پاسخ آقای وزیر به جنجال «سبوس»!
با هر جمله عذرخواهي مي‌کرد و پياپي به نشانه عذرخواهي به صورتش دست مي‌کشيد، پيشاني نماينده مجلس را مي‌بوسيد و خواهش مي‌کرد اجازه بدهند وزير پاسخي به سؤالش بدهد؛ پاسخش اما درباره واردکنندگان با مزاح وزير همراه شد.
همين مزاح وزير کشاورزي کافي بود تا در عرض کمتر از يک روز صدها هزار نفر در فضاي مجازي ويدئوي گفت‌وگوي کوتاه وزير جهاد کشاورزي و کشاورز گيلاني را دست‌به‌دست کنند و موافقان و مخالفان رفتار وزير به صف شوند.
سبوس داغ شد
در دو روز گذشته، ويدئويي از گفت‌وگوي يک کشاورز گيلاني و محمود حجتي، وزير جهاد کشاورزي، در فضاي مجازي به‌صورت گسترده منتشر شد.
در اين ويدئو که محمود حجتي، وزير کشاورزي، مصطفي سالاري، استاندار گيلان، مهرداد بائوج لاهوتي، نماينده لنگرود و اسدالله عباسي، نماينده رودسر و املش در مجلس شوراي اسلامي در آن حضور دارند، يک کشاورز معترض به نام «علي» خطاب به وزير کشاورزي مي‌گويد: «آقاي وزير محترم، اين را مي‌خواهم عرض کنم، عذر مي‌خواهم، چرا باید برنج ما -الحمدالله و به شکر خدا- به لطف دولت جمهوري اسلامي روز‌به‌روز قيمتش پايين بيايد و تنها محصولي است که قيمتش کم مي‌شود. هدف دولت و وزير محترم -رک به شما بگويم- بايد نابودي کشاورز و کشاورزي باشد».
در اين قسمت از ويدئو بائوج لاهوتي، نماينده لنگرود تلاش مي‌کند از ادامه سخنان کشاورز جلوگيري کند اما او ادامه مي‌دهد: «ببخشيد آقاي مهندس، چرا اينقدر واردات بي‌رويه برنج؟ اينها کي هستند؟ اين آقازاده‌ها کي هستند؟ اين حضرات چه کساني هستند؟ فقط يک جمله به من جواب بده» در اينجا نيز اعتراضاتي از اطراف صورت مي‌گيرد تا سخنان کشاورز را متوقف کند، اما او همان‌طور که به صورت خودش به نشانه عذرخواهي دست مي‌کشد، پيشاني لاهوتي را که در حال خنديدن است، مي‌بوسد و ادامه مي‌دهد: «چرا قيمت برنج بايد سير نزولي داشته باشد؟»
در ادامه، وزير و استاندار گيلان لبخندزنان قصد عبور از کشاورز را دارند که او سؤال خود را دوباره با عذرخواهي تکرار مي‌کند که وزير درحال عبور پاسخ مي‌دهد: «بالا مي‌رود» و از کنارش رد مي‌شود.
در ادامه مدير کارخانه سبوس دخالت مي‌کند و مي‌گويد: «علي آقا، به همت وزير محترم جلوي واردات گرفته شده است. در جريان باش» اما «علي» ادامه مي‌دهد: «تي‌بلاميسر، چرا قيمت برنج پايين مي‌آيد؟ من جوشي نيستم»،
وزير پاسخ مي‌دهد: «خيلي جوشي نيستي؟» در اينجا صدايي از پشت دوربين شنيده مي‌شود که خنده‌کنان مي‌گويد: «يه کم از اين سبوس‌ها بهش بديد بخوره» و وزير تکرار مي‌کند: «از اين سبوس‌ها يه کم بهش بديد بخوره»، جمله‌اي را چند نفر در جمع خنده‌کنان تکرار مي‌کنند. در ادامه جملات آخر کشاورز درباره کاهش دو، سه هزار توماني قيمت برنج که با چاشني قسم به خدا همراه است، ناتمام مي‌ماند و وزير و استاندار و نمايندگان از صحنه دور مي‌شوند.
پس‌لرزه‌ها
همين ويدئوي يک دقيقه و ٤٠ثانيه‌اي کافي بود تا واکنش‌هاي مختلفي در فضاي مجازي شکل بگيرد. در ساعات ابتدايي برخي رسانه‌هاي محلي در گيلان به انتشار اين ويدئو پرداختند و اعتراضاتي به آن کردند. در‌اين‌بين، چند رسانه نيز به حمايت از وزير مطالبي را منتشر کردند که رسانه متعلق به مشاور رسانه‌اي استاندار گيلان شاخص‌ترين آنها بود. واکنش‌ها اما در حد رسانه‌ها متوقف نماند و پاي نمايندگان گيلان در مجلس شوراي اسلامي را نيز به ميان آورد.
