جمعه سیاه فروش اینترنتی در ایران
آخرین جمعهی ماه نوامبر با نام بلکفرایدی یا جمعهی سیاه شناخته میشود که بسیاری از مردم دنیا برای این روز لحظهشماری میکنند تا بتوانند اجناس مورد نظرشان را با تخفیف خوب خریداری کنند.
چندین سال است که برگزاری بلکفرایدی در ایران نیز باب شده و فروشگاههای اینترنتی اقدام به فروش محصولات خود با تخفیف ویژه میکنند. البته فلسفهی برگزاری این رویداد در ایران با سایر نقاط جهان کمی متفاوت است؛ از برگزاری چنین رویدادی اواخر پاییز در ایران که هیچ سنخیتی با سال نوی میلادی ندارد که بگذریم، معمولا در سایر نقاط جهان، مردم برای این رویداد برنامهریزی میکنند و علاوه بر فروشگاههای اینترنتی، همهی فروشگاههای فیزیکی نیز تخفیفهایی برای فروش محصولاتشان ارائه میدهند و غیر از تخفیفهای عالی، شرکتهای اینترنتی و فیزیکی با برنامهریزی درست و به موقع، سعی در جلب رضایت مشتریان خود دارند.
اما این موضوع که چند سالی است در ایران نیز نمود پیدا کرده، با مشکلاتی همراه است که بد نیست به آنها اشاره کنیم؛ دو فروشگاه بزرگ اینترنتی فعال در کشورمان تلاش میکنند که همانند سایر فروشگاههای بزرگ دنیا، در این روز با تخفیفهای ویژه علاوه بر جلب مشتریان بیشتر، یک سری محصولات را با قیمتی ارزانتر به دست مشتری برساند.
بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران، با توجه به رویداد اختصاصی خود در شب یلدا برای فروش کالاها با تخفیف ویژه، امسال نیز مانور زیادی در بلکفرایدی نداد. نه تنها تخفیفهای این فروشگاه چشمگیر نبودند، بلکه محصولات عرضه شده نیز چندان قابل توجه نبودند؛ به نحوی که پیش از این شاهد قرارگیری بعضی از آنها در فروشهای ویژهی هر روزهی این فروشگاه نیز بودیم. اما دیگر فروشگاه اینترنتی نام و آشنای کشور، تبلیغات گستردهای حول فروش خود در جمعهی سیاه ۲۰۱۷ انجام داده و به نظر سرمایهگذاری زیادی برای این روز کرده بود؛ با این حال نه تنها نتوانست عملکرد خوبی در این روز داشته باشد، بلکه موجبات اعتراض بسیاری از کاربران را نیز برانگیخت.
یکی از بزرگترین مشکلات این فروشگاه عدم توانایی و کشش سرور و زیرساختهای فنی آن برای میزبانی خیل گستردهای از کاربران بود. این موضوع در حدی بود که دقایقی پس از شروع رویداد و قرارگیری تخفیفها روی سایت، شاهد از دسترس خارج شدن سرورها و مشکلات بسیار گسترده بودیم. این موضوع در حدی آزاردهنده بود که کام بسیاری از کاربران را تلخ کرد. حتی پس از در دسترس قرارگیری مجدد سایت مشکلات عمدهای متوجه کاربران بود که میتوان به سینک نشدن اپلیکیشن موبایل با وبسایت اشاره کرد؛ بدین ترتیب کاربر پس از اضافه کردن محصول مورد نظر خود در اپلیکیشن موبایل، هنگام طی مراحل بعدی به صورت مداوم با پیغام خطا مواجه میشد. مشکلات اپلیکیشن موبایل فراتر از موارد مذکور نیز ادامه داشت و حتی پس از چندین بار تلاش برای گذراندن تمام مراحل خرید، در قدم نهایی یا گزینهای برای پرداخت اینترنتی وجود نداشت یا بنا به مشکل دیگری مانند قطع ارتباط با سرور، قادر به خرید کالای مورد نظرش نبود.
طی برنامهریزی این فروشگاه اینترنتی، هر دو ساعت کالاهای جدیدی با تخفیفات ویژه برای عرضه در دسترس قرار میگرفت؛ حتی اگر همه چیز بینقص بود و امکان خرید وجود داشت، موجودی برخی کالاهای جذاب در همان ۳۰ ثانیهی ابتدایی به شکلی کاملا عجیب به اتمام میرسید. با وجود مشکلات متعدد و توانایی اندک سرورها در پاسخ به نیازهای کاربران، تکمیل شدن روند خرید این دسته از محصولات موردانتظار توسط خریداران و در کمتر از ۳۰ ثانیه، غیرقابل باور است.
در برخی موارد قیمتی که برای کالای تخفیفخورده درج شده بود، با قیمت واقعی آن متفاوت بود بهطوریکه کاربر اگر کالای مورد نظرش را انتخاب میکرد موقع پرداخت متوجه میشد که قیمت درج شده با قیمت پرداختی تفاوت قابل توجهی دارد. در نهایت نیز باید به وجود برخی کالاها در این تخفیف ویژه اشاره کرد که از ۲ درصد تخفیف بهره میبردند؛ کالایی ۷۰۰ هزار تومانی و با تخفیف ویژهی جمعهی سیاه، ۶۷۰ هزار تومان در دسترس کاربران قرار گرفته بود!
البته فلسفهی بلکفرایدی شاید یا برای فروشگاههای اینترنتی کشورمان بد جا افتاده یا تمامی فروشگاههای معتبر جهانی نیز از همین روند را در این روز خاص دنبال میکنند؛ اینکه در این روز جنسهای قدیمی که مشتری ندارند با تخفیف ویژه فروخته میشوند یا امکانی برای کاربران فراهم میشود که اجناس مورد نظرشان را که در طول سال امکان خرید ندارند، با قیمتی مناسبتر تهیه کنند؛ یا با ارایهی چند کالای محبوب با تخفیف ویژه البته در تعداد اندک، به دنبال جلب توجه خریداران و معرفی فروشگاه باشند.