ادعــــــــــــای مسئـــولانه
«بیقانونی در پسران بعضی از همین آقایانی است که امروز از شما حمایت میکنند…» این جملات و اظهارات قبل و بعد از آن از سوی محمود احمدینژاد در مناظره معروف انتخاباتی سال ۸۸ آتشی در کشور به پا کرد که خاموش کردن آن مدتها انرژی مادی و معنوی کشور را به خاکستر بدل کرد.
احمدینژاد در آن مناظره ادعاهای دیگر خود را اینگونه مطرح کرد: آقای صفاییفراهانی مدیر دولت شماست. از دولت شما پولدار شده. فهرست بلندی است. من نمیخواهم اینجا اسم ببرم شما میگویید میلیادر شدند. پسرهای آقای هاشمی چهکار میکنند در کشور؟ کدام یک از وزرای بنده در دوره وزارتشان میلیاردر شدند یا رانتی را خوردند یا ملکی را گرفتند؟
وی ادامه داد: آقای موسوی من دوست دارم شما را، این چه نحوه هزینه کردن است؟ از کجا میآید؟ یک مورد رشتالکتریک بدون هیچ مزایدهای دادند به دوستان جناب آقای کرباسچی، همسر آقای کرباسچی و همسر آقای قبه. کارخانه را از بیخ تراشیدند زمینش را بفروشند و دهها مورد اینطور. ۴۰۰ هکتار زمین در هرمزگان گرفتند. مردم برای دو هکتار و اینکه چهار تا جوان بتوانند بروند سرکار لنگند.
البته در همان مناظره به احمدینژاد اینگونه پاسخ داده شد که اینکه از کسی که قدرت دفاع از خود را ندارد نام ببرد جرم است.
این جرم همان است که سخنگوی قوه قضاییه در بهمن ۹۴ آن را اینگونه توصیف کرده است: اگر از سوی مسئولان عالیرتبه سخنی به طور مبهم و کلی گفته شود صحیح نیست و اخلاقا هم زمانی که مسئولی به صورت کلی حرفی بزند که ذهن مردم به جاهای گوناگون برود، باعث تشویش اذهان عمومی شده که اگر این اتفاق بیفتد جرم است.
نکتهای که در آن مناظره مشخص شد دقیقا همان بیاخلاقی است که از دوران “محمود” به یادگار ماند و هر روز ابعاد پیچیدهتری به خود گرفت. ادعاهایی که مدعی، هیچ مسئولیتی در قبالش قبول نمیکند. اتهامات بدون سند. ریختن آبرویی که به اندازه حرمت کعبه توصیف شده است. بگمبگمهایی که تنها باعث ایجاد بدبینی برای مردم شده و بدون رسیدن به نتیجه قطعی رها میشوند.
غلامحسین محسنیاژهای همچنین یادآور شده است: در دورههای قبل مطرح میکردند که لیست مفسدین در جیب من است. خب این سخن به چه دردی میخورد؟ باید آن را پیگیری و شفاف کنید و به قوه قضاییه و دستگاههای اطلاعاتی بدهید تا پیگیری کنند؛ لذا اگر رییسجمهوری اطلاعاتی دارد بر اساس وظیفه قانونی آن را بگوید تا انگشت اشاره به جایی نرود.
اتفاقی که در یکشنبه سیاه مجلس و این بار به صورت تصویری تکرار شد. آن هم با پخش فیلمی مبهم از فاضل لاریجانی در صحن مجلس. درست است که اقدام آن روز احمدینژاد جنبهای سیاسی علیه برادران لاریجانی داشت اما افکار عمومی را درباره فساد در میان اقوام مسئولین بدبینتر کرد اما هیچگاه به صورت دقیق مشخص نشد که سرنوشت آن پرونده مطرحشده به کجا انجامید.
به گزارش ایسنا،در همان جلسه علی لاریجانی در صحن علنی مجلس خطاب به احمدینژاد گفت: مشکل اینجاست شما افرادی را به عنوان یاران خود انتخاب کردهاید که پروندههایی دارند و شما نمیگذارید که رسیدگی شوند. اگر مطالبی که در مجلس عنوان کردهاید به دادگاه میدادید رسیدگی میکردند. ما از کسی دفاع نمیکنیم ما نزدیکترین فردمان نیز تخلفی کرده باشد جلوگیری نمیکنیم و میگوییم رسیدگی شود.
