رکوردزنی حتی در خشکسالی
عملکرد بخش کشاورزی در چهار سال گذشته مثبت بود. حتی در سالی که همه بخش‌های اقتصادی در رکود بود؛ این بخش با ١١٠ میلیون تن تولید محصول، ۶/۱ درصد افزایش عملکرد داشته است.
به گزارش بازتاب به نقل از اعتماد ، کشاورزی ایران وابستگی شدیدی به آب دارد. چه تولیداتی که به روش آبیاری به عمل می‌آید و چه آن دسته از محصولاتی که به صورت دیم، نگاه‌شان به آسمان است؛ تحت تاثیر مستقیم میزان بارش سالانه هستند. در سال ١٣٩٤ با وجود آنکه بارش‌ها ۹/۲ درصد کم شد؛ اما تولیدات افزایش یافت. پس از شیب نزولی عملکرد این بخش در دولت دهم که در سایه آمارسازی‌ها پنهان مانده بود؛ در چهار سال گذشته بهبود را تجربه کرد.
بر اساس آمار شرکت مدیریت منابع آب ایران، حجم کل ریزش‌های جوی از مهرماه ١٣٩٣ تا پایان شهریور ١٣٩٤ معادل ١٩٧ میلیمتر بود که در مقایسه با میانگین دوره بلندمدت ۱۸/۹ درصد و در مقایسه با سال آبی گذشته ٢/٩ درصد کاهش را نشان می‌دهد. بر اساس اطلاعات وزارت جهادکشاورزی، مجموع تولید محصولات کشاورزی شامل محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات در سال ١٣٩٤ معادل ۱۱۰/۱میلیون تن بود که نسبت به سال ١٣٩٣ معادل ۶/۱ درصد افزایش داشته است. در سال ١٣٩٤، کل ارزش و حجم معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران به ترتیب حدود ٤/٩ هزار میلیارد ریال و ٧٦٤ هزار تن بود که در مقایسه با سال گذشته به ترتیب ۴۷۷/۱ و ۵۰۶/۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد بررسی بالاترین سهم از حجم مبادلات محصولات کشاورزی به میزان۶۷/۱درصد به ذرت اختصاص داشت. به دلیل افزایش حجم مبادلات کالاهای کشاورزی در بورس کالای ایران، سهم کالاهای کشاورزی مبادله شده از کل مبادلات در این تالار از ۰/۵ درصد در سال ١٣٩٣ به ٣/٣ درصد در سال ١٣٩٤ افزایش یافت.
ضریب خوداتکایی غلات ۵۹/۳ درصد
بررسی ساختار تولید، واردات و صادارت غلات شامل گندم، برنج، جو و ذرت در کشور نشان‌دهنده آن است که متوسط ضریب خوداتکایی غلات عمده در سال‌های ١٣٨٧ تا ١٣٩٤ معادل ۵۹/۳ درصد است. وابستگی کشور به واردات غلات موجب شده است که در سال‌های ١٣٨٧ تا ١٣٩٤ به طور متوسط سالانه حدود ٣/٤ میلیارد دلار ارز جهت واردات غلات اختصاص یابد. ضریب خوداتکایی دو محصول گوشت قرمز و گوشت مرغ از شرایط مناسبی برخوردار است به طوری که در سال‌های ١٣٨٧ تا ١٣٩٤ به طور متوسط به ترتیب ٨٧ و ۹۹/۶ درصد نیاز داخلی از محل تولید داخل تامین شده است. بررسی وضعیت عملکرد تولید و تجارت دانه‌های روغنی و فرآورده‌های آن در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که ضریب خوداتکایی در تولید دانه‌های روغنی، کنجاله دانه‌های روغنی و روغن نباتی خام در سطح پایین قرار دارد و عمده نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود به طوری که در سال‌های ١٣٨٧ تا ١٣٩٤ به طور متوسط به ترتیب تنها ۳۹/۵، ۳۱/۱و ٢٣ درصد از دانه‌های روغنی، انواع کنجاله دانه‌های روغنی و روغن نباتی خام از محل تولید داخلی تامین شده است. شرایط مزبور سبب شده است که به طور متوسط سالانه سه میلیارد دلار ارز جهت واردات دانه‌های روغنی و فرآورده‌های آن اختصاص یابد.
