عرضه خودروهای ایرانی با تایرهای چینی
با توجه به در دسترس بودن منابع عظیم نفتی و همچنین محصولات پتروشیمی، استفاده از ظرفیت صنایع تکمیلی در این بخش مثل تولید تایر می‌تواند در تأمین نیازهای داخلی کشورمان نقش‌آفرینی کند.
تعداد تولیدکنندگان تایر در ایران و حجم تولید آنها چقدر است؟
در کشور، 9 کارخانه تایرسازی داریم که یکی از این 9 کارخانه، اختصاصا در بخش تولید تیوپ فعالیت دارد، اما غیر از این کارخانه‌ها یک کارخانه هم در ایران فعالیت دارد که صرفا برای تولید تایرهای وسایل نقلیه دو چرخ مشغول تولید است. ظرفیت خطوط نصب شده در ایران، 360هزار تن در سال است، اما در شرایط فعلی کمتر از 100 هزار تن تولید کارخانه‌های فعال ایران است.
دلیل اصلی خالی ماندن ظرفیت تولید تایر در ایران چیست؟
اصلی‌ترین دلیل تولید کم در صنعت تایر ایران، مربوط به ناتوانی تولید در برخی کارخانه‌های احداث شده قبل از انقلاب است که این کارخانه‌ها به دلیل مشکلات مدیریتی و همچنین ماشین‌آلات فرسوده یا مشکلات موجود در مالکیت آنها نمی‌توانند با حداکثر ظرفیت تولید خود، محصولاتشان را روانه بازار ایران کنند.
برآوردی از حجم مصرف تایر در بازار ایران دارید؟
حدود 350 تا 360 هزار تن در سال در کشور تایر مصرف می‌شود که تولیدکنندگان ایرانی نزدیک به 260 هزار تن تولید می‌کنند. بنابراین مابه التفاوت آن که از 80 تا 100 هزار تن برآورد شده، باید از طریق واردات تأمین شود. این درحالی است که با ورود محصولات کارخانه جدید کردستان، تقریبا 20 درصد حجم مورد نیاز واردات بازار کاسته خواهد شد، به این دلیل که از طریق محصولات داخلی تأمین می‌شود.
این تعداد کارخانه تولید تایر در ایران چه تعداد اشتغالزایی برای کشورمان ایجاد کرده‌اند؟
با توجه به استانداردهای موجود، هر واحد تولیدی تقریبا 1500 نفر اشتغالزایی دارد. به همین ترتیب با درنظر گرفتن تعداد کارخانه‌های فعال تولیدکننده تایر در ایران میزان اشتغالزایی صنعت تایر ایران 15 هزار نفر است.
آیا برنامه‌ای برای بهبود شرایط تولیدی در این کارخانه‌ها دارید؟
این کارخانه‌ها اغلب قدیمی هستند، اما شرایط دو کارخانه در این مجموعه که اوایل دهه 40 شمسی وارد مدار تولید شده‌اند، امروز وخیم‌تر از دیگران است، چون این دو کارخانه مشکلات قابل توجهی در بخش مدیریت و مالکیت دارند. امکان سرمایه‌گذاری برای تعویض ماشین‌آلات فرسوده آنها هنوز فراهم نشده و نمی‌توان با وجود این شرایط به بهبود اوضاع اقتصادی و تولیدی آنها امیدوار بود.
با این شرایط می‌توانیم به اهداف تعیین شده برای سال 1404 برسیم؟
در افق 1404 صنعت تایر کشور، دستیابی به تولید 700 هزار تن و نیز افزایش میزان تولید، ارتقای کیفیت و استفاده از فناوری‌های جدید در تولید تایر خودرو به عنوان هدف صنعت تایر تعیین شده که برای دستیابی به این هدف باید به طور جدی به این موضوع توجه شود. اگر برنامه‌ریزی و همچنین حمایت مناسب از سوی مسئولان داشته باشیم، نه‌تنها می‌توانیم به این هدف برسیم، بلکه می‌توانیم زمینه‌های صادراتی بیشتری برای اقتصاد ایران مهیا کنیم.
آیا کارخانه جدیدی در ایران احداث شده است؟
بله، اخیرا یک کارخانه در کردستان احداث شده که هنوز محصولات تولیدی آن وارد بازار نشده است و با ورود محصولات تولیدی این واحد تازه تأسیس، ظرفیت تولیدی ایران به 300 هزار تن تایر در سال افزایش خواهد یافت.
