پوپولیسم و احتمال فتح سنگر جدید در اروپا

ایتالیا امروز یکشنبه صحنه برگزاری انتخابات پارلمانی است؛ رقابتی که ممکن است موجب فتح یکی از مهمترین سنگرهای اروپا توسط «پوپولیست ها» شود.

در این میان نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد ائتلاف راست میانه به رهبری سیلویو برلوسکونی، می تواند بزرگ‌ترین جناح در مجلس آتی ایتالیا باشد. همین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد جنبش ۵ ستاره، بزرگ‌ترین حزب واحد در پارلمان ایتالیا خواهد بود.

اتحاد راستگراها

رهبران احزاب راست میانه و راست افراطی ایتالیا در آستانه برگزاری انتخابات سراسری ایتالیا برای اولین و آخرین بار با یکدیگر در رم ملاقات کردند.

سیلویو برلوسکونی رهبر حزب «به پیش ایتالیا» ماتئو سالوینی رهبر حزب راست افراطی« لیگا» و جورجیا ملونی رهبر «برادران ایتالیا» گفته اند که هدف از این ملاقات «فراموش کردن اختلافات داخلی گذشته» است

این دیدار سه روز قبل از انتخابات چهارم مارس (۱۳ اسفند ۱۳۹۶) انجام شد. برلوسکونی، ملونی و سالوینی طی کارزارهای انتخاباتی با یکدیگر ملاقات نداشتند.

سیلویو برلوسکونی رهبر حزب «به پیش ایتالیا» و نخست وزیر پیشین به دلیل محکومیت در پرونده کلاهبرداری مالیاتی تا سال ۲۰۱۹ نمی تواند سمت دولتی داشته باشد. وی آنتونیو تایانی رییس کنونی پارلمان اروپا را برای احراز پست نخست وزیری معرفی کرده است
طبق آخرین نظرسنجی ها ائتلاف متشکل از راست و راست افراطی فردی را روانه کاخ نخست وزیری ایتالیا خواهد کرد. از سوی دیگر تغییرات اخیر در سیستم انتخاباتی ایتالیا می تواند قواعد بازی را برهم بزند.

سیستم انتخاباتی ترکیبی و پارلمان معلق

نظام انتخاباتی ایتالیا به دنبال همه پرسی قانون اساسی در ۲۰۱۶ تغییر کرد. رای گیری این دوره پارلمان (هجدهمین پارلمان) برای اولین بار از طریق سیستمی برگزار می شود که ترکیبی از سیستم اکثریتی و تناسبی است.

طبق این سیستم که Rosatellum نام دارد، حدود ۳۵ درصد از کرسی های مجلس نمایندگان از آنِ حزبی است که اکثریت مطلق را کسب کند و بقیه کرسی ها یعنی ۶۴ درصد به نسبت آراء بین احزاب دیگر تقسیم می شود.

به این ترتیب طبق برآورد کارشناسان نخست وزیر از حزبی انتخاب می شود که در دور اول ۴۰ درصد کل آراء را کسب کند. اما طبق نظرسنجی ها هیچ ائتلاف یا حزبی نمی تواند ۴۰ درصد را کسب کند. در این صورت محتمل ترین سناریو تشکیل دولت ائتلافی متشکل از راست و راست افراطی است.

راست افراطی و راست میانه دست در دست هم

طبق آخرین نظرسنجی ها که دو هفته پیش از انتخابات منتشر شد ائتلاف متشکل از راست میانه و راست افراطی پیشتاز است. این ائتلاف ۳۵ الی ۳۸ درصد آراء را به خود اختصاص خواهد داد. انتشار نتیجه نظر سنجی از دو هفته مانده به برگزاری انتخابات ممنوع است.

ائتلاف راست میانه و راست افراطی شامل حزب «به پیش ایتالیا» (راست میانه) به رهبری سیلویو برلوسکونی ، دو حزب راست افراطی «لیگا» (که سابقا لیگ شمال نامیده می شد به رهبری ماتئو سیلوینی و «برادران ایتالیا» به رهبری جورجیا ملونی خواهد بود.

