ناتوانی ارتشهای عربی از تعبیر خواب ترامپ برای سوریه

نقشه جدید ترامپ برای اعزام نیروهای عربی به سوریه به جای نظامیان آمریکایی در سایه وجود اختلافات میان کشورهای عربی و دست و پا زدن نظامیان سعودی در باتلاق یمن امکان اجرا شدن ندارد.

خبر منتشر شده از سوی روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام آمریکایی تمام توجهات را به نقشه جدید دولت آمریکا برای سوریه جلب کرده است.

یک مقام آمریکایی به روزنامه وال استریت ژورنال گفت که دولت ترامپ به دنبال تشکیل نیروی عربی برای جایگزینی نیروهای آمریکایی در سوریه و استقرار آنها در بخش شمال شرقی سوریه پس از شکست داعش در این منطقه است.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی جدید ترامپ نیز اخیرا با عباس مصطفی کامل، رئیس اطلاعات مصر گفتگو کرده تا بداند آیا قاهره در این طرح مشارکت خواهد کرد؟ مقام‌های آمریکایی برای تشکیل ارتش عربی به سراغ عربستان، قطر و امارات رفته‌اند تا توسط آنها میلیاردها دلار هزینه و منابع نظامی را برای تضمین امنیت سوریه پس از شکست داعش تامین کنند. البته عربستان برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرده است.

ترامپ، رئیس جمهور آمریکا که بیشتر از آنکه شبیه یک دیپلمات یا سیاستمدار کارکشته و کهنه کار باشد شبیه تاجری است که برای بیشتر پر کردن جیبهایش بر سر قدرت آمده و برای سرکیسه کردن کشورهای نفت خیز عربی هر روز از نقشه جدیدی رونمایی می کند. ترامپ در زمان تجاوز نظامی اخیر کشورش به همراه انگلیس و فرانسه به سوریه اعلام کرده بود که کشورهای هم پیمان آمریکا در منطقه باید هزینه های هنگفتی برای تحقق ثبات! در مناطق شمال شرقی سوریه بپردازند.

بسیاری از تحلیل گران معتقدند که این طرح ارائه شده از سوی آمریکا بسیار ناپخته بوده و نشان دهنده سردرگمی دولت آمریکا در خصوص مسأله سوریه است که با مخالفت روسیه، ایران و ترکیه رو به رو و باعث پیچیده تر شدن اوضاع در سوریه خواهد شد.

این نخستین باری نیست که از ایجاد یک ائتلاف عربی در منطقه سخن به میان می آید به طوریکه حدود یک سال قبل اخباری در خصوص تلاش آمریکا به همراه هم پیمانانش برای تأسیس یک ائتلاف نظامی عربی با هدف مبارزه با نفوذ ایران منتشر شده بود.

عدم ارائه یک استراتژی مشخص از سوی آمریکا و اختلاف نظر میان بازیگران منطقه ای در خصوص مسأله سوریه باعث می شود که اضافه کردن چنین عنصری به عرصه مبهم و پیچیده سوریه امکان پذیر نباشد.

اگر تشکیل این ائتلاف منحصر به همین چند کشور عربی باشد به نظر می رسد تلاش هایی برای کپی کردن ائتلاف عربی در یمن که تا کنون نتوانسته اهداف خود را محقق کند وجود دارد. در هر صورت اعزام چنین نیرویی به سوریه تجاوز به حاکمیت یک کشور مستقل به شمار می آید به ویژه آنکه این اقدام بدون ورود شورای امنیت به این مسأله صورت می گیرد.

شمال سوریه دارای مناطق نفتی و گازی است که همه طرفهای درگیر در این کشور تلاش دارند تا به آن دست یابند. طرفداران این طرح مدعی هستند که حضور نیروهای عربی در شمال سوریه با هدف ممانعت از بازگشت داعش به آن صورت می گیرد اما در واقع این اقدام برای ممانعت از حضور نیروهای مقاومت و نیروهای تحت حمایت ایران مطرح می شود. بدون در نظر گرفتن اهداف طرح این نقشه، باید دید که اجرایی شدن آن چقدر امکان پذیر است.

