دریاچه چیتگر درحال خشک کردن تدریجی منطقه 22 است
شهردار تهران در دوره دوم حضور خود در مدیریت شهری تهران و اجرای پروژههایی که اذهان عمومی را بیشتر به سمت مدیریت شهری بچرخاند، اجرای یک دریاچه مصنوعی در غرب تهران را کلید زد، دریاچهای که ظاهری زیبا دارد اما ابهامات و اتهاماتی درخورتوجه از جمله قتل انبوهی از درختان را به دوش میکشد.
محمدباقر قالیباف در سال ٨٩ کلنگ احداث دریاچه چیتگر را زد درحالیکه جز چند آپارتمان حوالی آن ساختوساز دیگری در منطقه ٢٢ نبود و در طرح جامع هم به اذعان اعضای شورای شهر تهران تا ٢٠٠ هزار نفر بارگذاری جمعیت دیده شده بود اما آنچه امروز در این منطقه شاهد هستیم، فارغ از دریاچهای چشمنواز، جنگلی از برجهاست که گران و بدون سرانه خدماتی همچنان در حال بزرگترشدن هستند. بهعبارت دیگر منطقهای که بهعنوان شُشهای تهران و پهنه ویژهای با کاربری تفرج و گردشگری و البته خدماتی در نظر گرفته شده بود، حالا نهتنها برای تأمین نیازهای خود دچار مشکلات اساسی است، بلکه حتی در تأمین سرانههای اساسی خود از جمله تأمین آب موردنیاز خود مانده است و شورایاران این منطقه وقتی به شورای شهر گزارش میدهند، عدم تأمین آب موردنیاز برای محلات و فضای سبز و خشکشدگی درختان در این محدوده جزء اولویتهایشان است. درباره چنین پروژه مهمی که یک منطقه و بخشی از یک شهر را تحتتأثیر قرار میدهد، مسئله تأمین آب موردنیاز اهمیت اصلی را دارد اما شهرداری تهران آب موردنیاز دریاچه چیتگر (شهدای خلیج فارس) را از کجا تأمین میکند و چرا درباره اخبار خشکشدن درختان و فضای سبز و پارکهای اطراف دریاچه پاسخ روشنی وجود ندارد.
مهر ماه سال گذشته، معاون وزیر نیرو در نامهای به شهردار تهران، میگوید از شهردار تهران خواستیم تا درباره برداشت آبهای زیرزمینی برای کل شهر تهران از جمله دریاچه چیتگر رعایت و همکاری کنند اما توجهی نشده است. اختلاف نظر اداره آب و شهرداری منطقه ٢٢ درباره میزان آب مصرفی در پاییز سال گذشته منجر به اختلال در آبرسانی به درختان پارک چیتگر شد و تصاویر این درختان خشکشده در شبکههای اجتماعی چرخید. اتفاقی که شهردار وقت منطقه ٢٢ با تأیید خشکشدن درختان پاسخهایی متفاوت داد و یک بار گفت درختان دچار سرمازدگی شدهاند و یک بار گفت درختان قدیمی بودهاند و یک بار هم گفت بدهی داشتیم، آب را قطع کردند و درختان خشک شدند. در هر صورت درختانی که در این مدت جانشان فدای دریاچه خلیجفارس و پروژه فراملی شهردار تهران شد، اولین و آخرین فداییان این پروژه نیستند و این دریاچه همچنان دارد قربانی میگیرد.
شهروندان شهرکی قدیمی به نام شهرک چشمه در همسایگی دریاچه چیتگر تازهتأسیس از وضعیت بیآبی و خشکشدگی درختان فضای سبز و پارکی به نام یاس در این محل خبر دادند و مدعی هستند این پارک فدای دریاچه چیتگر شده است. شهروندان در این مدت به هر جایی که دستشان میرسیده نامه دادهاند و پیگیری کردهاند اما جوابی نگرفتهاند؛ حالا دست به دامن رسانهها شدهاند.
یکی از ساکنان این محله قدیمی در منطقه ٢٢ به انبوه برجهایی که یکیدرمیان از میان محلات بالا آمده و راه دید عمومی را بسته است، اشاره میکند و میگوید: هر کدام از این برجها جای انبوهی از درختان سبز شدهاند و حالا در شرایطی هر روز تعدادشان زیاد میشود که ما در این محلات مشکل جدی فاضلاب، تأمین آب و فشار آب داریم.
