وقتی تیلرسون اعراب را علیه ایران می‌شوراند

وزیر امور خارجه آمریکا ضمن تکرار اتهامات واشنگتن علیه تهران و نقش آن در تحولات خاورمیانه، از ایران خواست نیروهای خود را از کشورهای منطقه خارج کند.

به گزارش صدا و سیما، رکس تیلرسون که برای کنفرانس حمایت از عراق در کویت به سر می برد با شبکه عربی الحره کویت گفتگو کرده است، وزیر خارجه آمریکا در این مصاحبه ضمن اظهارات نخ نمای همیشگی ایران را متهم می کند به حضور نظامی در دیگر کشورهای همسایه و سوریه، بر همین اساس درباره مسائل مختلف از قبیل بازسازی عراق، حضور آمریکا در عراق، شکست داعش، تحولات اخیر سوریه و حمله اخیر اسرائیل به این کشور و نقش ایران در تحولات منطقه و مسائل دیگر به پرسش ها پاسخ داد.

جناب وزیر، ابتدا از شما تشکر می کنم که وقت خود و این فرصت را در اختیار تلویزیون الحره قرار دادید. ما این گفتگو را از جایی شروع می کنیم که شما روزتان را در کویت با آن به پایان رساندید — یک روز طولانی. نظر شما در این باره چیست که کویت که زمانی مورد تجاوز نظامی عراق، در دوره رژیم سابق، قرار گرفت اکنون میزبان کنفرانسی برای بازسازی عراق است؟
من فکر می کنم این نشان دهنده اهمیتی است که کویت، و نیز کل کشورهای خلیج (فارس) و جهان عرب، برای آینده عراق قائل اند. عراق سال های طولانی از بقیه کشورهای منطقه خلیج (فارس) دور افتاده بود و من فکر می کنم اکنون مشاهده این نزدیکی و برقراری دوباره فعالیت اقتصادی، برقراری دوباره روابطی که برای آینده عراق بسیار مهم خواهد بود، بسیار دلگرم کننده است.

و بیش از 100 شرکت آمریکایی در این کار — یا در کنفرانس بازسازی عراق — مشارکت کرده اند. بخش خصوصی آمریکا چه نقشی می تواند در بازسازی عراق ایفا کند؟
من فکر می کنم این کاملا روشن است که آوردن دلار برای سرمایه گذاری در عراق برای ایجاد شغل و رشد اقتصادی در عراق بسیار مهم است. اما فراتر از آن، آوردن شیوه های تجارت آمریکایی و ارزش های آمریکایی به عراق نیز مهم است. شرکت های آمریکایی به تعامل و همکاری با رژیم هایی که حاکمیت قانون را با قدرت اعمال می کنند خو گرفته اند و من فکر می کنم این مسئله آنچه را در عراق برای موفقیت در دراز مدت نیاز داریم، تقویت می کند.

منتقدان می گویند دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پولی برای بازسازی عراق نخواهد داد و بر بخش خصوصی و سازمان های بین المللی متکی خواهد بود. پاسخ شما به آنها چیست؟
کاملا مشخص است که این کنفرانس قرار نبود کنفرانس کمک کنندگان یا کنفرانس وعده دادن باشد. این کنفرانس در واقع برای این برگزار شده است که اطمینان یابیم شرکت ها، بخش خصوصی، و نیز دیگر موسسات وام دهنده به درک خوبی از اوضاع کنونی عراق پس از شکست داعش ، و فرصت هایی که در دسترس قرار گرفته است، برسند و این کنفرانس برای ایجاد علاقه و هیجان درباره عراق به عنوان یک فرصت خوب برای سرمایه گذاری و تجارت برگزار شده است. با این کار، ما اطمینان داریم که کار بسیار زیادی در زمینه بازسازی عراق از طریق بخش خصوصی و نیز با مشارکت موسسات وام دهنده — مانند شرکت سرمایه گذاری خصوصی برون مرزی (OPIC)، بانک صادرات و واردات آمریکا (Ex-Im) ، بانک جهانی، صندوق بین المللی پول — انجام می گیرد و همه اینها عناصر مهمی برای اطمینان یافتن از آینده موفق عراق هستند.