در صورت پیروزی ائتلاف راست، نخست وزیر را یکی از دو حزب «به پیش ایتالیا» و «لیگا» انتخاب می شود که بنا بر نظرسنجی ها در راس این ائتلاف هستند.

ماتئو سالوینی رهبر حزب «لیگا» که برای احراز پست نخست وزیری دورخیز کرده است، طی کارزارهای انتخاباتی ادبیات ضد اروپایی را به کار گرفت. وی گفته که حاضر است «هر کاری را برای دفاع از منافع ملی انجام دهد» و در صورت پیروزی همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا را برگزار کند
اشتراکات و اختلافات درون ائتلاف راست و راست افراطی

ماندن یا نماندن در اتحادیه اروپا؟

یکی از اختلافات سه رهبر ائتلاف راست و راست افراطی یعنی برلوسکونی، سالوینی و ملونی به مسئله اروپا مربوط می شود. در حالی که برلوسکونی گفته همواره حامی اتحادیه اروپا باقی خواهم ماند. رهبران دو حزب «لیگا» و «برادران ایتالیا» دیدگاههای ضداروپایی دارند.

سیلویو برلوسکونی رهبر حزب «به پیش ایتالیا» و نخست وزیر پیشین به دلیل محکومیت در پرونده کلاهبرداری مالیاتی تا سال ۲۰۱۹ نمی تواند سمت دولتی داشته باشد. وی آنتونیو تایانی رییس کنونی پارلمان اروپا را برای احراز پست نخست وزیری معرفی کرده است.

برلوسکونیِ پرحاشیه و جنجالی به تازگی در دیدارش با ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون و آنتونیو تایانی رییس پارلمان اروپا، سعی کرده رییس کمیسیون اروپا را متقاعد کند که ائتلاف حزب متبوعش با احزاب راست افراطی به معنای ترک اروپا نیست. وی گفته است که همیشه یک فرد اروپایی بوده و همواره یک حامی واقعی اروپا باقی خواهد ماند.

ماتئو سالوینی رهبر حزب «لیگا» که برای احراز پست نخست وزیری دورخیز کرده است، طی کارزارهای انتخاباتی ادبیات ضد اروپایی را به کار گرفت. وی گفته که حاضر است «هر کاری را برای دفاع از منافع ملی انجام دهد» و در صورت پیروزی همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا را برگزار کند.

حزب برادران ایتالیا با گرایشهای ملی گرایانه قصد دارد با سیاستهای ضداروپایی و ضدمهاجرتی، خود را تثبیت کند. گفته می شود که نام حزب برادران ایتالیا اشاره ای به سرود ملی ایتالیا Fratelli d’Italia است.

جورجیا ملونی، رهبر «برادران ایتالیا» مانند مارین لوپن رهبر جبهه ملی فرانسه دیدگاههای ملی گرایانه و محافظه کارانه دارد و از سیاستهای ضداروپایی و ضدمهاجرتی تبعیت می کند.

نگاهی به تاریخچه شکل گیری حزب «برادران ایتالیا» به رهبری خانم جورجیا ملونی، عقاید افراطی آن را به خوبی نمایان می کند.

حزب برادران ایتالیا به رهبری جورجیا ملونی یک حزب محافظه کار ملی گرا است. خاستگاه این حزب شکافی است که در سال ۲۰۱۲ در حزب «مردم آزادی» رخ داد. «براداران ایتالیا» وارث سنت نئوفاشیستی محافظه کارانه ایتالیا است که «جنبش اجتماعی» و «اتحاد ملی» نمایندگان سیاسی اصلی آن به شمار می آیند. «اتحاد ملی» در سال ۲۰۰۹ میلادی در حزب «مردم آزادی» ادغام شد. «جنبش اجتماعی» در سال ۱۹۴۶ توسط هواداران بنیتو موسولینی، دیکتاتور ایتالیایی شکل گرفته بود.