در پارک یاس این محله قبلا استخری بوده است که آب رودخانهای را که از شمال این محله میگذشته، در خود جمع کرده و برای آبیاری پارک از آن استفاده میشده است اما در ادامه تغییرات و تصمیماتی که شهردای منطقه برای این محله و این پارک میگیرد، این استخر را به بخش خصوصی میدهند و بعد هم که دریاچه چیتگر ساخته میشود، کل آب رودخانه و استخر را به دریاچه انتقال میدهند. آن زمان که تغییرات اتفاق افتاده، قول ایجاد یک مجموعه فرهنگی را برای محله میدهند اما بعدها نهتنها هیچ مرکزی ایجاد نمیشود بلکه درختانی کهنسال را برای ایجاد آن مرکز از بین میبرند که دیگر هیچگاه جایگزین نشده است و حالا شهروندان با مسائل امنیتی و اجتماعی در این محله به خاطر وضع نامناسب کارگاه همین پروژه مواجه هستند.
ساکنان شهرک چشمه منطقه ٢٢ که مدتهاست در میان برجهایی که یکباره بدون آنکه در طرح تفصیلی تعریف شده باشند، سر درآوردهاند، حسابی گیر کردهاند؛ میگویند این محدوده شهری در سالهای قبل در جریان بادهایی قوی و پرسرعت و خنک بوده و اساسا به همین دلیل آنها اینجا را انتخاب کردهاند اما حالا در جنگلی از برجها گرفتار شدهاند و سایه برجهای ٢٠ و ٣٠ طبقه روی خانههای آنها افتاده است. ساکنان این شهرک بهخوبی از سرنوشت جریان آبی که از بالای شهرکشان میگذشت تا به پارک یاس برسد و از زمان ایجاد دریاچه تاکنون دیگر اثری از آثارش نیست، خبر دارند و میگویند این آب را برای دریاچه چیتگر تغییر مسیر دادهاند. شهروندان این محدوده شهری بدون آنکه بخواهند، قربانی یک طرح نمایشی شهری شدهاند درحالیکه حالا علاوه بر حقوق مکتسبه شهری و ملکیشان، حق آب و باد و فضای سبز و تردد شهری و همه سرانههای زندگی را از آنها گرفتهاند و دستشان هم به جایی بند نیست.
حدود هفت سال قبل زمانی که شهردار تهران میخواست کلنگ دریاچه چیتگر را به نفع برجسازان و جریان ساختوساز این منطقه و به نام مردم تهران بر زمین بزند، در پاسخ به یک سؤال مهم و فراگیر که همان محل تأمین آب دریاچه چیتگر بود، گفت: «یکی از دلایل زمانبرشدن این پروژه، مطالعات دقیق اجرائی و موضوع نحوه انتقال آب به این دریاچه بود و تاکنون هماهنگیهای لازم با شرکت آب منطقهای و وزارت نیرو برای میزان آب موردنیاز این دریاچه و سد صورت گرفته است. دراینباره توافقنامههای مشترک بین شهرداری و شرکت آب منطقهای، مراحل نهایی تکمیل بررسی را گذراندهاند». اما واقعیتی که بارها در اخبار مختلف گفته شده این بود که شهردار تهران با دولت نهم و دهم نتوانست ارتباط خوبی برقرار کند و تعامل با مجموعه وزارت نیرو برای تأمین این آب موفق نبود و اتفاقی که درباره خشکشدن درختان پارک چیتگر در ادامه اختلاف شرکت آب منطقه با شهرداری منطقه ٢٢ رخ داد، نمونه آشکاری برای وجود این اختلاف است.
اگرچه شهرداری تهران درباره مکیدن آبهای عرصههای مختلف اطراف دریاچه چیتگر و خشکشدن تدریجی درختان و فضای سبز این محدوده سبز و پر از باغ هیچگاه اقرار به اشتباه نمیکند و در آینده نزدیک و تغییر در مدیریت شهری اسناد چنین تخلفات و اشتباهاتی بیرون میآید اما به هر روی در شرایط فعلی این شهروندان منطقه ٢٢ و مجموعههایی مانند شهرک چشمه هستند که در معذوریت و سختیاند. درعینحال درختانی بیزبان در میان جنگلی از برجها در حال نابودی هستند که صدایشان به جایی نمیرسد.