علت رویدادهای اخیر در ایران از نگاه نیویورک تایمز: همه چیز به «کاسپین» و امثالهم باز می گردد

نیویورک تایمز نوشت: برای مهرداد عسگری یکی از شهروندان ایرانی سرمایه گذاری در موسسه مالی و اعتباری کاسپین با سود 15 درصدی بسیار به صرفه تر بود تا سرمایه هایش را صرف شغل اصلی خود یعنی اجاره ابزار آلات ساختمانی کند . بنابراین وی در دسامبر 2016 میلادی تصمیم گرفت سرمایه 42 هزار دلاری خود را در یک حساب سپرده در موسسه مالی و اعتباری کاسپین ذخیره کند .

به گزارش بازتاب؛ این روزنامه آمریکایی آورده است: به محض آن که وی سرمایه خود را در این موسسه قرار داد ، مسئول ثبت نقدینگی به وی اعلام کرد برای مدت نسبتا طولانی تنها باید به دریافت سود اکتفا کرده و اقدامی برای خروج سرمایه خود انجام ندهد ، روند سود دهی به وی تا 3 ماه روالی عادی داشت ، اما پس از آن نه تنها سود دهی متوقف شد ، بلکه این موسسه اعلام ورشکستگی کرد .

ورشکستگی موسسه کاسپین را شاید بتوان یکی از بزرگترین شکست های نهادهای مالی در ایران دانست .تعطیلی این موسسه ، پس انداز و ماحصل صرفه جویی هزاران شهروند ایرانی را به مخاطره انداخته و حتی سیستم بانکی کل کشور را نیز به چالش کشیده است . افزون بر این ها تجمعات بسیاری از سپرده گذاران را در خیابان ها به همراه داشت .

حتی دامنه این اعتراضات تا جایی ادامه داشت که رگه هایی از آن را می شد در نخستین روزهای اعتراضات خیابانی اخیر در ایران مشاهده کرد . برخی از افراد معترض شعارهایی در خصوص وضعیت اقتصاد و سرمایه های از دست رفته خود در موسسات مالی می دادند.

یکی از سپرده گذاران موسسه کاسپین در گفت و گو با نیویورک تایمز می گوید ؛ من از وضعیت ایجاد شده توسط موسسه کاسپین دلزده و عصبانی بودم . بنابراین به تجمعات پیوستم .

اما موسسه کاسپین تنها موسسه ای نیست که از روش پونزی (نوعی روش فریبکارانه کلاهبرداری مالی ) استفاده کرد . بلکه از سال 2016 تا کنون ، تعداد زیادی موسسه مالی اعتباری در ایران فعالیت می کنند که روش و راهکارهایی مشابه با کاسپین دارند .

یک اقتصاد دان ایرانی در گفتگو با نیویورک تایمز می گوید ؛ تعداد مالباختگان بالقوه نهادهای مالی و اعتباری در ایران بسیار است، افرادی که اغلب از اقشار میانه و به عبارتی طبقه در حال رشد جامعه هستند .

بسیاری از موسسات مالی ورشکسته از حباب ها ی املاک و مستغلات سوء استفاده کردند ، افزون بر این، برخی تنظیم کنندگان بازار سرمایه ، بی سر و صدا، شرکت ها را به همکاری های پر سود با سیستم بانکداری تشویق کردند و در این میان وام هایی کلان نیز رد و بدل شد . وام هایی که به اعتقاد گروهی از اقتصاددانان تا 40 درصدشان به لحاظ قانونی فاقد اعتبار هستند . همه این ها در نهایت به ضرر سیستم بانکداری و مالی ایران تمام می شود .

نیویورک تایمز در پایان نوشت: ایران باید به هشدار ماه گذشته صندوق بین المللی پول توجه کند. این نهاد ماه پیش به بانک ها و وام دهندگان ایران هشدار داد که موسسات مالی و بانک های ایران نیاز به نوعی بازسازی فوری و دریافت کمک های مالی دارند . افزون بر این ها این نهاد خواستار کاهش اعطای وام های کلان شد .این مشکل از دید صندوق بین المللی پول تا جایی بغرنج است که تزریق پول مورد نیاز برای حمایت از بانک ها می تواند منجر به بدهی های دولتی و افزایش بهره های بانکی شود .