کاهش فروش نفت ایران؛ از شایعه تا واقعیت

آمارهای دولتی و داده‌های رهگیری کشتی‌ها نشان می‌دهد میزان واردات نفت ۴ مشتری عمده آسیایی از ایران در برخی از بازه‌های زمانی کاهش می‌یابد و این کاهش دستمایه گزارش خبرگزاری‌های خارجی می‌شود.

با این مضمون که کشورهای آسیایی به‌عنوان بزرگ‌ترین خریداران نفت خام ایران در حال اعمال فشار به ایران هستند. برخی برای به‌دست آوردن طرح‌های توسعه صنعت نفت ایران و برخی هم برای اعمال فشار اقتصادی و نشان دادن برادری خود به عربستان و امریکا. اما واقعیت چیست؟

چینی‌ها بزرگ‌ترین مشتری نفت خام ایران

به گزارش بازتاب به نقل از ایران، چین بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران است که در دوران تحریم خرید از ایران را متوقف نکرده بود و پس از لغو تحریم‌ها، نیز واردات نفت از تهران را افزایش داد. تقاضای رو به رشد نفت در چین، این کشور را به یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت در جهان بدل کرده است. این کشور هم‌اکنون به‌طور میانگین روزانه ۱۳میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند که از این مقدار، ۹ میلیون آن وارداتی است که بخش اندکی از آن با دریافت از طریق خط لوله تأمین می‌شود.

تفاوت بزرگ چین با کشورهای اروپایی در تقاضای فزاینده این کشور است، نمودار تقاضای نفت چینی‌ها برخلاف اروپایی‌ها افزایشی است. پیش‌بینی‎ها حاکی از آن است که واردات نفت این کشور بزودی روزانه ۲ میلیون بشکه دیگر افزایش می‌یابد و این به معنای آن است که پکن بازار خوبی برای تولیدکنندگانی مانند ایران به شمار می‌آید. همان‌گونه که عنوان شد، چینی‌ها بزرگترین مشتری نفت خام ایران هستند، این کشور از ابتدای سال ۲۰۱۷ تا پایان ماه آگوست به‌طور میانگین روزانه بیش از ۶۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. رکورد واردات نفت چین از ایران حدود ۷۰۰هزار بشکه نفت است که این رقم از میزان آمده در قراردادها هم بیشتر است.

اما و اگرهای کاهش واردات نفت خام هند از ایران

واردات نفت خام هند از ایران در ماه‌های اخیر به علت تعطیلی برخی از واحدهای تأسیسات و قطع خرید نفت شرکت پالایش و پتروشیمی منگلور، ۳,۵ درصد کاهش یافت.

اما هند پس از چین، دومین مشتری نفت خام ایران است، این کشور همانند چین، در دوران تحریم، خرید نفت از ایران را قطع نکرد، اگرچه امریکا برای کم کردن خرید نفت از ایران فشار زیادی بر دهلی نو وارد کرده بود، اما این کشور آسیایی در دوران تحریم بارها از امریکا خواسته بود به‌دلیل وابستگی شدید به نفت خام ایران، کشورش را از تحریم‌های ایران معاف کند.

هند یکی از بازارهای رو به رشد نفت در آسیاست، پالایشگران هندی از ابتدای سال ۲۰۱۷ تا پایان ماه اگوست، به طور میانگین ۴۵۰ هزار بشکه از ایران خریدند. رکورد خرید نفت هند از ایران در ماه ژوئیه گذشته ثبت شد و شرکت‌های پالایشگر هندی در این ماه ۵۰۰ هزار بشکه از ایران نفت خریدند.

شرکت پالایش و پتروشیمی منگلور هم واحد تقطیر نفت خام پالایشگاه خود در ایالت کارناتاکا را به همراه چند واحد دیگر به علت کمبود شدید آب در این ایالت، تعطیل کرد که موجب کاهش واردات نفت خام این شرکت از ایران و رسیدن آن به حدود ۵۸ هزار بشکه در روز از حدود ۱۱۰ هزار بشکه در روز شد.

کاهش۴۷ درصدی صادرات نفت ایران به کره جنوبی

خبرگزاری رویترز اعلام کرد که واردات نفت کره جنوبی از ایران در ژانویه ۲۰۱۸ با افتی ۴۷.۳ درصدی نسبت به ژانویه سال گذشته مواجه بوده است. این رقم بر اساس آمارهای شرکت ملی نفت کره است.

رویترز نوشته: «در حالی که کل واردات نفت کره جنوبی در ماه ژانویه نسبت به سال گذشته 6.6 درصد رشد داشته و به 99.8 میلیون بشکه رسیده، اما واردات این کشور از ایران با افتی 47.3 درصدی نسبت به ژانویه سال گذشته مواجه بوده است.میزان واردات نفت کره جنوبی از ایران در ماه گذشته میلادی 7.812 میلیون بشکه بود. این رقم نسبت به 8.712 میلیون بشکه ماه قبل از آن (دسامبر 2017) و 14.819 میلیون بشکه ژانویه 2017 کاهش نشان می‌دهد.ایران در ماه ژانویه پس از عربستان و کویت سومین تأمین‌کننده نفت کره جنوبی بوده است.»

اما کره جنوبی یکی از مشتریان قدیمی نفت خام ایران است. به‌طوری که در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۲ کره جنوبی اعلام کرده بود واردات نفت از ایران را با آغاز تحریم‌های اروپا متوقف می‌کند، اما هیچگاه این کار را نکرد و در دوران تحریم، اگرچه به میزان اندک، خرید نفت از ایران را ادامه داد و پس از لغو تحریم‌ها حجمش را افزایش داد. حتی کره جنوبی با خرید روزانه ۳۰۰هزار بشکه بزرگترین مشتری میعانات گازی ایران به شمار می‌آید.

این کشور آسیایی از ابتدای امسال به‌طور میانگین روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران خریده، واردات این کشور بین ۹۰ تا ۱۱۰ هزار بشکه در نوسان بوده است. کره جنوبی همواره رقم بالاتری از میزان قراردادها از ایران نفت خام خریده. حتی زمانی که میزان وارداتش 47 درصد کاهش داشته است. ناگفته نماند که ژاپن دیگر کشور شرق آسیا، از ابتدای سال ۲۰۱۷ تاکنون، به‌طور میانگین روزانه ۱۰۰هزار بشکه نفت خام از ایران خریده است.

بیش از میزان تولید مشتری نفت خام داریم

علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران معتقد است که کاهش خرید نفت خام کشورهای آسیایی نه تنها مشکلی برای ایران ایجاد نمی‌کند بلکه علت آن هم فشارهای دولت عربستان سعودی و تهدیدهای دولت امریکا در زمینه همکاری‌های اقتصادی با ایران نیست. چراکه در حال حاضر بیش از رقم تولید درخواست فروش نفت‌خام داریم.

او پیشتر گفته بود: جالب است که ما الان تقاضای 2 میلیون و 470 هزار بشکه نفت خام را داریم اما به‌دلیل محدودیت‌های تولید این ما هستیم که نمی‌توانیم این ظرفیت را عملی کنیم. هر وقت تولید نفت خام ایران به 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز برسد، آن روز می‌توانیم به 2 میلیون و 470 هزار بشکه تقاضای مشتریان پاسخ دهیم.

گفتنی است، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز و میزان تولید در حدود 4 میلیون بشکه در روز است. بررسی مقاصد محموله‌های صادرات نفت ایران نشان می‌دهد که 60 درصد نفت ایران به آسیا و 40درصد به اروپا صادر می‌شود.