آیا شما از نتایج آنچه امروز به دست آوردید، رضایت دارید؟
تیلرسون: من فکر می کنم علاقه بسیار زیادی وجود داشت. ما چند شرکت را داشتیم که آمدند و در این کنفرانس حضور یافتند اما چند شرکت هم هستند که یا اعلام کردند فرصت هایی برای مشارکت در بازسازی عراق به دست آورده اند، یا اینکه با عراق سرگرم مذاکره اند. من فکر می کنم این واقعا مهم بود که اکنون عراق را در ویترین بگذاریم و همانطور که در اظهاراتم گفتم، نشان دهیم که این کشور آماده تجارت است.

و در خصوص آینده حضور آمریکا در عراق، فکر می کنید این حضور چگونه خواهد بود؟
اگر سوال شما درباره حضور دولت آمریکا یا حضور نظامی باشد، این موضوعی است که هنوز باید درباره آن با دولت عراق ، با حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، مذاکره کنیم. البته آنها انتخابات را پیش رو دارند. ما امروز هنوز در عراق حضور داریم تا اطمینان یابیم که داعش دوباره ظاهر نشود. هرچند ما داعش را شکست داده ایم و آن را از مناطقی که در عراق اشغال کرده بود بیرون کرده ایم. ما می دانیم — همانطور که نخست وزیر عبادی نیز به آن اذعان دارد — هنوز عناصری از داعش هستند که عراق را تهدید می کنند و ما قصد داریم تا آنجا که لازم باشد در عراق بمانیم تا اطمینان حاصل کنیم که با این عناصر نیز برخورد کرده ایم.

ائتلاف بین المللی ضد داعش پیشرفت های بزرگی در سوریه و عراق داشت. بزرگترین چالشی که شما هنوز با آن مواجه اید چیست و چه طرح یا هدفی برای سال آینده دارید؟
نشست وزیران که ما امروز برای ائتلاف جهانی ضد داعش تشکیل دادیم فرصت بسیار مهمی بود تا همه اعضای ائتلاف گردهم بیایند و به موفقیت هایی که در عراق و سوریه به دست آمده است اذعان کنند. اما ما این را نیز می دانیم که شکست داعش یک تهدید جهانی نیز به وجود آورده است و ما می کوشیم از این فرصت استفاده کنیم و به بررسی این بپردازیم که جنگجویان خارجی چگونه ممکن است بخواهند به کشورهای خود بازگردند و ما چگونه می توانیم رد کسانی را که با داعش همکاری می کرده اند، بگیریم. ما مجموعه جدیدی از اصول راهنما را تصویب کردیم که راهنمای تلاش های ما در آینده خواهد بود و مبنای آن نیز مبادله فراوان اطلاعات ، جمع آوری اطلاعات با استفاده از بانک اطلاعاتی اینترپل است. بنابراین، ما وارد مرحله بعدی شده ایم که مرحله اطمینان یافتن از این است که داعش را برای همیشه شکست می دهیم.