قطعا عربستان امکان و توان مشارکت در این طرح را ندارد چرا که نظامیان سعودی هم چنان درگیر جنگی هستند که مقامات جنگ طلب سعودی چهار سال قبل آن را علیه یمن آغاز کرده و در باتلاق جنگ فرسایشی بدون تحقیق هیچ دستاوردی فرو رفته اند. فعالیت خارجی نظامیان اماراتی نیز تنها منحصر به برخی عملیات ویژه است مخصوصا آنکه این نظامیان نیز در کنار سعودی ها هم چنان درگیر در جنگ یمن هستند.

قطر نیز در حال حاضر درگیر مسأله محاصره از سوی کشورهای عربی و بحران منطقه خلیج فارس است به طوریکه نظامیان این کشور برای ممانعت از وقوع هرگونه حمله یا تجاوز از سوی این کشورها به حراست از مرزهای زمینی قطر می پردازند. به نظر می رسد بحران میان قطر و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به راحتی قابل حل نبوده و مدت زمان بیشتری به طول انجامد.

نظامیان اردن نیز قصد ندارند مرزهای شمالی کشور را ترک کنند چرا که در این صورت مواضع مرزی با سوریه به حال خود رها می شود به ویژه آنکه عملیات این نظامیان در خارج از کشور به موارد محدود منحصر می شود که از جمله آنها می توان به ورود این نظامیان به بحرین برای حفاظت از اماکن دولتی در سال ۲۰۱۱ و ورود به مالی در کنار نیروهای فرانسه، الجزایر و امارات علیه تروریستها در سال ۲۰۱۶ اشاره کرد. نظامیان مصری نیز در حال حاضر درگیر عملیات گسترده ارتش علیه گروه های تروریستی در شبه جزیره سیناء هستند و توان شرکت در یک میدان دیگر را ندارند.

طرح آمریکا باعث شده تا توجه بنیانگذار شرکت بدنام بلک واتر به این مسأله جلب شود به طوریکه وی روز دوشنبه اعلام کرد که مسئولان عربی با او در خصوص جمع آوری نیرو برای اعزام به سوریه تماس گرفته اند اما او منتظر مشخص شدن جزئیات بیشتری از این طرح است.

نیروهای این شرکت از کشورهای مختلف از جمله آمریکا، شیلی و فیلیپین هستند و در بسیاری از مناطق جهان فعالیت دارند. بلک واتر دست به جنایات وحشیانه ای علیه غیر نظامیان می زند که این رسوایی در عراق و در حوادث به وجود آمده طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ افشا شد.

یکی از وحشیانه ترین این جنایات، کشتار میدان النسور در بغداد بود که عناصر این شرکت در سال ۲۰۰۷ به سمت مردم آتش گشودند. مسأله مهم این است که مقامات سعودی و اماراتی توافق نامه هایی با این شرکت امضا کرده اند به طوریکه عناصر بلک واتر در تجاوز به یمن در کنار اماراتی ها حضور داشتند و عربستان از این شرکت برای بازداشت شاهزاده های مخالف محمد بن سلمان ولی عهد سعودی کمک دریافت کرد و احتمال دارد این شرکت نیروهای خود را از جانب این دو کشور به سوریه اعزام کند.

در مجموع می توان گفت که علاوه بر وجود ابهامات زیاد در خصوص طرح آمریکا درباره سوریه، کشورهای عربی حتی اگر بخواهند نیز نمی توانند به سوریه نیرو اعزام کنند چرا که کشورهای عربی در سال ۲۰۱۲ طرح اعزام نیرو به سوریه را با محوریت ارتش مصر مطرح کردند که با موافقت کشورهای مذکور رو به رو شد اما اوضاع داخلی به هم ریخته مصر و عدم اتخاذ اقدامات جدی در این خصوص مانع اجرای آن شد.