درسی که رهبر کره شمالی به دلواپسان ایران داد
کره شمالی اخیرا اعلام کرده است که آمادگی “غیر اتمی شدن” را دارد. رهبر این کشور هم خواستار دیدار با دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا شده است. چرخش کره شمالی و رهبر جوانش از مواضع تندروانه پیشین جهان را شگفت زده کرده است. در آمریکا شگفتی از چرخش کیم جونگ اون باعث شده است دولت ایالات متحده کمی غافلگیر شود و واکنش‌های متناقضی نشان دهد. این شگفتی به ایران نیز رسیده و طیفی از موافقان سیاست‌های کره شمالی در قبال آمریکا این روز‌ها به تناقض گویی افتاده اند و به نظر می‌رسد برخی نیز از کیم جونگ اون نا امید شده اند.
تابستان سال جاری صدای پای جنگ در شبه جزیره کره به گوش می‌رسید، رهبر کره دست بردار نبود هر روز موشکی آزمایش می‌کرد. آزمایش یک موشک هیدروژنی نزاع در شبه جزیره کره را به اوج خود رساند. تنش مرزی میان دو کره و مانور‌های نظامی آمریکا و کره جنوبی نگرانی‌ها را دو چندان کرده بود.
در واقع شرایط به گونه‌ای بود که یک اشتباه می‌توانست به جنگی بزرگ بدل شود، حتی عده‌ای از ناظران جنگ هسته‌ای را دور از ذهن نمی‌دانستند. حضور دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در راس این منازعه به عنوان رهبرانی که در رفتارهایشان منطق زیادی وجود ندارد به ماجرا دامن زده بود. آن‌ها هر روز برای یکدیگر خط و نشان می‌کشیدند و با تندرترین الفاظ تهدید می‌کردند.
در تابستان رویکرد دیگری نیز در جهان وجود داشت. برخی رهبران اروپایی همچون آنگلا مرکل معتقد بودند که برای حل بحران اتمی کره شمالی، می‌توان الگوی برجام را در نظر گرفت و بر مبنای آن الگو مذاکرات با کره شمال را آغاز کرد. این دیدگاه طرفداری در دولت آمریکا نداشت. چرا دونالد ترامپ و سیاستمداران جدید کاخ سفید معتقدند برجام بدترین توافق ممکن برای آمریکاست و از ابتدا به دنبال نابودی برجام بودند و آن را نقض کردند.
در همین راستا بود که حسن روحانی رییس جمهور ایران در آبان ماه در سخنانی گفت: «به بعضی از کشور‌های شرق آسیا پیغام می‌دهند که با ما مذاکره کن، این کشور‌ها مگر دیوانه شده‌اند که با شما مذاکره کنند. شما علناً مذاکره دیروز را زیرپا می‌گذارید.» این اظهار نظر به گونه‌ای نشان می‌دهد نگاه دولت ایران از نزاع آمریکا و کره شمالی چیست.
در ایران تحلیل‌های دیگری درباره این منازعه وجود داشت که جالب توجه بود. بسیاری گفت و گو میان آمریکا و کره شمالی را امری دور از انتظار می‌دانستند، با این حال نگران رخ دادن جنگی بزرگ در شبه جزیره کره بودند. برخی دیگر نیز گفت و گو را محال می‌دانستند، اما معتقد بودند که چین و روسیه مانع از ایجاد جنگ در منطقه خواهند بود.
اما تحلیلی که مورد نظر این گزارش است و بخش پرنفوذی در ایران به آن معتقد بودند، متعلق به طیفی از اصولگرایان است که در جریان توافق هسته‌ای ایران و غرب به “دلواپسان” شهرت یافتند. این گروه مخالف سرسخت توافق بودند و عقیده داشتند که ایران باید در مقابل آمریکا مقاومت کند و تن به توافق هسته‌ای ندهد. برخی در این گروه حتی صراحتا برخلاف فتوای رهبر انقلاب از دست یابی ایران به سلاح هسته‌ای دفاع می‌کردند.
این گروه در تابستان امسال از تنش اتمی میان آمریکا و کره شمالی استقبال کردند. آن‌ها مقاومت کره شمالی در برابر آمریکا را تحسین می‌کردند. رسانه‌های این جریان از جمله روزنامه کیهان بار‌ها و بار‌ها مقاومت دولت کره شمالی در برابر آمریکا را با مذاکرات دولت حسن روحانی مقایسه کرد و رویکرد دولت ایران را مورد نقد قرار داد.