محمدصادق حسني، عضو کميسيون کشاورزي مجلس و نماينده مردم رشت، در واکنش به اين فيلم کوتاه گفت: «اگر کسي در هر جايگاهي چنين جسارتي به کشاورز زحمتکش من کند، يک گوني از همان سبوس‌ها را تقديمش مي‌کنم. خداوند کريم در قرآن مي‌فرمايند: «اِنَّ اکرمکم عندالله اتقيکم» همه ما انسان‌ها با هم برابريم و حق توهين به يکديگر را نداريم و معيار برتري افراد تقواي آنهاست. پيامبر فرمودند که دست کشاورزان را مي‌بوسند. مطمئن باشيد که پاسخ مناسبي در مجلس به او خواهيم داد».
مهرداد لاهوتي، عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس و نماينده مردم لنگرود اما نظر ديگري داشت و در واکنش به اين اتفاقات گفت: باتوجه به اينکه از آقاي حجتي در موارد ديگر انتقاد دارم اما در انتشار اين فيلم يک ظلم در حق او صورت گرفته است، زيرا وزير کشاورزي هيچ‌گونه توهيني به اين کشاورز نکرده است.
رئيس کارخانه در حين بازديد توضيحاتي داد که اين سبوس توليدي مي‌تواند در اخلاق و رفتار انسان مؤثر باشد، وزير نيز در صحبت خود با اين کشاورز تنها يک مزاح کرد. در ادامه نيز فيلمي از گفت‌وگوي دقايق پيش از اعتراض کشاورز گيلاني بر روي خروجي رسانه‌ها قرار گرفت که در آن رئيس کارخانه توليد سبوس درباره خواص سبوس برنج به وزير کشاورزي توضيحاتي مي‌دهد و وزير کشاورزي نيز تأکيد مي‌کند که هماهنگخواهد کرد تا صداوسيما چند رپورتاژ فني از اين کارخانه و خواص سبوس تهيه کند.
واکنش وزير
با انتشار وسيع فيلم يک دقيقه‌اي گفت‌وگوي وزير و کشاورز گيلاني و گسترش اعتراضات در فضاي مجازي، بالاخره وزير کشاورزي واکنش نشان داد و پيامي کوتاه در خروجي سايت وزارتخانه قرار گرفت. در پيام حجتي آمده بود: «خدا نيامرزد حجتي را اگر خداي‌نکرده شائبه توهين به بندگان خدا را در سر خود بپروراند؛ چه رسد به کشاورز دلسوخته و زحمتکشي که تلاش مي‌کند افت قيمت حاصل تلاش سالانه محصولش (برنج) را به گوش مسئولان برساند».
ويدئوي سوم
در ادامه واکنش‌ها به انتشار آن فيلم، مهدي لطفي، مجري صداوسيماي مرکز گيلان، ويدئويي در صفحه اينستاگرام خود منتشر کرد و يک دقيقه با «علي‌عابد چافي»، کشاورز گيلاني معترض در آن فيلم مشهور، گفت‌وگو کرد که در سايت خبري متعلق به مشاور رسانه‌اي استاندار گيلان منتشر شد.
در اين ويدئوي يک‌دقيقه‌اي علي‌عابد مي‌گويد: «مديرعامل محترم اين شرکت درباره فوايد سبوس برنج توضيحاتي براي وزير محترم عرض کردند؛ ازجمله اين فوايد ضداسترس و التهاب بود. آقاي وزير محترم چون ديد من تندتند صحبت مي‌کنم و ممکن است استرس و التهاب داشته باشم، به مدير کارخانه گفت: يک مقدار از اين سبوس‌ها بدهيد اين کشاورز بخورد. استنباط من اين است که وزير قصد توهين به بنده را نداشته است».
در اين ويدئو علاوه بر کشاورز گيلاني، رئيس کارخانه توليد سبوس هم حضور داشت و سخنان او را با سرتکان‌دادن‌هاي مکرر تأييد مي‌کرد. ويدئويي که باز هم نه گستردگي انتشار ويدئوي اول را داشت و نه توانست تأثيري بر حجم انتقادات بگذارد.
نوشدارو پس از مرگ سهراب
در شرايطي که محمود حجتي در حاشيه بازديد از پروژه‌هاي بخش کشاورزي استان گيلان از ادامه ممنوعيت واردات برنج با هدف حمايت از توليد داخلي اين محصول استراتژيک خبر داد، گفت: «تا زماني که بازار برنج از رکود خارج نشود، ثبت سفارش واردات انجام نخواهد شد».
بررسي‌ها نشان مي‌دهد همين حالا نيز اين ممنوعيت بيشتر رنگ و بوي نوشدارويي پس از مرگ سهراب دارد و واردات صورت‌گرفته در هشت‌ماهه ابتدايي سال جاري و پيش از ممنوعيت واردات بالغ بر ١,٠٦٦,٣٦٩,٤١٢ کيلوگرم (بيش از يک ميليون تُن) با ارزش ١,٠٠٦,٣٨٨,٨٥٣ دلار بوده است.
