نقص عضو سامانه شناسه کالا!

صادقی از تیر ۹۶ اجرایی شدن سامانه شناسه کالا را در ۱۱ گروه کالایی اعلام کرد، اما تا امروز خبری از اتفاقات جدید در برخی گروه‌های کالایی نیست.

از ابتدای تیرماه سال جاری که صادقی، معاون وقت وزیر صنعت معدن و تجارت، اجرایی شدن سامانه شناسه کالا بر اساس آیین‌نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را در 11گروه کالایی اعلام کرد، تا امروز که 6‌ماه از آن می‌گذرد، هنوز در برخی گروه‌های کالایی، خبری از اتفاقات جدید نیست. این گزارش نگاهی دارد به اقدامات انجام شده در 11 گروه مشمول طرح.

*گروه اول دخانیات

از ابتدای امر، دخانیات پیشتازترین گروه کالایی بوده و نمونه آزمایشی طرح نیز در همین گروه اجرایی شد. تقریباً تمام شرکت‌های واردکننده سیگار، شناسه کالاهای خود را دریافت کرده و واردات خود را بر اساس شناسه کالا انجام می دهند. این گروه تا حدی در این عرصه پیشتاز است که با وجود آنکه اجرایی شدن شناسه رهگیری در قانون یکسال پس از اجرایی شدن شناسه کالا مهلت دارد، اما این گروه در حال بررسی مقدمات اجرایی شدن شناسه رهگیری است. در این گروه حدود 1000 شناسه کالا ثبت شده است.

*گروه دوم منسوجات و پوشاک

گروه منسوجات و پوشاک طی دستورالعمل مربوط به نمایندگی برندها در آن دریافت کد GTIN برای کالاها الزامی شده بود که با آغازی چالشی به طرح نمایندگی در هم تنیده شد و پس از فراز و فرودهای بسیار، اکنون تمامی ثبت سفارش ها در گروه منسوجات و پوشاک بر اساس شناسه کالا صورت می‌گیرد. این گروه از لحاظ تعداد شناسه کالا به دلیل تنوع در اقلام رکورد زده و نزدیک به 20000 شناسه ثبت شده است.

*گروه سوم تجهیزات دارای سیم کارت

این گروه نیز به علت همزمانی طرح با طرح ثبت تلفن همراه، از پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار شد. در حال حاضر همه واردکنندگان فعال در حوزه واردات گوشی تلفن همراه و تبلت شناسه کالا دریافت کرده و طرح عملیاتی شده است. نزدیک به 1000 شناسه کالا نیز در این گروه کالایی ثبت شده است.

*گروه چهارم داروهای دامی

در دستورالعمل مصوب گروه داروهای دامی، کد IVC که شناسه اختصاصی سازمان دامپزشکی است به عنوان شناسه هم ارز شناسه کالا پذیرفته شد و به این ترتیب واردکنندگان داروهای دامی یک قدم جلو افتادند. این گروه نیز اکنون در سامانه جامع تجارت موضوع ماده 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز با شناسه کالا دریافت می‌شود. حدود 1200، IVC فعال اکنون برای داروهای دامی ثبت شده است.

*گروه های دنباله رو

گروه‌های کشاورزی، لوازم خانگی، لوازم صوتی و تصویری، قطعات یدکی و مصرفی اتومبیل از جمله گروه‌هایی هستند که سرعت پیشرفت کمتری داشته و نیاز است مسئولان امر، بخصوص رؤسای کارگروه‌های تخصصی که موظف به پیگیری اجرای قانون هستند در این زمینه فعالیت بیشتری انجام دهند.

*گروه های جامانده

دو گروه «اسباب بازی» و «شمش، مصنوعات و مسکوکات طلا»، دو گروه جامانده از طرح هستند. گروه اسباب بازی با صفر شناسه کالا و از هم پاشیدگی جلسات کارگروه و عدم توافق بر سر تعیین اولویت اقلام کالایی، رتبه آخر را در گروه های کالایی به خود اختصاص داده و به نظر می‌رسد در صورت بازگشت به اجرا بایستی عزمی جدید بر گروه حاکم شود تا عقب‌ماندگی‌های عملیاتی این حوزه جبران شود.

گروه محصولات طلا اما شرایط متفاوتی دارد. از آنجا که در آیین‌نامه و دستورالعمل اولویت شناسه‌دار شدن کالاها با کالاهای وارداتی است و در عمل واردکننده طلا طبق قانون، تنها بانک مرکزی است، شرایط خاصی را بر این گروه حاکم کرده و به نظر می‌رسد دستکم عملیات مبارزه با قاچاق طلا از مسیرهای دیگری پیگیری می‌شود.

*نتیجه
به گزارش دانشجو، عمل به قانون، از وظایف تک تک دستگاه‌های اجرایی کشور است. اکنون که طرح شناسه کالا، در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، به روش کاملا جدید و بی همتا در کشور عملیاتی شده است، بهتر است گروه های کالایی که سرعت کمتری دارند از روش‌ها و راهکارهای یکتای گروه‌های کالایی عملیاتی شده، الگوبرداری کرده و به مسیر اجرای طرح بازگردند.