ریزش آراء لاریجانی در رقابت نفس‌گیر/ پیام‌های پیدا و پنهان ۹خرداد
رقابت نفس‌گیر نامزدهای انتخابات هیات رئیسه مجلس بویژه «رئیس مجلس»، نشان داد تحولات داخلی پارلمان به شکل دیگری در حال رقم خوردن است.
انتخابات هیات رئیسه سال سوم مجلس دهم در حالی صبح امروز در زیر هرم سبز بهارستان برگزار شد که از یکی دو هفته قبل، خبرهای جسته و گریخته‌ای از مجلس بیرون می‌آمد که از رقابت نسبتاً سخت‌تر «علی لاریجانی» با «محمدرضا عارف» برای تداوم ریاست مجلس حکایت داشت، اما این سختی رقابت نه بخاطر ویژگی‌های دو رقیب، بلکه به خاطر اعلام فراکسیون نمایندگان ولایی برای اعلام گزینه جدیدی برای ریاست مجلس بود؛ این گزینه هم کسی نبود جز «حمیدرضا حاجی‌بابایی» نماینده مردم همدان که از حدود یک سال پیش و به دلیل عدم مرزبندی شفاف طیف نزدیک به لاریجانی در مسائل مهم کشور و مجلس، «فراکسیون نمایندگان ولایی» را به ریاست خود تشکیل داد.
تقریباً از دو روز قبل، به طور قطعی مشخص شد که لاریجانی، نامزد فراکسیون موسوم به «مستقلین»، حاجی‌بابایی نامزد «نمایندگان ولایی» و عارف گزینه مورد حمایت «امید» برای نشستن بر صندلی رئیس هستند و همین، کار نماینده قم را برای تداوم ریاستش در سال سوم سخت‌تر می‌کرد. شاید همین سختی کار بود که باعث شد علی لاریجانی آخرین فرصت‌ها را هم غنیمت بشمرد و در ساعات اولیه صبح چهارشنبه با ۱۷۱ نفر از نمایندگان جلسه بگذارد. جلسه‌ای که به گفته مهرداد لاهوتی نماینده لنگرود و سخنگوی فراکسیون مستقلین، نشست «هم‌اندیشی حامیان لاریجانی» بوده و از ۳ فراکسیون نمایندگان ولایی، امید و مستقلین در آن حضور یافته‌اند و علی لاریجانی هم شخصاً در آن سخنرانی کرده است.
با وجود برگزاری این جلسه و عدد ۱۷۱ نفری اعلام شده برای «حامیان لاریجانی»، اما وقتی کارت‌های رای از گلدان‌ها بیرون آمد و شمارش شد، مشخص شد واقعیت کف مجلس طور دیگری بوده است؛ عارف ۱۱۴ رای، حاجی‌بابایی ۵۴ رای و لاریجانی ۱۰۱ رای!
نتیجه آراء و عدم کسب حدنصاب ۱۳۶ رای برای ریاست (با توجه به ۲۷۲ رای مأخوذه)، باعث شد تا انتخاب رئیس به دور دوم برود؛ فرایندی که اگر انصراف یکی از سه نامزد نبود، حتما سخت‌تر و غیرمنتظره‌تر می‌شد، اما با اعلام انصراف – شاید مصلحت‌اندیشانه – حاجی‌بابایی به نفع لاریجانی، فضا تغییر کرد و در نهایت علی لاریجانی با ۱۴۷ رای در مقابل ۱۲۳ رای عارف برای سومین سال بر صندلی ریاست مجلس دهم نشست.
رقابت‌های لب مرزی برای نیابت رئیس، دبیری و کارپردازی
بعد از این مرحله، سه مرحله دیگر باقی ماند تا ترکیب هیات رئیسه سال سوم مجلس دهم و وزن سیاسی آن مشخص شود؛ انتخاب دو نایب رئیس، ۶ دبیر و ۳ ناظر (کارپرداز) هیات رئیسه.
در مرحله انتخاب نواب رئیس، «مسعود پزشکیان، عبدالرضا مصری، علی مطهری، هادی قوامی و محمد دهقان» اعلام نامزدی کردند که با انصراف دهقان، رقابت میان چهار گزینه دیگر شکل گرفت و در نتیجه آن، پزشکیان و مطهری در جایگاه نواب اول و دوم رئیس ابقاء شدند، البته مطهری صندلی «نایب رئیس دوم» را تنها با اختلاف ۹ رای بالاتر از مصری مجددا تصاحب کرد.
