سایه تاریک اختلافات بر سر نشست شورای همکاری خلیج فارس

نشست یک روزه شورای همکاری خلیج فارس، در حالی برگزار شد که بسیاری تحلیلگران با اشاره به اختلاف میان اعضای این شورا و شکست عربستان و متحدان آن در تسلیم سازی قطر معتقدند این نشست بی نتیجه خواهد بود.

در اوج اختلافات درونی شورای همکاری خلیج فارس و تهدیدات موجود مبنی بر امکان فروپاشی این مجموعه، سی و هشتمین نشست این شورا امروز 14 آذر به میزبانی کویت برپا شد . در ادامه نگاهی به مهم ترین محورهای تحلیلی رسانه های عربی درباره نشست شورای همکاری خلیج فارس در کویت خواهیم داشت.

**شورای همکاری خلیج فارس در ناگوارترین دوران خود
شبکه خبری «الجزیره» قطر، روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان و تارنماهای «البدیل» مصر و «ایلاف» عربستان با اشاره به اختلاف عربستان و متحدان آن با قطر احتمال نتیجه بخش بودن نشست شورای همکاری خلیج فارس در کویت را کم رنگ توصیف کردند.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، سی و هشتمین نشست شورای همکاری خلیج فارس در کویت در شرایطی آغاز می شود که در سایه ادامه محاصره قطر هنوز در روابط اعضای این شورا بحران وجود دارد.
روزنامه الشرق الاوسط در گزارشی به قلم «میرزا الخویلدی» نوشت: امروز رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) در سی و هشتمین نشست این شورا در کویت با هم دیدار خواهند کرد. این در شرایطی است که این شورا در یکی از بدترین مراحل خود به سر می برد و میان اعضای آن اختلافات ژرفی وجود دارد. از برجسته ترین چالش هایی که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با آن روبرو هستند اختلاف کنونی با قطر است که در این شورا شکاف به وجود آورده و بار سنگینی برای این شوار به شمار می رود. افزون بر این، درباره تدوین دیدگاه مشترک درباره چالش های منطقه و در راس آن رویارویی با ایران و اوضاع یمن هم نگرانی هایی وجود دارد.
به نوشته الشرق الاوسط، در آستانه برگزاری این نشست «علی عبدالله صالح» رئیس جمهوری سابق یمن کشته شد. او پس از جداشدن از گروه انصارالله برای پایان دادن به حضور آنان در صنعا تلاش کرد، اما این تحولات وضعیت را بدتر کرده و نیاز به راهبرد یکپارچه ای از سوی اعضای شورای همکاری خلیج فارس دارد.
به نوشته تارنمای البدیل، از زمان آغاز بحران سیاسی میان این کشورها نخستین بار وزیران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نشستی را برگزار می کنند. این نشست در شرایطی برگزار می شود که پس از تحریم و محاصره قطر توسط عربستان، امارات، بحرین و مصر کشورهای حاشیه خلیج فارس این کشورها با شکاف و اختلاف های بی سابقه ای روبرو هستند.
به نوشته البدیل، کویت تلاش می کند در توافق میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نقش سیاسی برجسته ای را برگزار کند. این کشور با برگزاری نشست شورا تلاش کرده است بحران سیاسی میان عربستان، بحرین و امارات با قطر را حل کند و یخ روابط میان کشور را بشکند.
کویت طی ماه های گذشته هم برای حل بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر پادرمیانی کرده است. با چشم پوشی از موفقیت یا شکست کویت در این زمینه تحلیلگران معتقدند که این کشور با برگزاری نشست کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در موعد مقرر خود گام های بزرگی در این زمینه برداشته است. کسانی که به نتیجه نشست کویت خوش بین هستند به دعوتنامه هایی که کویت برای همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ارسال کرده است، استناد کرده اند. در این دعوتنامه هیچ گونه پیش شرطی مطرح نشده است.
همچنین برخی گزارش ها نشان از حضور پادشاه عربستان و قطر در این نشست دارد . اما این خوش بینی ها با اظهارات مقامات قطر و عربستان و امارات علیه یکدیگر و متهم کردن همدیگر در تناقض است. به طوری که «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» حدود یک هفته پیش از عربستان انتقاد کرد و این کشور را به قلدری در برابر همسایگان متهم کرد. او به روزنامه «ایندپندنت» گفت لبنان هم توسط عربستان هدف قرار گرفت و این کشور ثبات خاورمیانه را هدف قرار داده است. او همچنین از نقش عربستان در جنگ یمن که سبب وقوع بحران انسانی در این کشور شده است، انتقاد کرد.
به نوشته تارنمای ایلاف، سی و هشتمین نشست شورای همکاری خلیج فارس در شرایطی برگزار می شود که تعدادی از رهبران کشورهای عربی در این نشست حضور ندارند. حضور نیافتن تعدادی از این رهبران این دیدگاه ناظران را تقویت می کند که در این نشست تصمیم های تاثیر گذاری به ویژه درباره مسائل مهم منطقه گرفته نخواهد شد.