جناب وزیر، نگرانی هایی در منطقه به سبب رویارویی اخیر میان اسرائیل، ایران، و سوریه به وجود آمده است. برخی نگران وقوع جنگی منطقه ای هستند. آیا شما هم این نگرانی را دارید؟
من درست قبل از اینکه سفرم به منطقه را شروع کنم، گفتگویی بسیار طولانی و مفصل با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل داشتم که به سبب همین حملات بود و ما مذاکره ای طولانی درباره تهدیداتی که اسرائیل با آنها مواجه است داشتیم — تهدیداتی که منشاء آنها از لبنان به سبب حزب الله لبنان، و نیز از سوریه است. ما این تهدیدات علیه اسرائیل را بسیار جدی می گیریم و معتقدیم اسرائیل کاملا حق دارد از خود در برابر این تهدیدات دفاع کند.ما نگرانیم که سوریه موجب بی ثباتی و ایجاد فرصت هایی برای تهدیدات بیشتر نه فقط علیه اسرائیل، بلکه علیه اردن و ترکیه و همه همسایگانش شود و به همین دلیل است که تا زمانی که داعش کاملا شکست بخورد و اطمینان یابیم که نمی تواند مجددا سر بلند کند، ما در سوریه خواهیم ماند. ما به مشارکت در روند سیاسی برای سوریه نیز ادامه خواهیم داد و معتقدیم راه دراز مدت برای برقراری ثبات در سوریه و احیای ماهیت مستقل سوریه همین روند سیاسی است.

اما در میدان عمل آمریکا به طور خاص برای مهار نفوذ روزافزون ایران در سوریه، در لبنان، در عراق و جاهای دیگر چه می کند؟
ما معتقدیم واکنش آینده به نفوذ ایران در سوریه از طریق روند سیاسی و از طریق خود روند صلح خواهد بود. مجددا باید بگویم که آمریکا فقط برای یک هدف در سوریه حضور دارد و آن هم شکست دادن داعش و اطمینان یافتن از شکست دائمی داعش است. اما برای این کار ما رویکردی را انتخاب کرده ایم که بر اساس آن می خواهیم از فرصتی که به وجود آمده است استفاده کنیم و اطمینان یابیم که میان جناح های داخل سوریه جنگی رخ ندهد و شاهد یک جنگ داخلی دیگر در این کشور نباشیم. ما همچنین می خواهیم از حضور خودمان به عنوان یک عامل ثبات برای پشتیبانی از مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل در ژنو استفاده کنیم و به مردم سوریه اجازه دهیم یک قانون اساسی جدید بنویسند و یک انتخابات آزاد و سالم برگزار کنند. ما معتقدیم از طریق این روند سوریه استقلال خود را تقویت خواهد کرد و برای کاستن از نفوذ ایران در داخل سوریه و در نهایت طرد این نفوذ خودش اقدام خواهد کرد.نفوذ ایران داخل سوریه مثبت نیست، این نفوذ منفی است چون ایرانی ها با خود بی ثباتی و خشونت می آورند.

اما جناب وزیر، شما بر شکست دادن داعش متمرکز شده اید و ایران و رژیم سوریه و روسیه در میدان در حال پیشروی اند. شما در این خصوص چه خواهید کرد؟
من فکر نمی کنم رژیم (سوریه) ، روسیه و ایران لزوما در حال پیشروی باشند. من معتقدم در نهایت ، کل کشور سوریه در حال شکست دادن داعش است. مجددا باید بگویم که ما روسیه و دیگران را تشویق می کنیم که جلو تشدید درگیری ها را بگیرند و پس از آنکه داعش شکست خورد، به خشونت دامن نزنند. ما از روسیه خواسته ایم رژیم سوریه را ترغیب کند که پیشروی و کارزار خود را در برابر نیروهای مخالف متوقف کند. آنها (روس ها) با آتش بس در برخی مناطق و ثبات در برخی مناطق موافقت کرده اند اما باید اینها را عملی کنند تا شرایط برای دستیابی به یک راه حل صلح آمیز برای آینده سوریه مهیا شود.و در خصوص مداخله گسترده ایران در منطقه، ما با صراحت درباره حضور بی ثبات ساز ایران در یمن، حضور بی ثبات ساز آنها در سوریه، در لبنان، و نیز در عراق حرف خود را زده ایم. از دید ما — که من فکر می کنم این دیدگاه بخش اعظم جامعه بین المللی نیز باشد — حضور ایران در این کشورها مفید نیست. این حضور موجب ثبات نمی شود. این حضور برای شهروندان این کشورها امنیت نمی آورد. ما از ایران می خواهیم عقب نشینی کند و نیروهایش را به کشورش بازگرداند و از دید ما این مسیر درست به سوی آینده است.