رکود موجود صنعت و همچنین واردات بی‌رویه آیا باعث تعطیل شدن کارخانه‌ها شده است؟
خیر، به لحاظ رکود یا واردات بی‌رویه دچار تعطیلی کارخانه‌ها نشده‌ایم. از اواخر سال 93 تا اوایل 95، رکود بسیار شدیدی در این صنعت داشتیم، اما با سیاستگذاری‌های انجام شده این صنعت به‌نوعی دوباره جان گرفت و امروز هم درحال فعالیت اقتصادی و تولیدی است که برآورد می‌کنیم، بتدریج از رکود خارج شویم.
نظر شما درباره تاثیرگذاری قاچاق بر صنعت تولید تایر ایران چیست؟
تایر هم جزو کالاهای جذاب برای سودجویان بوده که می‌تواند مشکلات عمده‌ای برای تولید، اشتغال و اقتصاد کشورمان ایجاد کند و لازم است با آن مقابله جدی صورت پذیرد.
به نظر شما با درنظر گرفتن میزان و توانمندی تولیدی تایر در ایران آیا اصولا واردات تایر لازم است یا خیر؟
در برخی موارد، واردات به دلیل نبود تولید یا کمبود تولید داخل کشور لازم است تا نیاز بازار با واردات قانونی تأمین شود، اما همان طور که رهبر معظم انقلاب بارها تاکید فرموده‌اند، در محصولاتی که ایران، توان تأمین نیازهای بازار را دارد، قطعا هیچ منطقی اجازه واردات نمی‌دهد، از این رو ما هم معتقدیم در این بخش بخصوص هیچ نیازی به واردات نداریم و باید کاملا جلوی آن گرفته شود.
دامپینگ چینی‌ها در بازار تایر ایران هم وجود دارد؟
بله؛ اصولا چینی‌ها محصولاتشان را با قیمت‌های باورنکردنی در بازارهای هدفشان عرضه می‌کنند و بسیاری اعتقاد دارند این نوعی دامپینگ است. به همین دلیل کشورها عموما با استفاده از تعرفه‌ها یا ابزار قانونی ضد دامپینگ سعی در حمایت از تولیدات داخلی خود دارند. به عنوان مثال روسیه، آمریکا، هند، ترکیه و آفریقای جنوبی یا برزیل که خودشان صنعت تایر بزرگ دارند، برای واردات تایر از چین تعرفه‌های ویژه‌ای درنظر گرفته‌اند که تایرهای تولید شده در چین با قیمت‌های منطقی‌تری وارد بازار شود. از این رو ایران نیز برای حمایت از تولیدات داخلی باید نسبت به اعمال تعرفه‌های ضد دامپینگ، سیاستگذاری دقیق‌تر و منطقی‌تری داشته باشد.
چرا خودروسازان ایران برای عرضه محصولاتشان به بازار از تایرهای چینی یا خارجی استفاده می‌کنند، مگر شما امکان تولید و تأمین نیازشان را ندارید؟
متاسفانه این سیاست یا علاقه‌ای است که به دلیل انحصاری بودن بازار خودرویی ایران و رانت‌هایی که این مجموعه‌ها در اختیار دارند، چنین اتفاقی را ایجاد کرده درحالی که مثلا در تایر مربوط به پراید، تولیدکنندگان ایران حتی بیش از نیاز بازار تولید دارند و در بخش محصولات پژو هیچ نیازی به واردات نداریم و بازهم شاهد عرضه شدن خودروهای تولید داخل با لاستیک‌های خارجی هستیم. این نکته‌ای است که باید مسئولان برای آن راهکاری درنظر داشته باشند تا این اتفاق باعث مشکلات اقتصادی برای تولیدکنندگان نباشد. البته درباره خودروسازان این تنها مشکل نیست.
غیر از خرید نکردن تایرهای ایرانی چه مشکل دیگری با خودروسازان دارید؟
مشکل اصلی این جاست که خودروسازان به دلیل بازار انحصاری که در اختیار دارند، به میل و سلیقه خودشان تصمیم‌گیری می‌کنند و این حق را برای قطعه‌سازان یا صنایع وابسته قائل نیستند که به شرایط اقتصادی آنها توجه داشته باشند. یکی از این موارد مطالبات معوقی است که از خودروسازان داریم و باعث بروز مشکلات مالی گسترده در واحدهای تولیدی تایر در ایران شده است. به عنوان مثال تا اواخر سال گذشته فقط صنعت تایر کشورمان از خودروسازان، نزدیک به 500 میلیارد تومان مطالبه داشته که امروز قطعا این عدد تفاوت کرده است.