در مرحله بعد، نوبت به انتخاب ۶ دبیر هیات رئیسه رسید که انگار این دور از رقابت برای اهالی بهارستان شوق‌انگیزتر بود؛ ۲۲ نفر برای شش صندلی نامزد شدند و در نتیجه آن، از مجموع ۲۷۸ رای مأخوذه، «محمدعلی وکیلی با ۱۳۴ رای، علی اصغر یوسف‌نژاد با ۱۲۹ رای، سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با ۱۲۹ رای، علیرضا رحیمی با ۱۰۴ رای، احمد امیرآبادی فراهانی با ۹۸ رای و اکبر رنجبرزاده با ۹۵ رای» به عنوان دبیران هیات رئیسه انتخاب شدند؛ البته به دلیل رای مساوی ۹۵تایی محمدحسین فرهنگی و اکبر رنجبرزاده، میان این دو قرعه‌کشی شد و در نتیجه فرهنگی از ترکیب هیات رئیسه بازماند.
در گام آخر نیز نوبت به انتخاب سه ناظر هیات رئیسه رسید که در این مرحله هم ۱۳ نفر نامزد شدند و در نهایت از ۲۴۱ رای «اسدالله عباسی با ۹۶ رأی، بهروز نعمتی با ۹۶ رأی و محمد آشوری تازیانی با ۸۹ رأی» مانند سال قبل نظر مجلس را جلب کردند و در جایگاه ناظران ابقاء شدند.
به این ترتیب، صندلی رئیس با کمک نامزد «نمایندگان ولایی» به «مستقلین» رسید و ترکیب سیاسی بخش‌های دیگر هیات رئیسه نیز به این شرح شکل گرفت؛
نواب رئیس؛ دو نفر از «امید»
دبیران؛ سه نفر «نمایندگان ولایی» و سه نفر «امید»
کارپردازان؛ یک نفر از «نمایندگان ولایی»، یک نفر از «مستقلین» و یک نفر (آشوری تازیانی) نامعلوم یا حداقل بینابین ولایی و مستقلین.
راز آراء لاریجانی و عارف
انتخابات هیات رئیسه سال سوم مجلس دهم هم گذشت، اما روند نفس‌گیر انتخاب رئیس نشان داد که روند مدیریت علی لاریجانی در مجلس دهم خروجی مطلوبی برای وی نداشته است. او که در سال نخست مجلس دهم با ۲۳۷ رای و در سال دوم آن با ۲۰۴ رای ریاست خود را بر مجلس تثبیت کرده بود، این بار با ۱۴۷ رای آنهم به مدد اعلام انصراف یک گزینه دیگر و در یک انتخابات دو مرحله‌ای، از گذرگاه سخت خود عبور کرد و بر صندلی ریاست نشست.
انتخاب رئیس با «رای نسبی» برای اولین بار
به اعتقاد بسیاری از نمایندگان و کسانی که از نزدیک درگیر اوضاع و احوال مجلس هستند، رای سخت و لرزان «آقای رئیس» نتیجه رویکرد خاص وی در اداره مجلس و نارضایتی‌های تدریجی شکل گرفته از آن بوده است که باعث شد برای اولین بار در تاریخ ۳۹ ساله مجلس شورای اسلامی، رئیس با رای دو مرحله‌ای و نسبی انتخاب شود.
از آن مهمتر، کاهش آراء لاریجانی – نسبت به سال‌ها قبل – در مقابل افزایش آراء عارف بود که نشان می‌داد رای رقیب انتخاباتی روحانی و منتقد جدی این روزهای او (عارف)، در مقابل آراء رفیق رئیس دولت (لاریجانی) در حال افزایش است و شاید این نشانه‌ای باشد برای میزان اقبال به رئیس مجلس در آوردگاههای بعدی انتخاباتی. نکته‌ای که البته قطعی نیست و با گذر زمان، ممکن است دستخوش هرنوع تغییری شود.
از طرف دیگر، نوع حرکت فراکسیون نمایندگان ولایی در موضوع انتخاب «رئیس مجلس»، از عدم حمایت اولیه از لاریجانی گرفته تا حمایت دقیقه نودی از وی، نشان داد که نمایندگان ولایی نمی‌خواهند صورتحساب عملکرد مجلس و نوع ارتباطش با دولت و خروجی کار آن به نام آنها نوشته شود، حتی اگر مجبور شوند از سر مصلحت در دقیقه نود تصمیم دیگری بگیرند.