اما ایرانی ها عکس این کار را می کنند.
آنها چون فقط ما از آنها خواسته ایم، نیروهای خود را از این کشورها خارج نمی کنند. من فکر می کنم در نهایت اراده مردم سوریه و احیای یک سوریه آزاد، یکپارچه، دموکراتیک و مستقل به طرد مداخله بیرونی ایران در این کشور منجر خواهد شد.

جناب وزیر، به نظر می رسد تاکنون روند سوچی و روند ژنو بی نتیجه بوده است. هماهنگی و همکاری با روسیه نیز نتیجه بخش نبوده است. آیا آمریکا قصد دارد به همین روند ادامه دهد یا اینکه شما دنبال چیز دیگری هستید و قصد دارید دوبارره از مخالفان سوری حمایت و آنها را مسلح کنید تا مناطقی را مجددا تصرف کنند؟
خیر، تنها تلاش ما این است که از روند صلح سازمان ملل در ژنو حمایت کنیم. من فکر می کنم مهم است که فراموش نکنیم که رئیس جمهور ترامپ و رئیس جمهور پوتین هر دو در نوامبر گذشته بیانیه ای در حاشیه نشست آسه آن در دانانگ ویتنام منتشر کردند که هر دو در آن خود را به روند ژنو به عنوان مسیر حرکت رو به جلو در سوریه متعهد کردند. ما همچنان با روس ها و با شرکای دیگر در منطقه برای حمایت از روند ژنو کار می کنیم. نشست سوچی در برخی جنبه ها نتوانست برخی انتظارات را که به اعتقاد من برگزار کنندگان این نشست به دنبال آن بودند، محقق کند، اما از طرف دیگر، اگر بیانیه پایانی این نشست را ببینید،می بینید با صراحت اعلام شد که ژنو جایی است که این مسائل در آن حل و فصل خواهد شد و این بیانیه بر نقش مهمی که استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه باید در هدایت این روند ایفا کند، تاکید کرد. بنابراین، من فکر می کنم همه طرف های کلیدی — روسیه، آمریکا، ائتلاف ما، کشورهای همفکر ما در خصوص مسئله سوریه — از روند ژنو حمایت می کنند.

دولت ترامپ تهدید کرده است در صورتی که رژیم سوریه از سلاح های شیمیایی استفاده کند، واکنش نظامی به آن نشان خواهد داد. گزارش ها حاکی است رژیم سوریه ماه گذشته شش بار از سلاح های شیمیایی استفاده کرد. آیا آمریکا یا جامعه بین المللی واکنشی به آن نشان خواهد داد؟
ما از این گزارش ها بسیار نگرانیم — گزارش هایی که از استفاده از بمب های حاوی کلر و نیز استفاده مجدد از مهمات حاوی گاز سارین حکایت دارند. من فکر می کنم چیزی که امروز اهمیت دارد این است که جامعه بین المللی ساز و کار خوبی برای راستی آزمایی و تایید این گزارش ها ندارد. شورای امنیت سازمان ملل رای گیری های متعددی برای تمدید ماموریت ساز و کار تحقیقی مشترک انجام داد تا به کارشناسان اجازه دهد به سوریه بروند و درباره این گزارش ها تحقیق کنند و ببینند اولا آیا این گزارش ها واقعا صحت دارد و ثانیا مشخص کنند چه کسی مسئول است.دولت ترامپ استفاده از سلاح های شیمیایی را بسیار جدی می گیرد و این را می توان از اقداماتی که سال گذشته انجام داد مشاهده کرد. ما باید تحلیل و تحقیقاتی مستقل در باره این گزارش ها داشته باشیم و چیزی که ما واقعا نیاز داریم این است که روسیه وتو کردن تمدید ماموریت ساز و کار تحقیقی مشترک را متوقف کند تا ما به اطلاعات بهتری درباره اینکه در سوریه دقیقا چه اتفاقی می افتد، دست یابیم.