بگومگویی که از دل آن میتوان به نکات جالبی دست یافت. کسی که خود ادعای فساد دیگران را دارد از طرف رییس مجلس به انتخاب یاران مفسد متهم میشود اما اجازه رسیدگی نمیدهد! اینجور مکالمات دقیقا همان تئوری معروف «دست همه اینها در یک کاسه است» را به ذهن متبادر میکند.
با کمی بازگشت به عقبتر سخنگوی دولت دهم در خبری اعلام کرد که معاون اول رییسجمهور اسامی بیش از ۶۰۰ نفر از بدهکاران بانکی را در سال ۹۰ به قوه قضاییه ارائه دادند و این فهرست موجود است.
اما در دی ۹۱ رییس دستگاه قضا با انتقاد از تعلل مسئولان دولت در ارائه لیست متخلفان نظام اقتصادی گفت: دادستان کل کشور دو سال پیش از بانکها خواست تا معوقات بانکی را اعلام کنند، حالا هم رییسجمهور میگوید که ۳۰۰ نفر داریم که ۷۰ درصد تسهیلات را گرفتهاند در صورتی که هنوز این لیست به قوه قضاییه اعلام نشده است.
حتی دادستان وقت کل کشور نامهای به احمدینژاد نوشت و از او خواست این لیست را ارائه دهد. محسنیاژهای نوشته بود: «احتراما، عطف به بخشی از مصاحبه تلویزیونی مورخه ۰۲/ ۱۰/ ۹۱ جنابعالی درخصوص مطالبات و بهعنوان مطالبی درخصوص، «وجود ۳۰۰ تن در کشور که ۶۰ درصد داراییهای کشور را بلوک کرده و پس نمیدهند»، همانگونه که بارها و در جلسات حضوری پیگیری نمودهام انتظار میرود که اسامی این افراد و میزان مطالبات غیرجاری نظام بانکی کشور از آنها جهت پیگیریهای قانونی از سوی قوه قضاییه و دادستانی کل کشور به قوه قضاییه ارائه گردد. اضافه مینماید؛ در ادامه پیگیریهای مستمر به عمل آمده در این خصوص طی نامههای ق ۱۴ / ۴۵ / ۲/ ۹۱۲۰/ ۱۴۰ مورخ ۲۲/ ۸ / ۱۳۹۱ و ق ۱۴/ ۹۲ /۲ /۹۱۲۰ / ۱۴۰ مورخ ۲۸ /۹ / ۱۳۹۱ اسامی بدهکاران بانکی دارای مانده مطالبات غیرجاری بالای ۱۰ میلیارد ریال از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استعلام شده که تاکنون پاسخی دریافت نشده است، لذا ضرورت دارد دستور فرمایید در اسرع زمان ضمن ارائه اطلاعات اخیرالذکر، اسامی ۳۰۰تن اعلامی از سوی حضرتعالی در اسرع زمان جهت پیگیریهای قانونی به دادستانی کل کشور منعکس گردد.»
البته سرنوشت این لیست هم به بقیه موارد اتهامی منجر شد؛ سر و صدای مقطعی و نافرجام ماندن یا عمومی نشدن نتیجه.
چند سال بعد مناظرههای دو به دوی ۸۸ در سال ۹۶ به مناظرههای چند به چند تبدیل شد و اتهامات هم بیشتر. در ۲۲ اردیبهشت ۹۶ محمدباقر قالیباف در جریان سومین مناظره انتخاباتی خطاب به اسحاق جهانگیری برای آنکه دامان خود را از اتهام املاک نجومی شهرداری پاک کند گفت: املاک نجومی را کی برده؟ شخص جنابعالی. آقای جهانگیری شما از این دولت وقتی که وزیر بودید همین زمینی که در ونک در منطقه سه است و ۳۸۵ متر زمین است را گرفتید متری ۱۴۰ هزار تومان. ما املاک نجومی دادیم؟ ما املاک به رفتگرها بر اساس قانون دادیم. شما و آقای روحانی حقوقدان هستید. مجلس تحقیق و تفحص را وارد ندانست چون سیاسیکاری کردید.
قالیباف به سبک احمدینژاد درباره بانکها مدعی شد: ما معتقد هستیم دولت در اداره و نظارت بانکها ناکارآمد بوده است. پیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان وام داده اما باید ببینیم به چه کسانی این وامها ارائه شده است.
وی خطاب به جهانگیری و روحانی اظهار کرد: شما دروغ گفتید و درباره آن ۲۲۰۰ میلیارد باید جواب دهید. شما و شخص آقای روحانی از رانت املاک نجومی استفاده کردید و ۸۰۰ متر زمین را متری سههزار تومان گرفتهاید که باید به آن پاسخ دهید.
