آمریکا و اروپا وارد جنگ تجاری نشدهاند
«پروفسور تام لی» بر این باور است که دونالد ترامپ زیاد حرف می زند و جهان در بلندمدت و میان مدت به ندرت شاهد تغییرات ملموس است.
ترامپ از همان زمان انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۶، از توافقات تجاری آمریکا با دیگر کشورها به عنوان ضرباتی مهلک بر ساختار تولید داخلی کشورش یاد میکرد.
رئیسجمهور آمریکا در توئیتری در این زمینه نوشت: کسری تجاری ۸۰۰ میلیارد دلاری که هر سال نصیب آمریکاییها میشود، حاصل «سیاستها و توافقات تجاری بسیار احمقانه ما است. کشورهای دیگر که سالهاست شغلها و ثروت ما را میبرند، به حماقت رهبران آمریکا میخندند.»
از این رو وی روز جمعه فرمان افزایش تعرفههای واردات آلومینیوم و فولاد به آمریکا را امضا کرد؛ اقدامی که پیشتر مقامهای اروپایی و برخی نهادهای بینالمللی آن را به منزله اقدام برای «جنگ تجاری» و «جنگ تعرفهای» خوانده بودند و درباره عواقب آن هشدار دادند.
به گفته یک مقام ارشد کاخ سفید، قرار است از ۲۳ مارس(۱۴ روز دیگر) تعرفههای اعمالی روی آلومینیوم و فولاد وارداتی به آمریکا اعمال شود. البته افزایش تعرفه واردات آلومینیوم و فولاد دو استثنا برداشته است. ترامپ دو کشور کانادا و مکزیک را که شرکای این کشور در توافقنامه «نفتا» هستند، از دایره افزایش تعرفههای مذکور مستثنی کرد. دلیل این اقدام رئیسجمهور آمریکا، ادامه داشتن مذاکرات دولت ترامپ با کانادا و مکزیک درباره تغییر دادن مفاد توافق «نفتا» است.
در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی باپروفسور « تام لی» استاد علوم سیاسی دانشگاه پومانا امریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
*همکاری آمریکا و اروپا بعد از جنگ جهانی دوم مبتنی بر رژیمهای تجاری، امنیتی و نظامی مشترک بود. ناتو یکی از این رژیم هاست. آیا تصور نمی کنید جنگ تجاری آمریکا و اروپا علاوه بر حوزه تجارت قابلیت سرایت به حوزه های نظامی و امنیتی را دارد؟
من فکر می کنم اکنون خیلی زود است تا اعمال تعرفه بر کالاهای اروپایی را جنگ تجاری بنامیم. فقط چند تعرفه بر کالاهای اروپایی اعمال خواهد شد و آنها در هر زمانی ممکن است لغو شوند. با این وجود و به طور کلی رئیس جمهور ترامپ با متحدان تجاری و امنیتی خود بیسبال بازی می کند. برای مثال او در دوره مبارزات انتخاباتی و در اوایل ریاست جمهوری خود همواره از متحدان اروپایی خود به علت عدم پرداخت حق منصفانه یعنی ۲ درصد از تولید ناخالص ملی خود به ناتو انتقاد می کرد.
واقعیت این است که ترامپ زیاد حرف می زند اما در میان مدت و بلند مدت ما به ندرت شاهد ایجاد تغییرات ملموس هستیم. به نظر می رسد رهبران جهان شروع به کشف ریشه های خط و نشانهای ترامپ و نتایج بعد از آن کرده باشند و بر آن اساس تصمیم می گیرند. اما این روش خوبی جهت برقراری روابط خارجی با کشورهای دیگر نیست اما من فکر نمی کنم که سیاست اعمال تعرفه علیه کشورهای اروپایی منجر به جنگ تجاری جدی یا سقوط رژیم های امنیتی اتحادیه اروپا با امریکا شود.
*محبوبیت راستگرایان در اروپا خطری برای همگرایی اتحادیه اروپاست. از سوی دیگر به قدرت رسیدن راستگرایان می تواند به باز شدن دست این کشورها برای روابط تجاری مستقل و فارغ از ملاحظات اتحادیه اروپا با امریکا منجر شود. با توجه به این چشم انداز آینده اتحادیه اروپا را چگونه ارزیابی می کنید؟
من متخصص اتحادیه اروپا نیستم و بنابراین نمی توانم بهترین پاسخ را برای این سوال بیان کنم. مسائل اتحادیه اروپا بیشتر به خودشان مربوط است تا ایالات متحده امریکا. مسائل اساسی کشورهای اروپایی در حال حاضر مزایای جهانی شدن، مهاجرت، رشد پوپولیسم، واگرایی میان اعضاء آن و …. است. ارزیابی چشم انداز اتحادیه اروپا در آینده بسیار سخت است. به نظر می رسد این اتحادیه کماکان به قوت خود باقی بماند.
*ترامپ در اولین مرحله از عقب نشینی خود از طرح تعرفه برای فولاد و آلومینیوم، استرالیا و مکزیک را مستثنی کرد. آیا این موضوع ارزش نمادین دارد؟
خیر ارزش نمادین ندارد زیرا به صورت قانون درآمده و «دونالد ترامپ» آنرا امضاء نموده است. اساسا هر کشوری می تواند درخواست معافیت نماید و اعمال تعرفه ها واقعا یک تهدید جدی نیست. اعمال تعرفه ها باعث ایجاد نگرانی هایی خواهد شد اما مسائل در طی چند ماه باید حل شوند. اکنون مسائل مهمتری وجود دارند که باید در مورد آنها نگران بود از جمله مذاکرت مجدد نفتا.
*جنگهای تجاری ظاهرا همکاری تجاری را به عنوان عنصر مهم لیبرالیسم که بر صلح تاکید می کند، از بین می برد. آیا به نظر شما جنگ تجاری بین امریکا و اتحادیه اروپا ارزشهای لیبرال را تضعیف خواهد کرد؟
استدلال شما صحیح است اما همانطور که گفتم هنوز جنگ تجاری میان امریکا و اتحادیه اروپا رخ نداده است. اتحاد امریکا با کشورهای اروپایی بسیار قوی تر از آن است که با اعمال چند تعرفه کل روابط آنها زیر سوال رود.