اما از زمانی که شما به سوریه حمله کردید اتفاقی نیفتاده و چیزی تغییر نکرده است و رژیم سوریه دوباره از سلاح های شیمیایی استفاده کرده است.
خب، از آن زمان به صورت گسترده، به ویژه از گاز سارین استفاده نشده است. ما فکر می کنیم توانسته ایم جلو سوریه را بگیریم و نگذاریم از این نوع سلاح شیمیایی استفاده کند. با این حال، این گزارش ها بسیار نگران کننده است. چیزی که ما می دانیم این است که کسانی بر اثر چیزی که به نظر می رسد سلاح های شیمیایی بوده است، جان خود را از دست داده اند. ما به اطلاعات بهتری از طرف کارشناسانی نیاز داریم که بتوانند از طریق ساز و کاری مانند ساز و کار تحقیقی مشترک از داخل سوریه به ما بدهند.

جناب وزیر، در این سفر طولانی شما قصد دارید از لبنان نیز دیدن کنید و این در حالی است که تنش میان لبنان و اسرائیل بر سر مرزهای دریایی و زمینی بالا گرفته است. آمریکا میان این دو میانجیگیری کرده است. آیا به نظر شما ما به حصول یک توافق نزدیک شده ایم یا به جنگ؟
روشن است که ما تا آنجا که بتوانیم می کوشیم جلو درگیری را بگیریم و همچنان تلاش خواهیم کرد یک دولت مستقل را در لبنان تقویت کنیم. ما تلاش خواهیم کرد نیروهای امنیتی مستقل لبنان را تقویت کنیم. ما می دانیم که لبنان در حال طی کردن روندی است که احتمالا یک دوره گذار طولانی خواهد بود. من فکر می کنم لبنانی ها گام های مثبتی در زمینه قانون “عدم مداخله” برداشته اند، قانونی که ایجاب می کند نیروهای لبنانی از یمن یا جاهای دیگر خارج شوند. ما در لبنان هستیم تا از این کشور برای طی کردن این دوره گذار طولانی پشتیبانی کنیم.

در همین حال، شما فشارها و تحریم های بیشتری علیه حزب الله اعمال کرده اید. آیا دولت لبنان در این خصوص با آمریکا هماهنگی و همکاری می کند؟ شما چطور می توانید بدون تاثیرگذاری بر دولت لبنان بر حزب الله فشار بیاورید؟
این سوال بسیار خوبی است. ما بسیار مراقب هستیم و می دانیم که مسئله ما با حزب الله لبنان است، یعنی با یک سازمان تروریست. مسئله ما با مردم لبنان نیست، مسئله ما با دولت لبنان نیست. بنابراین، ما می کوشیم در خصوص اقداماتی که اتخاذ می کنیم بسیار دقیق عمل کنیم تا به مردم لبنان آسیبی نرسانیم. اما ما به پشتیبانی دولت لبنان نیاز داریم تا بتوانیم با این فعالیت ها که حزب الله لبنان در پیش گرفته است و برای بقیه جهان غیرقابل قبول است، به روشنی و با قاطعیت برخورد کنیم.

به عنوان سوال آخر، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفت با آمریکا به عنوان میانجی در کشمکش با اسرائیل دیگر هیچ گونه همکاری نخواهد داشت. آیا شما واکنشی به این حرف ندارید؟
من محمود عباس و نگرانی های او را در خصوص برخی اقدامات و تصمیمات آمریکا درک می کنم. پیام من به او این است که آمریکا هنوز خود را متعهد می داند که روند صلح خاورمیانه به موفقیت برسد و آماده است برای پیشبرد این روند کمک کند. ما امیدواریم عباس راه بازگشت به میز مذکره را پیدا کند.