اين مقدار واردات در هشت‌ماهه ابتدايي سال جاري همين حالا هم ٢٧ درصد از نظر حجم و ٤٥ درصد از نظر ارزش دلاري، بيشتر از کل واردات برنج سال ١٣٩٥ است. در سال گذشته جمعا ٨٣٩,٣٣٧,٩٤٥ کيلوگرم (٨٠٠ هزار تُن) به ارزش ٦٩٠,٠١٨,٢٧٤ دلار برنج وارد کشور شده بود که همان مقدار هم بيش از مقدار واردات سال ٩٤ به ميزان ٧٤٥٥١٥٧٠٢ کيلوگرم (٧٠٠ هزار تُن) بود.
اين حجم از واردات در شرايطي اتفاق مي‌افتد که هنوز برنج توليد داخل در کارخانه‌هاي شاليکوبي انبار است و با توجه به افت قيمت دو تا چهار هزارتوماني نسبت به گذشته در انتظار بازگشت به قيمت پيشين به سر مي‌برد. از ديگر سو برنج خارجي وارداتي نيز باوجود دريافت حمايت‌هاي مختلف ارزي و تعرفه‌اي افزايش قيمت ٥٠٠ تا هزار تومان در هر کيلو را تجربه مي‌کند و سؤال مهم «علي»، کشاورز گيلاني را به ذهن متبادر مي‌کند که چه کساني اين واردات را انجام مي‌دهند؟
افزايش واردات و قيمت برنج خارجي
شعبان گيلاني، مسئول کميته تخصصي توليد، زراعت و باغباني خانه کشاورز استان مازندران، دراين‌باره مي‌گويد: در كنگره خانه كشاورز كه چندي پيش با حضور رئيس‌جمهور برگزار شد، متوجه شديم كه وزير صنعت، معدن و تجارت برنج را ثبت سفارش كرده است. در اين كنگره با وزير جهاد كشاورزي صحبت كرديم تا مخالفت خود را با واردات برنج اعلام كند و فرداي آن روز نامه مخالفت وزير جهاد كشاورزي با ثبت سفارش برنج به وزارت صنعت اعلام شد. درحالي‌كه برنج ايراني به دليل قيمت تمام‌شده بالا براي فروش دچار مشكل است، مجوز افزايش قيمت برنج وارداتي نيز صادر شده است. درحال‌حاضر قيمت هر كيلوگرم برنج وارداتي ٨٠٠ تا هزار تومان افزايش يافته است. با اين افزايش قيمت، واردكننده چند برابر كشاورز داخلي سود مي‌كند. بايد حتي اگر مجوز براي افزايش قيمت برنج وارداتي صادر مي‌شود، مابه‌التفاوت اين افزايش قيمت را به ازاي مجوز دريافت توزيع برنج خارجي در بازار، به حساب بخش كشاورزي بريزند تا خسارات كشاورزان ناشي از فروش‌نرفتن محصول در داخل جبران شود؛ اما اين كار انجام نشده است.
گيلاني در توضيح وضعيت فعلي برنج در استان‌هاي شمالي کشور مي‌گويد: در شمال كشور كارخانه‌هاي شاليكوبي اطلاعيه زده‌‌اند كه برنج‌هاي موجود در انبار اين واحدها اگر فروش نرفت، شاليكوبي‌دار هيچ مسئوليتي در قبال آسيب وارده به محصول انبارها به دليل سيل و آب، آتش و… ندارد. برنج داخل انبارها هم كه بيمه نيست و اگر اتفاقي رخ دهد، زندگي كشاورزان نابود مي‌شود. به اين مسائل چه كسي بايد پاسخ بدهد؟ ما با دو يا سه كشتي كه داريم، ميزان توليد برنج را افزايش داده‌ايم. در ٨٠ درصد شاليزارهاي مازندران برنج در دو كشت انجام مي‌شود؛ بنابراين وضعيت توليد خيلي مطلوب است؛ ضمن اينكه زمين‌هاي كشت باقالي، كلزا و سبزي و صيفي نيز در كشت دوم به دليل ورود آب سدها به منطقه، زير كشت برنج رفته است.
او در ادامه مي‌گويد: دولت بايد كاري كند كه از محصول داخلي حمايت شود. اجازه داده‌اند برنج خارجي و داخلي مخلوط شود. بين قائمشهر و بابل تريلي‌ها برنج خارجي را حمل كرده و با برنج داخلي مخلوط مي‌كنند. در نهايت به اسم برنج ايراني وارد بازار مي‌كنند. معتقدم كه بايد سازمان‌هاي نظارتي وارد عمل شوند. سازمان بازرسي كل كشور بايد به‌عنوان گزارش‌دهنده وارد عمل شود. تعزيرات هم بايد به شكل مخفيانه وارد شده و بررسي كند كه در بازار چه مي‌گذرد و اين سودها به جيب چه كساني مي‌رود.