برای نمونه حسین شریعتمداری در یادداشتی که مرداد ماه در این باره نوشت ضمن تمجید از کره شمالی به مناقشه آن کشور با آمریکاو درخواست ترامپ برای مذاکره اشاره کرد و نوشت: «کره‌شمالی به درخواست آمریکا برای مذاکره نیز پاسخ مثبت نداد و برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود را غیرقابل مذاکره اعلام کرد. با جرأت می‌توان گفت که کره‌شمالی در این زمینه از مذاکرات بی‌نتیجه و فاجعه‌آمیز ایران با آمریکا الگو گرفته و از این روی حاضر نشده است خود را مانند ما به چنبره فریب آمریکا گرفتار کند.»
کیهان در آن زمان معتقد بود که برجام آن‌قدر برای غربی‌ها «آورده» داشت که اکنون به فکر استفاده از این مدل برای به دام انداختن کشور دیگری افتاده‌اند. ”
گفت و شنود کیهان درباره نزاع کره شمالی و آمریکا در شهریور ماه
تابستان گذشت، منازعه اتمی شبه جزیره کره کمی فروکش کرد. با پیگیری ایالات متحده، تحریم‌های بین‌المللی شدیدتری علیه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی کره شمالی به اجرا گذاشته شد که به گفته مقامات آمریکایی، فشار سنگینی بر امکانات اقتصادی و مالی کره شمالی وارد آورد.
تحریم‌های جدید علیه کره شمالی با حمایت چین وضع شد. صادرات کره شمالی تا ۳۰ درصد کاهش یافت به خصوص صادرات به چین که بزرگ‌ترین شریک تجاری کره شمالی است تا ۳۵ درصد کم شد.
در واقع در پاییز تنش سیاسی و نظامی کاهش یافت، اما فشار‌های اقتصادی به شکل بی سابقه‌ای برقرار شد.
با نزدیک شدن به المپیک زمستانی که در کره جنوبی برگزار می‌شد، پالس‌های مثبت از سوی کره شمالی آغاز شد. کره شمالی ابتدا از در دوستی به مناسبت برگزاری المپیک زمستانی وارد شد. پس از آن در اقدامی بی سابقه خواهر کیم جونگ اون به عنوان یکی از بلند پایه‌ترین مقامات به کره جنوبی سفر کرد و در مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی شرکت کرد.
حضور خواهر رهبر کره شمالی و مایک پنس در افتتاحیه المپیک زمستانی
اقدامی که به شدت بر روابط سیاسی دو کره تاثیر گذاشت، این آغاز سلسله اتفاقات شگفت انگیز بود. پس از سفر هیات بلند پایه شمالی‌ها این بار نوبت به سفر هیات بلند پایه جنوبی‌ها رسید.
چونگ اویی-یونگ، مشاور امنیتی رئیس جمهوری کره جنوبی به کره شمالی رفت و با کیم جونگ اون دیدار کرد. نتایج این دیدار بسیار جالب توجه بود.
چونگ اویی-یونگ، ۱۵ اسفند اعلام کرد: “حکومت کره شمالی روشن کرده است که آمادگی غیراتمی کردن شبه جزیره کره را دارد و تصریح کرده که اگر تهدید‌های نظامی مرتفع و امنیت رژیم آن کشور تضمین شود، آنگاه به اسلحه اتمی نیازی نخواهد داشت.”
او گفت که رهبر کره شمالی همچنین با دیدار با با مون جه-این، رئیس جمهوری کره جنوبی، در ماه آینده میلادی – آوریل – موافقت کرده است. این ملاقات در روستای پانمونجوم در نزدیکی مرز دو کره صورت خواهد گرفت.
پس از این اتفاق رهبر کره شمالی آمادگی خود را برای مذاکراه با ترامپ اعلام کرد.
این موارد همگی با استقبال آمریکا روبه رو شد. حتی ترامپ با برگزاری این دیدار موافقت کرد. اما حالا در آخرین مواضع صدای دیگری از کاخ سفید به گوش می‌رسد. مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری هم تاکید کرده با وجود قبول دیدار میان روسای جمهوری آمریکا و کره‌شمالی، “تمامی گزینه‌ها علیه پیونگ‌یانگ همچنان روی میز خواهد ماند. ”
پنس همچنین تاکید کرده که واشنگتن هیچ وعده و تضمینی به کره‌شمالی نداده است. کاخ سفید هم اعلام کرد”دیداری شکل نخواهد گرفت مگر پیونگ‌یانگ ابتدا گامی جدی در جهت غیراتمی شدن بردارد”.
