید.
علاوه بر طرح مالیات‌گیری، دولت اردن قصد داشت قیمت سوخت و برق را افزایش دهد، اما پادشاه اردن به دولت دستور داد از این امر خودداری کند. با این حال، دستور پادشاه نه تنها نتوانست اوضاع را آرام کند بلکه پس از آن تظاهرات به چند استان دیگر هم کشیده شد.
دولت اردن یک روز اعتصابات گسترده در این کشور، تصمیم گرفت قیمت سوخت را افزایش دهد. منابع بلندپایه به الجزیره گفته‌اند، پادشاه اردن از این تصمیم دولت به شدت خشمگین شده بود. در نتیجه به دولت هانی الملقی دستور داد که از این تصمیم “بی‌پروا” عقب‌نشینی کند.
تظاهرات اخیر اردن، باعث نگرانی دولت شده، زیرا این بار گروه‌های جدیدی وارد اعتراضات شده‌اند. یک منبع سیاسی به الجزیره گفته، بسیاری از گروه‌ها برای اولین بار در اعتراضات می‌کنند.
اگر چه اعتراضات اردن عموما مسالمت‌آمیز بود، اما در مواردی محدود به خشونت کشیده شد. به عنوان نمونه در منطقه الزرقاء معترضان به یک پالایشگاه هجوم بردند یا اینکه در مرکز پایتخت به یک کلانتری حمله کردند.
اعتراضات تا صبح روز شنبه ادامه یافت. به گفته الجزیره این اعتراضات به “محاصره” مقر نخست وزیری شبیه بود. معترضان تنها زمانی خیابان را ترک کردند که از تصمیم روسای سندیکاها برای ادامه اعتراضات و اعتصابات در چهارشنبه آینده مطمئن شدند.
آنچه آینده اردن را مبهم کرده، استمراراعتراضات است. شورای سندیکاها، پس از برگزاری جلسه فوری در بامداد امروز، تاکید کرد که اعتراضات کماکان ادامه دارد.
در سایه اعتراضات روزافزون اردن، برای آینده این اعتراضات چند سناریو قابل تصور است: نخست آنکه دولت از تصویب قانون مالیات‌گیری عقب‌نشینی کند و بدین وسیله خیابان‌ها را آرام کند. ناظران معتقدند که این گزینه، اعتراضات را کمرنگ خواهد کرد. این در حالی است که برخی دیگر معتقدند مطالبات اعتراضات از لغو طرح مالیات‌گیری فراتر رفته و معترضان خواهان انحلال دولت هستند.
گزینه دیگر آنکه پارلمان اردن، طرح مالیات‌گیری را تعدیل کند. این گزینه هم نمی‌تواند همه معترضان را راضی کند.
اگر گفتگوی دولت با سندیکاها به شکست بینجامد، اوضاع اردن بحرانی‌تر خواهد شد. چنین چیزی نه تنها به معنای ادامه اعتراضات است بلکه ممکن است شکاف بین دولت و معترضان را بیشتر کند.
البته دخالت پادشاه برای کنترل اوضاع می‌تواند روند وقایع را تغییر دهد. در تظاهرات روز جمعه، معترضان برای رساندن پیام‌شان به پادشاه، به سوی مقر دیوان پادشاهی در پایتخت حرک کردند. در این تظاهرات معترضان شعار‌هایی برای درخواست دخالت پادشاه جهت حل بحران سر دادند.
