حمله ترکیه به عفرین رفتاری متمدنانه نیست

استاد مدرسه اقتصادی لندن معتقد است اقدام ترکیه در عفرین نقض اصول رفتار مدنی است که مدعیان وجدانهای آگاه در قبال آن سکوت کرده اند.

اوایل ماه میلادی جاری (ژانویه ۲۰۱۸)، جمعی از دانشمندان، فلاسفه و فعالین حقوق بشر که در میان آنها چهره‌های برجسته‌ای چون «نوام چامسکی»، «مایکل والزر» و «مایکل هاردت» به چشم می خورد، با نوشتن نامه‌ای سرگشاده ‌درباره به واقعیت پیوستن تهدید ترکیه مبنی بر حمله به عفرین سوریه هشدار دادند.

در این نامه از آمریکا، ایران و روسیه خواسته شد تا از عدم تجاوز نظامی ترکیه به این منطقه عمدتاً کردنشین، اطمینان حاصل کرده و مانع از تکرار فاجعه کوبانی شوند.

در همین راستا، مهر مصاحبه ای با پروفسور «دیوید رالف گریبر» یکی از نویسندگان این نامه انجام داده است.

گریبر استاد مردم‌شناسی (آنتروپولوژی) مدرسه اقتصادی لندن و نویسنده کتاب معروف «بدهی: ۵۰۰۰ سال نخست» است که در آن تاریخچه‌ای از پول، اعتبار و بدهی را به عنوان راهی برای مطرح نمودن سؤالاتی در باب این‌که جامعه بشری چیست و یا چه می‌تواند باشد و ما واقعاً چه چیزی را به یکدیگر بدهکاریم؛ مورد استفاده قرار می‌دهد.

وی که سابقه تدریس در دانشگاه «ییل» آمریکا را دارد، متخصص نظریه ارزش و نظریه اجتماعی است. گریبر از چهره‌های برجسته جنبش وال‌استریت است و حتی شعار معروف «ما اکثریت ۹۹ درصدی هستیم» را به وی نسبت می‌دهند- شعاری در اعتراض به اینکه چرا ثروت آمریکا باید در دست اقلیت یک درصدی جامعه باشد.

*لزوم نگارش این نامه چه بود؟

قصد ما این بود که برای لیبرال‌ها و مدافعان حقوق بشر، تظاهر به نادیده‌گرفتن آنچه در حال وقوع است را بیش از پیش دشوار کنیم. اقدام ترکیه نقض زیربنایی‌ترین اصول رفتار مدنی (متمدنانه) است و همه ‌آنهایی که ادعا می‌کنند صدای وجدان اخلاقی دنیا هستند، از روی عمد، این مسئله را نادیده می‌گیرند.

علاوه‌براین، می‌خواستیم جهان را از تجربیات دموکراتیکی که به‌طورکلی در شمال سوریه در جریان است، آگاه کنیم- تجربیاتی که هدف نهایی تجاوز ترکیه هستند. آنها (ترکیه) کردهای عفرین را تروریست خطاب می‌کنند نه به‌این‌خاطر که آنها (کردها) کاری در راستای رعب و وحشت دیگران انجام داده‌اند، بلکه به این خاطر که پیرو عقاید «عبدالله اوجالان» رهبر پ ک ک هستند.

بنابراین، ترکیه به این دلیل به عفرین حمله کرد چراکه بسیاری از ایده‌هایی را که غرب ریاکارانه مدعی دفاع از آنها است، تروریستی فرض می‌کند و آرزوی نابودی آنها را دارد و ظاهراً قدرت‌های غربی و قدرت‌های تاثیرگذار بر جریان‌های فکری نیز به شدت در این قضیه همدست هستند.

*چرا جامعه بین‌الملل تهاجم ترکیه به عفرین را محکوم نمی‌کند؟

این واقعاً خیلی عجیب است. مگر نه اینکه این مثال روشنی از یک تجاوز بی‌دلیل است- دولت ترکیه حتی به ندرت به خود زحمت می‌دهد که تظاهر کند عفرین تهدید یا حمله‌ای از هر دست که باشد، علیه آنها انجام داده‌ است. اردوغان به وضوح گفته است که قصد وی تعدیل بافت جمعیتی (توازن قومیتی) عفرین است- این یک تجاوز بی‌دلیل است.

اردوغان حمله کرد و به این ترتیب به همه اعلام کرد که قصدش از انجام چنین کاری انجام جنایت جنگی علیه غیرنظامیان است. البته نه‌اینکه اغلب مردم تا این حد درباره چنین مسائلی صادق باشند! با این وجود، کشورهایی مثل انگلیس تنها از سر وظیفه به حمایت شفاهی بسنده کرده و حتی سازمان عفو بین‌الملل هم نمی‌تواند آنها را وادار کند از صدور بیانیه‌ای که «هردو طرف درگیری را به خویشتنداری فرا می‌خواند» فراتر روند. این تکان‌دهنده است.

این فقط نشان‌ می‌دهد که سیاست قدرت (رئالیسم یا رئال پلتیک) تا چه میزان جانشین هرگونه اصل مشروع یا بهانه اخلاقی شده است. من آنارشیستی هستم که انتظار زیادی از سیاستمداران ندارم اما حتی من نیز تا حدی از این مسئله شوکه شده‌ام.

*حضور آمریکا و ترکیه در سوریه به یک شکل است. هردو آنها بدون اجازه دولت سوریه در این کشور هستند. نظر شما در این‌باره چیست؟

مردم سوریه در ابتدا اعتراضاتی به نظام حاکم داشتند ولی این اعتراضات به گونه‌ای خودخواهانه از سوی قدرت‌های خارجی مورد بهره‌برداری قرار گرفت. اما آنچه که آمریکا و ترکیه انجام می‌دهند، امپریالیسم محض است.