روز جمعه سارا هوکابی سندرز، سخنگوی کاخ‌سفید به خبرنگاران گفت که هنوز درباره زمان و مکان این دیدار توافقی صورت نگرفته است. این در حالی است که روز پنجشنبه همزمان با اعلام رسمی پذیرش دعوت کیم جونگ اون از سوی دونالد ترامپ، زمان این دیدار ماه مه امسال (دو ماه دیگر) عنوان شده بود و از پیش شرطی خاصی برای برگزاری این دیدار هم سخنی به میان نیامده بود.
اما چرخش اون فقط کاخ سفید را دستپاچه نکرده است. بلکه در ایران نیز کسانی که از او در تابستان تمجید می‌کردند حالا یا سکوت کرده اند و یا سعی در توجه رفتار‌های رهبر کره شمالی دارند.
روزنامه کیهان در گزارشی چرخش ۱۸۰ درجه‌ای کیم جونگ اون “نرمش مختصر” کره شمالی در برابر آمریکا خواند.
این روزنامه همچنان اظهارات مایک پنس معاون رییس جمهور آمریکا را مورد توجه قرار داد و با استناد به آن نوشت: «کارشناسان می‌گویند، آمریکا نگران رفع تنش و بهبود روابط میان پیونگ‌یانگ و سئول است و به همین خاطر، قصد دارد همه رشته‌های چند روز اخیر را پنبه کند!»
کیهان افزود: «آمریکا با کشور‌هایی که مقابلش کوتاه آمده‌اند، رفتار درستی نداشته است. آمریکا علاوه بر آن، برای اینکه سلطه یکجانبه‌اش را بر جهان تثبیت کند، در مذاکرات از «حقه» و «کلک» استفاده می‌کند و خیلی راحت پیمان‌های امضا شده را زیر پا می‌گذارد.»
نگاه روزنامه جوان به چرخش اون
از طرف دیگر روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران تحلیل دیگری از ماجرا ارائه کرده است. این روزنامه در گزارشی با تیتر “موشک‌های کره آمریکا را پای میز مذاکره آورد”، نوشت: «اشتیاق ترامپ به ملاقات با اون برای برجام‌خور کردن کره شمالی است!»
شرایط ایران و کره شمالی قابل قیاس نیست
به این ترتیب نوعی سردرگمی در تحلیل چرخش اخیر دولت و رهبر کره شمالی از سوی رسانه‌های “دلواپس” برجام در ایران ایجاد شده است. سوال این است که این چرخش و اتفاقات اخیر چه درسی برای “دلواپسان” و چه پیامی برای دولت و حاکمیت ایران دارد؟
علی خرم تحلیلگر مسائل بین الملل دیپلمات پیشین در این باره به فرارو گفت: «شرایط کره شمالی با ایران اصلا قابل قیاس نیست. تفاوت‌های اساسی بین شرایط دو کشور وجود دارد. کره شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد. اما ایران دارد. کره شمالی در گوشه‌ای واقع و توسط چین و روسیه مهار شده است و به عبارتی از نظر استراتژیک هیچ کار خاصی نمی‌تواند انجام دهد. کره شمالی از جمعیت کمی برخودار است و هیچ نقشی در جهان ندارد.»
او افزود: «در مقابل ایران برخلاف کره شمالی که از نظر منابع هیچی ندارد، همه چیز دارد. از نظر جایگاه استراتژیکی ایران در چهار راه حوادث واقع شده است. چند هزار سال پیش هم ایران بین امپراطوری روم و امپراطوری چین بازیگر بود. ایران دارای علم و تکنولوژی در همه زمینه‌ها است و اینطور نیست که مثل کره شمالی فقط سلاح موشکی و هسته‌ای داشته باشد.»
به عقیده این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی “رفتار آمریکا با کره شمالی هم متفاوت است. رفتار آمریکا با کره شمالی در پرتو ارتباطش با دو قدرت بزرگ جهانی یعنی روسیه و چین است، در حالیکه رفتار آمریکا با ایران در پرتو ارتباط با هیچ کدام از قدرت‌های جهانی نیست. کره شمالی از ان پی تی خارج شده است، ما درون ان پی تی هستیم. کره شمالی سلاح هسته‌ای آزمایش کرده است ما اعلام کرده ایم استفاده از این سلاح ممنوع است.”