البته حسن روحانی در همان مناظره با اعلام اینکه نباید غیراخلاقی حرف بزنیم، خطاب به قالیباف خاطرنشان کرد: آقای قالیباف چرا کلام غیراخلاقی به کار میبرید؟ شما که نیاز ندارید؛ در طول این چهار سال با همه امکانات خود علیه دولت کار کردید و به همراه دوستان خود هر روز دولت را تخریب کردید و ساختمانهای مجللی در شمال تهران گرفتید و شبانهروز علیه دولت فیلم درست کردید و تمام تیترهای روزنامه شما علیه دولت بوده است؛ شما دیگر نیاز نیست بیش از این تخریب کنید. این روزها نیز شبانه سیدی و جزوههایی از سمت دوستان شما پخش میشود.
در ادامه همین مناظره اسحاق جهانگیری در پاسخ به قالیباف بیان کرد: آقای قالیباف ادب و صداقت چیز بسیار خوبی است، آن را رعایت کنید. اگر جز خانهای که در تهران اعلام کردهام اموالی از من یافتید آن را به شما میدهم. زندگی من را شخم زدند اما زندگی من از این برگه سفیدتر است.
جهانگیری همچنین این بار غیرمستقیم اتهامی را به قالیباف وارد کرد و گفت: خیریهای هم ندارم که به عنوان اموال در اختیار فرزندانم قرار بدهم. شعار ندهید برنامه دادن سخت است اما شعار دادن ساده است. بگویید چه برنامهای دارید تا در مورد آن صحبت کنیم.
اما قالیباف همچنان بر موضع خود اصرار داشت و ادامه داد: آقای روحانی وقتی جنابعالی حدود ۸۰۰ متر زمین به قیمت متری سه هزار تومان در سال ۷۰ میگیرید حتما شجاعت برخورد با متخلف را ندارید و این درد کشور است.
وی همچنین خطاب به جهانگیری اظهار کرد: آقای جهانگیری جنابعالی میگویید نمیگویم ولی میگویید و دروغ به مردم میگویید. شما بگویید که ۳۸۵ متر زمین را در دهه ۸۰ به قیمت متری ۱۴۰ هزار تومان از بیتالمال در ونک گرفتهاید بعد به ما میگویید که املاک نجومی؛ چرا این املاک را به نقد و اقساط به مردم بدبخت نمیدهید. درد ما این است که شما میخواهید با فساد مبارزه کنید.
در ادامه روحانی در پاسخ به قالیباف تاکید کرد: من اگر در تهران یک خانه بیشتر داشتم مال شما و اگر هم در حال حاضر یک خانه بیشتر دارم مال شما و اگر جایی تخلف شده است شما بروید آن تخلف را پیگیری بکنید و از آن شکایت بکنید. آن زمین را هم شما میدانید که معوض چه بوده است و خبر دارید و الان دارید آن را طور دیگری مطرح میکنید. شما اگر خیلی ناراحت زمین هستید به طرقبه هم رسیدگی کنید و ببینید بستگان شما در آنجا چه میکنند.
نکته جالب اظهارات سیدابراهیم رئیسی به عنوان کسی که سالها منصب قضایی داشته و باید با مفاسد مبارزه میکرده بود. وی با بیان اینکه برخی مواقع شاهد مقاومت در برابر مبارزه با فساد هستیم، اظهار کرد: یک وقت میگویند نزدیکترین فرد دارد فساد میکند اما در برابر آن مقاومت میشود. ما مصمم هستیم که در دولت کار و کرامت به هیچ کس اجازه ندهیم که در نظام اداری فساد کند و اگر کسی هم به دنبال فساد رفت گوش او را بگیریم و او را از آن اداره بیرون بیندازیم. مردم دغدغهمند مبارزه با فساد اداری هستند و این مساله قابل حل است.