** شکست عربستان و متحدان آن در تحریم و محاصره قطر
صفحه عربی تارنمای «ترک پرس» ترکیه و نشریه «المنار» فلسطین هم با اشاره به محاصره قطر از سوی عربستان و همپیمانان آن، پایداری و موفقیت قطر در برابر طرح های دشمنان را در کانون توجه قرار دادند.
به نوشته تارنمای ترک پرس، نشست شورای همکاری خلیج فارس در شرایطی برگزار می شود که به طور کامل 6 ماه از محاصره قطر سپری می شود. این در شرایطی که کشورهای تحریم کننده قطر به هیچ یک از هدف های خود نرسیده اند و قطر تسلیم نشده و نظام حکومتی این کشور هم تغییری نکرده است. محاصره و تحریم قطر آثار ناگواری در روابط میان کشورهای عربی متحد عربستان با قطر به دنبال داشت و در این بحران با محاصره قطر همه خطوط قرمز نادیده گرفت شد. این نشست که در موعد مقرر برگزار می شود شبیه به گردن بند نجاتی است که آبروی کشورهای محاصره کننده قطر را حفظ خواهد کرد.
بحران در روابط کشورهای عربی با قطر مرحله ای از دشمنی و بی اعتمادی را میان کشورهای عربی به وجود آورده است؛ به طوری که بحران از سطح کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس فراتر رفت و محافل بین المللی و کشورهای منطقه هم در این زمینه وارد عمل شدند. در نتیجه سیاست کشورهای عربی تحریم کننده قطر چهره این کشورها در برابر افکار عمومی جهان تیره شده است. اکنون 6 ماه از بحران سپری می شود کشورهای محاصره کننده قطر به هیچ یک از هدف های خود نرسیده اند. نه قطر تسلیم شده است و نه این کشورها از درخواست های بلندپروازانه خود کوتاه آمده اند. این بحران به بن بست رسیده است، اما همزمان با این بحران قطر فرصت رهایی از فشارهای اقتصادی و تجاری یافته است و مرحله تازه ای از اعتماد به خود و ایجاد شرکت های داخلی را آغاز کرده است.
به نوشته نشریه المنار، به نظر می رسد ادامه اختلاف میان دوحه و ریاض، به انفجار شورای همکاری حلیج فارس از داخل منجر خواهد شد. عربستان تاکنون نتوانسته است بال های دوحه را در هم شکند. قطر توانسته است پیامدهای سیاسی، اقتصادی و رسانه ای این بحران را کنترل کند.
باید یادآوری شود که کویت و عمان با لجبازی های عربستان مخالف هستند. آشکار است کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس در شرایط کنونی با بزرگ ترین بحران روبرو هستند. این موضوعی است که همگرایی این کشورها را تهدید می کند. آشکار است آمریکا هم می خواهد این بحران را در کنترل خود داشته باشد و طبق دیدگاه خود آن را مدیریت کند. این کشور تا زمانی که بحران در روابط کشورهای عربی به منافع واشنگتن لطمه وارد نسازد به طور جدی برای حل این بحران وارد عمل نخواهد شد. اختلاف میان کشورهای عربی زمینه را برای باج خواهی آمریکا از کشورهای عربی فراهم خواهد ساخت و آمریکا با انعقاد قراردادهای دهها میلیارد دلاری برای فروش سلاح به کشورهای عربی به این هدف خود خواهد رسید.
به گزارش ایرنا، به نوشته نشریه المنار، قطر با ترکیه و ایران روابط اقتصادی برقرار کرد تا بتواند تحریم هایی که عربستان و متحدان آن علیه دوحه اعمال کرده اند، دور زند. این کشور به تازگی برای ایجاد خط ترانزیت با ترکیه از راه ایران به توافق رسیده است تا کالا و تولیدات ایران و ترکیه به قطر برسد. همچنین قطر تمایل خود را برای رشد مبادلات اقتصادی با ایران تا سقف 5 میلیارد دلار اعلام کرده است. این یک جهش بزرگ در همکاری اقتصادی میان دو کشور به شمار می رود که منافع مشترک دو کشور را تامین خواهد کرد. همچنین ایران روزانه کالاهایی را به قطر وارد می کند. این موضوعی است که عصبانیت کشورهای تحریم کننده قطر به ویژه عربستان را به دنبال داشته است.