خرم تاکید کرد: “بنابراین مقایسه ایران و کره شمالی از هر جهت از جانب دلواپسوان و دیگران اشتباه محض است.”
او درباره موقعیت کنونی کره شمالی گفت: «روابط این کشور با آمریکا سه دهه فراز و نشیب داشته است. زمانی در دوره بیل کلینتون، آمریکا قبول کرد که رآکتور آب سنگین را با آب سبک عوض کند، اما در ادامه این اتفاق نیافتاد و کره شمالی به جایی رسید که توانست خودش سلاح هسته‌ای تولید کند، به این ترتیب زیر میز مذاکرات زد و از ان پی تی بیرون آمد. در این سه دهه مرتبا آمریکا به دنبال آن بوده است که با زور کره شمالی را سر جایش بنشاند. به جز دوره اوباما، در دوره اوباما او کره شمالی را قبوال کرد به همین خاطر کمترین تنش کره شمالی در جهان در دوره اوباما رقم خورد. در دوره بوش و ترامپ تا مرز جنگ سوم جهانی هم پیش رفتند.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: کره شمالی این وضعیت را طی کرده است. حالا تحریم‌ها کمترین تاثیر را روی این کشور دارد. به خاطر این که برخلاف ایران، کره شمالی هیچ رفت و آمد تجاری، اقتصادی و فرهنگی با جهان ندارد. کره شمالی فقط ذغال سنگ دارد که خودش مصرف کننده اصلی آن است و از طرف دیگر کشوری است که مردمش همان چیزی را که می‌کارند، می‌خورند. در نتیجه به دنبال واردات کالای لوکس و پیشرفت خاصی نیستند.»
این دیپلمات سابق وزارت خارجه درباره مذاکرات احتمالی اون و ترامپ گفت: «کیم جونگ اون و ترامپ از نظر شخصیتی شبیه به هم هستند. هر دو دنبال کار‌های محیر العقول هستند. هر دو تمایل دارند که با طرف قدرتمند خود پشت یک میز بنشینند و مذاکره کنند. برای اون یک پرستیژ است که بگوید من با آمریکا پای میز مذاکره نشستم و برای ترامپ این مهم است که بگوید به عنوان رهبر آمریکا یک چالش بزرگ را حل کردم.»
او معتقد است: «با این وجود کره شمالی تا آخر کار پیش نخواهد رفت. گفته زرادخانه اتمی خود را از بین می‌برد، ولی این کار را نخواهد کرد. کره شمالی درِ باغ سبز را نشان ترامپ می‌دهد و مذاکره می‌کند، اما هیچ وقت سلاح هسته‌ای خود را از بین نمی‌برد. در دوران کلینتون همین تاکتیک را پیش برد. مذاکره می‌کند یکسری امتیازات می‌گیرد، با توجه به اینکه سلاح هسته‌ای و موشکی هم دارد سعی می‌کند از کره جنوبی و آمریکا برای ورود به جامعه بین الملل کمک می‌گیرد»
خرم در ادامه درباره اینکه مذاکره احتمالی ترامپ و کیم جونگ اون چه پیامی می‌تواند برای طرفین منازعه در برجام داشته باشد گفت: «این مذاکرات این پیام را برای ترامپ دارد که می‌توانیم بحران‌ها را با مذاکره حل کرد و نیازی به راه اندازی جنگ موشکی و جهانی نیست. در مورد ایران هم می‌تواند با مذاکره بهتر به توافق برسد نه با گردنکشی.»
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: «البته یک فرق بین ایران و کره شمالی وجود دارد. آن هم این است کره شمالی و آمریکا تا مرز فحاشی به یکدیگر پیش رفتند با این حال، الان حاضر به مذاکره هستند. اما درباره ایران این یک بد اخلاقی و گناه به حساب می‌آید که رییس جمهور بگوید من حاضرم با ترامپ مذاکره کنیم. کره شمالی راحت این کار را انجام می‌دهد، مانور می‌دهد و موفق هم می‌شود. اما در ایران این اتفاق نمی‌افتاد. در نتیجه کره شمالی از موقعیت‌های اینچنین بهتر می تواند سود ببرد و ایران نمی‌تواند.»
بله اون موشک قاره پیما با سوخت مایع ساخت.
ای وطن فروش ای دو تبعیتی می خواهی بازدن انگ دلواپسی به ما کشور را دو دستی تقدیم ارباب خود آمریکا کنی ای مزدور سر جایت بنشین خفه خون بگیر ما کره شمالی را کشور حساب نمیکنیم