نکتهای که این سوال را در ذهن ایجاد میکرد که کسی که در دستگاه قضایی با وجود ضابطین مختلف نتوانسته با مفاسد برخورد کند چطور میخواهد در دولتش که قوه قهریه ندارد چنین کاری انجام دهد؟
هرچند روحانی هم در پاسخ به این ادعای رئیسی عنوان کرد: آقای رئیسی میگویید با فساد مبارزه کنید در حالی که در پرونده ۱۲ هزار میلیاردی یک طرف آن، آن قاضی عزل شده بود و یک طرف دیگر همکار شما بود، که فرار کرد. طرف دیگر نیز یک مقام دولتی بود که امروز در ستاد شما حضور دارد. چرا با فساد روشنی که پروندهاش روشن است برخورد نکردید؟
بررسی این مناظره تنها یک نکته را در ذهن مخاطب ایجاد میکرد. اتهام در پاسخ به اتهام. فاسد خواندن رقیب در ازای یک رای بیشتر. جالبتر اینجاست وقتی پرونده انتخابات ۹۶ بسته شد دیگر نه کسی این اتهامات را مطرح کرد و نه کسی متوجه شد که کدامیک از آنها راست بوده و کدامیک دروغ. گویی مبارزه با فساد تنها تاریخ مصرف انتخاباتی دارد و پس از آن حتی از سوی کسی که مدعی وجود فساد در نقطهای و توسط فردی شده پیگیر آن هم نمیشود.
در این سالها انواع و اقسام تهدید به افشاگری صورت گرفته است. از لیست مفسدین در شرف انتشار ادعاشده توسط احمد توکلی تا افشاگریهای گاه و بیگاه محمود صادقی. اینها تنها نمونههای معروف اتهاماتی بود که تنها برای مقطعی خاص مطرح و به امان خدا رها شده است.
اخیرا هم شهردار جدید تهران اتهاماتی را متوجه شهردار سابق و تخلفات در دوران مدیریت او کرده که از طرف اطرافیان قالیباف رد و درخواست ارائه مستندات شده است. شاید این مهم نیست که این اتهامات به چه منظوری مطرح شده بلکه مهمتر این است که اگر مسئولی ادعا و اتهامی را مطرح میکند، مسئولانه با داشتن مستندات آن را پیگیری کند.
به هر حال قوه قضاییه به عنوان مسئول اصلی چنین پروندههایی باید تکلیف را روشن کند. یا تخلفی روی داده، یا ادعاکننده اشتباه کرده است؛ در حالت اول قطعا برخورد قاطع با متخلف میتواند راه تخلفهای سایرین را دشوار کند و در حالت دوم با برخورد با کسانی که ادعاهای غیرمسئولانه مطرح میکنند دیگر هر کس با آدرس غلط دادن و اتهامزنی بیاساس نمیتواند با آبروی دیگران بازی کند.
البته سخنانی مثل اظهارات دادستان کل کشور _که در آذر امسال درباره رسیدگی به اتهامات وارده از سوی احمدینژاد سیاهه کرد _ ممکن است این سوال را به وجود بیاورد که مصلحتاندیشیها در میان مسئولان تا کی ادامه پیدا خواهد کرد؟
محمدجعفر منتظری گفته بود: سکوت قوه قضاییه به معنی این نیست که عاجز است که بخواهد جواب بدهد. قطعا و حتما اگر شرایط فراهم بشود قوه قضاییه در برابر اینگونه حرکاتی که هیچ نفعی برای کشور و ملت ندارد ساکت نخواهد نشست و بالاخره بایستی هم با تدبیر حل شود. انتظار عمومی این است که خودشان متوجه بشوند، سر عقل بیایند، بدانند که این روش، روش منطقی، صحیح و خداپسندانه نیست.
یا محسنیاژهای سخنگوی دستگاه قضا دو روز بعد از این اظهارات در پاسخ به اتهامات جدید محمود احمدینژاد علیه این قوه عنوان کرده بود: در خصوص این سوال که گفته میشود چرا در صورت دروغ، توهین، افترا و نشر اکاذیب این افراد با آنها برخورد نمیشود، باید بگویم حکمت صبر قوه قضاییه در آینده نه چندان دور روشن میشود. این صبر و عدم اقدام که مورد توقع بسیاری از مردم است، حکمتی دارد که انشاءالله به زودی نتیجه آن مشخص میشود. این اقدام وظیفه مدعیالعموم است و نیاز به شکایت خصوصی ندارد.
به هر روی شاید بهتر باشد اولا مسئولان هر اتهامی را بدون سند در رسانههای جمعی مطرح نکنند و ثانیا اگر با مستنداتی به فسادی برمیخورند تا رسیدن به نتیجه لازم و بدون مصلحتاندیشی آن را ادامه دهند و مطمئن باشند مردم و رسانهها از رو شدن مفاسد کلان با ارائه سند و مدرک و حصول قطعی نتیجه حمایت کرده و تئوری «دست همه اینها در یک کاسه است» به فراموشی سپرده خواهد شد.