در سال ١٣٩٤ کل مبلغ تسهیلات پرداختی شبکه بانکی به بخش کشاورزی معادل ۳۵۲/۲ هزار میلیارد ریال بود که در مقایسه با سال قبل ۳۷/۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. بر این اساس در سال ١٣٩٤، بخش کشاورزی ۸/۴ درصد از تسهیلات پرداختی به کل بخش‌های اقتصادی را به خود اختصاص داد. در این سال با هدف خروج غیرتورمی از رکود، ۶۷/۸ درصد از تسهیلات پرداختی شبکه بانکی به بخش کشاورزی با هدف تامین سرمایه در گردش مورد نیاز فعالان اقتصادی این بخش صورت گرفت.
٣٨ هزار میلیارد تومان وام به کشاورزان پرداخت شد
بر اساس گزارش بانک کشاورزی، در سال ١٣٩٤ این بانک مبلغ ۳۸۰/۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات به بخش‌های دولتی و غیردولتی اقتصاد پرداخت کرد که نسبت به سال گذشته ۱۰/۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. از این میزان ٨٨ درصد شامل پرداخت‌های تکلیفی بود و بقیه از محل تسهیلات تکلیفی، وجوه اداره شده و قراردادها پرداخت شد. ۸۶/۲درصد از تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی به بخش کشاورزی و فعالیت‌های مرتبط و بقیه به سایر بخش‌ها اختصاص یافت.
در سال ١٣٩٤ به ترتیب ٦٤ و ۲۶/۱ درصد از تسهیلات بانک کشاورزی در قالب عقود مشارکت مدنی و فروش اقساطی پرداخت شد. در سال زراعی ١٣٩٣ تا ١٣٩٤ با هدف حمایت موثرتر از بخش کشاورزی، قیمت تمام محصولات زراعی مشمول خرید تضمینی نسبت به سال زراعی قبل با افزایش مواجه شد. بیشترین میزان افزایش قیمت خرید تضمینی مربوط به چغندرقند و برگ سبز چای بود که به ترتیب از افزایش ۲۸/۶ و ۲۱/۱درصدی نسبت به سال قبل برخوردار شدند. بر اساس آمارهای مقدماتی کل غرامت پرداختی بابت خسارت‌های وارده به کشاورزان در سال زراعی ١٣٩٣ تا ١٣٩٤ با ۳۳/۵ درصد افزایش نسبت به سال زراعی قبل به ۱۱/۸هزار میلیارد ریال بالغ شد که بخش باغات و زراعت به ترتیب با ۴۹/۵ و ۳۶/۷ درصد، بیشترین سهم از غرامت پرداختی را به خود اختصاص دادند. در این سال بخشی از این غرامت پرداختی از محل حق بیمه پرداختی توسط کشاورزان و بخشی دیگر توسط دولت و در صورت عدم پرداخت به موقع توسط دولت، توسط بانک کشاورزی تامین می‌شود. در جهت حمایت از صندوق بیمه کشاورزی و در راستای عمل به بند (ش) ماده ٢٢٤ قانون برنامه پنجم توسعه مبلغ ١٠ هزار میلیارد ریال و بر اساس قانون بودجه سال ١٣٩٤ کل کشور مبلغ ١٥٠٠ میلیارد ریال از محل اعتبارات ردیف‌های متفرقه، مقرر شد در مجموع مبلغ ۱۱/۵ هزار میلیارد ریال به صندوق بیمه کشاورزی اختصاص یابد.
