رونمایی کتاب و اما و اگرهایش
احمد شاکری می‌گوید: در رونمایی‌ها باید جنبه حقیقت‌یاب اثر لحاظ شود و این مراسم صرفا ابزار تبلیغی نباشد.
این نویسنده در گفت‌وگو با ایسنا درباره ارزیابی‌اش از رونمایی و جشن امضای کتاب، اظهار کرد: رونمایی و جشن امضا از برنامه‌های نسبتا نوپدید در حوزه ادبیات است و حدود ۱۵ سال است که به نحو گسترده و شایع رونق گرفته است. این موضوع پیش‌تر به صورت محدودتری جریان داشت. نکته‌ای که وجود دارد این است که باید دید خاستگاه چنین برنامه‌هایی کجاست و عملا چه کارکردی در فرهنگ، ریخت‌بوم، فضای ادبی و فضای کتاب و کتاب‌خوانی ما دارد.
او با بیان این‌که به صورت اختصاصی در زمینه ادبیات صحبت می‌کند، گفت: یکی از آسیب‌هایی که متوجه برنامه‌های حوزه کتاب و کتاب‌خوانی است این است که مانند ادبیات داستانی، نظریه‌های ادبیات و روش‌ها و رویکردهای نقد ادبی، مقوله‌ای وارداتی است و از طریق ترجمه با آن‌ها آشنا شده‌ایم.
شاکری تأکید کرد: دیدگاه ترجمه‌ای و به عقیده من کپی‌کاری فقط در حوزه نظر، نقد و تئوری نیست بلکه در برنامه‌ها و راهبردهای ما در حوزه ادبیات وارد شده است و در جشنواره‌های ادبی، رونمایی و جشن امضای کتاب شاهد آن هستیم. به نظر می‌رسد این برنامه‌ها بیشتر نمونه‌ای تقلیدشده و ناقص از نمونه‌های موفق آن‌ها در دنیا است.
او خاطر نشان کرد: رونمایی یعنی محصول فرهنگی که نیاز طیفی از مخاطبان را مرتفع می‌کند و مخاطبان مشتاق مطالعه آن هستند در معرض دید آن‌ها قرار گیرد؛ اما درعمل چنین اتفاقی نمی‌افتد.
این نویسنده با بیان این‌که جشنواره به معنای واقعی جشنواره نداریم، اظهار کرد: کسانی که جشنواره‌ها را برگزار می‌کنند مدعی هستند که انتخاب آن‌ها به عنوان برگزارکنندگان جشنواره برای طیفی از مخاطبان و تعداد قابل توجهی از نویسندگان و منتقدان اهمیت دارد در حالی که ما جشنواره به معنای واقعی آن نداریم. تنها کالبد جشنواره وجود دارد و روح جشنواره موجود نیست، به همین دلیل مورد توجه مخاطب خاص و مخاطب عام قرار نمی‌گیرد.
او با بیان این‌که تصور من این است که باید از چیزی رونمایی شود که نیاز واقعی آن درک و لمس شده است، گفت: رونمایی‌ها مانند جشنواره است و از کتاب‌هایی رونمایی می‌شود که نمی‌تواند توجه مخاطب را جلب کند.
شاکری یادآور شد: طیفی از مخاطبان و علاقه‌مندان پیش از آن‌که اثری چاپ شود منتظر آن هستند، لذا رونمایی از آن‌ها به معنای دقیق‌تر رونمایی نزدیک است؛ هرچند ما با مضامین کتاب موافق نباشیم.
او در ادامه اظهار کرد: فارغ از جنبه تبلیغی و ترویجی کتاب برنامه‌هایی مانند جشن امضا و رونمایی باید توسط خوانندگان واقعی آثار برگزار شود. برخی از برنامه‌ها که ذیل عنوان رونمایی کتاب‌ها برگزار می‌شود به نظر می‌رسد دستوری و سفارشی است و با حمایت ناشر اتفاق می‌افتد و جنبه برون‌داد و مردمی بودن کتاب و همچنین استقبال مخاطبان کمتر در آن‌ها لحاظ می‌شود.
این نویسنده با بیان این‌که درباره رونمایی و جشن امضا به صورت مطلق نمی‌توان گفت موافق یا مخالف است، اظهار کرد: این برنامه‌ها باید با توجه به ظرفیت و فرهنگ بومی کشورمان باز طراحی شود و اقتضاهای بیرونی کتاب و نیازهای جاری مخاطب باید دیده شود. اما در حوزه ادبیات داستانی کتاب‌هایی منتشر می‌شود که نیاز مخاطب را برآورده نمی‌کند و یا اگر موضوع مورد اهمیت و ضروری است، ساخت و بافت تأثیرگذار ندارد. در مجموع می‌توان با کلیت رونمایی موافق بود، اما این‌که از چه اثری رونمایی و این مراسم چگونه برگزار می‌شود، اهمیت دارد.
