بساطِ غول آهنی از میانکاله جمع شد
فیلمی منتشر شده از کشتی پهلوگرفته در ساحل میانکاله که عدهای به جانش افتادهاند و تکه و تکهاش میکنند، این همان کشتی سوخته مازندران است که چند سالی بود زمینه عکسهای یادگاری مسافران دریای خزر شده بود، کشتی که به تاکید معاون میراث فرهنگی مازندران، ارزش تاریخی نداشته است.
فرماندار بهشهر چند وقت پیش درباه کشتی سوختهای که به مزایده رفته بود و کمی بعدتر هم در فیلمی نشان داده شد که تعدادی کارگر مشغول تکه تکه کردن آهنهایش هستند، گفته «این کشتی متعلق به شرکت نفتی بوده که بر اساس برنامهریزی انجامشده توسط این شرکت در اختیار بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس قرار گرفته بود.»
اما سید خالق سجادی که بیاطلاع از به مزایده گذاشتن این کشتی بوده، از تمایلش برای تبدیل این غول آهنی به جاذبهی گردشگری در حاشیه میانکاله سخن گفته و یادآور شده که این کشتی شباهتی به کشتی یونانی کیش داشته و میتوانسته رونق گردشگری را در این منطقه به دنبال داشته باشد، اما با مزایده رفتن آن، این ایده هم محقق نشده است.
کشتیِ سوخته که به نظرِ برخی جذاب میآمده، برای عدهای بلای جان بوده. صیادها، مهمترین شاکیان آن بودند، غول آهنی مزاحم تورهای صیادی بود و روزیشان را کور کرده بود. از آن طرف هم فریاد گروهی از حامیان محیطزیست را درآورده بود تا اینکه همین هفته گذشته بدون اطلاع دیگر مسؤولان استان، بساطش را از حاشیه میانکاله جمع کردند.
کشتی متعلق به شرکت ملی نفت بوده که برای عملیات تحقیقانی به کرانه آذربایجان فرستاده میشود و بعد از یک آتشسوزی در سواحل میانکاله، جایی که مهمترین پناهگاه حیاتوحش پرندگان است به گل مینشیند. در سالهایی که کشتی ابزاری برای تبیلغ هتلهای ساحلی شده بود و مردم با آن به نام “کشتی سوخته” یا “یونانی میانکاله” عکس یادگاری میگرفتند، حامیان محیط زیست میخواستند که فکری به حال این غول سوخته بکنند که خار چشم میانکاله شده بود.
اما مهدی ایزدی ـ معاون میراث فرهنگی مازندران ـ که این کشتی را فاقد جذابیتهای گردشگری میداند، میگوید: تاکنون هیچ درخواستی برای تبدیل کشتی به جاذبهی گردشگری دریافت نشده بود، کشتی در حوزه استحفاظی اداره بنادر و شیلات بود که حتی برای جمعآوری آن و به مزایده گذاشتناش اطلاعی به ما داده نشده، هرچند که آن کشتی فاقد ارزشهای تاریخی بوده است.
او اشارهای به کشتی دیگری در عمق دریای کاسپین میکند که به نجاتبخشی سریعتری نیاز دارد و درباره آن بیشترتوضیح میدهد: کشتیای که برای ما اهمیت دارد، در عمق آبهای میانکاله است که براساس پژوهشهای اولیه، قدمت آن به دوران صفویه می رسد، اگر قرار است اعتباری گذاشته شود، اولویت ما این کشتی است نه آن کشتی تحقیقاتی.
وی ادامه میدهد: متاسفانه تا کنون اعتباری برای پژوهش و کاوشهای باستانشناسی بقایای کشتی غرق شده صفوی تخیصص نیافته که البته در دورهی این درخواست داده شد، اما آن موقع نه اعتبار بود و نه امکاناتی برای باستان شناسی زیر آب.
ایزدی در عین حال میگوید: چند سال پیش برای کاوشهای زیر آب و نجات بخشی این کشتی غرق شده و همچنین تعیین اعتبار درخواست داده شد، چرا که وضعیت باستانشناسی زیر آب در ایران بهتر شده، اما حالا با مشکل اعتبار مواجهیم.
بقایای کشتی صفوی غرق شده پیش از سال ۱۳۸۲ در سواحل دریای مازندران در روستای «زاغمرز» به فاصلهی یک کیلومتری جنوب غرب شبهجزیرهی میانکاله کشف شد که اطلاعاتی بیشتری از آن تا کنون در دسترس قرار نگرفته است.