رقابت دو غول بزرگ اقتصاد آسیا در میدان ایران
میدان رقابت چین و هند این‌بار به منطقه ایران و آسیای میانه کشیده شده است. هر کدام از این دو غول نوظهور می‌خواهد ایجاد کننده نظم جدید منطقه‌ای باشد. پیش از این دو کشور در حال رقابت برای افزایش نفوذ خود در کشورهای ساحلی اقیانوس هند یعنی مالدیو و سریلانکا بودند، اما این بار عرصه رقابت در ایران و کشورهای آسیای میانه قرار دارد.
به گزارش تسنیم، سلاح قدرتمند چین در این رقابت پروژه کمربند و جاده است که نیازمند سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی عظیم در کشورهای آسیای میانه است.
اما دهلی نو در تلاش است با ایجاد شبکه‌ای از مسیرهای دریایی و ریلی به نام کوریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب، در برابر طرح جاده ابریشم چینی‌ها قد علم کند.
سوشما سواراج، وزیر امور خارجه هند در جریان سفر اوایل آوریل خود به آذربایجان، از چشم اندازی که هند برای این کوریدور ترسیم کرده سخن گفت.
وی گفت، هند و آذربایجان اتفاق نظر دارند که کوریدور شمال-جنوب «یک ابتکار مهم است که می‌تواند زمان و هزینه (تحویل کالا) را به میزان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهد.»
این کوریدور ۷ هزار کیلوتمری هند را از طریق ایران به روسیه متصل می‌کند، اما همچنان شکاف‌هایی در این مسیر وجود دارد که باید از طریق کامیون پر شود.
بر اساس برآورد سازمان تجارت خارجی ژاپن، این کوریدور در مقایسه با مسیر سنتی عبوری از کانال سوئز، زمان حمل بار بین بمبئی و مسکو را از حدود ۴۰ روز به حدود ۲۰ روز کاهش می‌دهد.
این کوریدور پتانسیل آن را دارد که تجارت اوراسیا را متحول سازد و انعطاف‌پذیری بیشتری به هند بدهد. وجود پاکستان همواره مانع از دسترسی آسان هند به غرب و مرکز آسیا بوده است. با ایجاد این کوریدور، هند می‌تواند دشمن دیرینه خود را دور بزند و منابع مورد نیاز آسیای میانه را از طریق ایران تامین کند.
یکی از حلقه‌های ارتباطی کلیدی این کوریدور، خط ریلی‌ای است که از مرز میان ایران و آذربایجان عبور می‌کند. توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۶ بین ایران و قدرت‌های جهانی که موجب لغو تحریم‌های ایران شد، به فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری در خط آهن آستارا کمک کرده است.
ایران انتظار دارد راه آهن آستارا-رشت در طی حدود ۲ سال آینده تکمیل شود و تمام حلقه‌های ریلی کوریدور شمال-جوب بعد از سال ۲۰۲۰ به صورت یکپارچه به یکدیگر متصل گردد.
ایران برای هند دروازه ورود کالاهای هندی اعم از پوشاک، مواد شیمیایی و محصولات کشاورزی به بازار آسیای میانه و اروپاست. هند در عین حال می‌تواند از این طریق، نفت، گاز و فلزات مختلف را از کشورهای محصور در خشکی آسیای میاه وارد نماید.
اما در این میان، چین نیز در حال تقویت مناسبات خود با ایران است. این کشور شروع به اعزام قطارهای باری خود به تهران از طریق آسیای میانه کرده و تهران را در مسیر اصلی حمل و نقلی خود به اروپا جانمایی کرده است.
در داخل ایران برخی از قسمت‌های مسیر یک کمربند یک جاده و کوریدور شمال- جنوب با یکدیگر همپوشانی دارند. در صورتی که هند و چین بخواهند یک بازی حاصل جمع صفر را آغاز کنند، این همپوشانی علاوه بر رشد فعالیت‌های تجاری می‌تواند یک ریسک سیاسی نیز به دنبال داشته باشد.