مهاجران، دشمن مشترک

مهمترین سیاست مشترک سه رهبر ائتلاف راست و راست افراطی به پدیده مهاجرت مربوط می شود. ایتالیا یکی از دروازه های اصلی ورود مهاجران و پناهجویان از کشورهای آفریقایی به اروپا است.

ممانعت از ورود مهاجران و بازگرداندن مهاجران غیر قانونی مهمترین دیدگاه مشترک سه متحد به شمار می آید.

برلوسکونی بحران مهاجرت را به «بمبی در جامعه» تشبیه کرده که «هر لحظه امکان انفجار آن وجود دارد» وی گفته است اگر ائتلاف تحت رهبری وی پیروز شود ۶۰۰ هزار مهاجرغیرقانونی را از کشور اخراج می کند.

حزب «لیگا» («لیگ شمال» سابق) در عرصه سیاست با تجربه است. این حزب در حال حاضر در مناطق مهم لومباردی و ونتو در شمال ایتالیا طرفدار دارد و از حامیان سیاستهای دولتهای پیشین برلوسکونی بوده است.

«برادران ایتالیا» نیز دشمن سرسخت مهاجران در ایتالیا است. جورجیا ملونی رهبر حزب «برادران ایتالیا» مهاجران را عامل «افزیش جرم» در کشور می داند. این حزب در بیانیه اش خواستار متوقف شدن عملیات جستجو و نجات مهاجران در دریای مدیترانه و پایان بخشیدن به برنامه حمایت از آنها و بازگرداندن مهاجران غیرقانونی شده است.

ضربه دیگر پوپولیسم بر پیکر اروپا

ایتالیا در سال های اخیر شاهد افزایش محبوبیت احزاب دست راستی بوده است و احتمال قوی وجود دارد که جریان راست در انتخابات پیش رو نفوذ بیشتری کسب کند که در این صورت این کشور شاهد حضور بیشتر دیدگاههای راست افراطی در سطح ملی خواهد بود.

اتحادیه اروپا در انتظار نتایج انتخابات مهم ایتالیا است. اهمیت ویژه این انتخابات در آن است که راست افراطی در آن از شانس زیادی برخوردار است
گروهی از تحلیلگران می گویند این ائتلاف، بیشتر یک ائتلاف با گرایشهای راست میانه (right-centre) خواهد بود تا یک ائتلاف میانه با گرایشهای دست راستی (centre-reight). در این صورت جناح راست حضور پررنگی در دولت بعدی ایتالیا خواهد داشت.

اتحادیه اروپا در انتظار نتایج انتخابات مهم ایتالیا است. اهمیت ویژه این انتخابات در آن است که راست افراطی در آن از شانس زیادی برخوردار است.

در سال‌های اخیر رشد احزاب پوپولیست و گروه‌های ضد مهاجرت در اروپا سبب ایجاد نگرانی هایی برای رهبران اروپا شده است. از افزایش طرفداران مارین لوپن، رهبر جبهه ملی فرانسه گرفته تا پیروزی حزب آلترناتیو برای آلمان.

تازه ترین پیروزی احزاب افراطی در اروپا در اتریش رخ داد که دولت ائتلافی با حضور حزب پوپولیستی و راستگرای افراطی (FPÖ) و حزب محافظه‌کار «مردم» (OVP) تشکیل شد.

حزب محافظه‌کار «مردم» توانست در انتخابات اکتبر ۲۰۱۷ میلادی بیشترین تعداد کرسی های پارلمان را از آن خود کند. در دولت ائتلافی سباستین کورتز، جوانترین صدراعظم تاریخ اتریش، پستهای کلیدی دولت از جمله معاونت صدراعظم، دو وزارتخانه دفاع و کشور از آن حزب «آزادی مردم اتریش» است که دیدگاههای ضد مهاجرت دارد.