نمایشگاه بین المللی صنعت نفت با طعم برجام؛ استقبال اروپایی ها و آمریکایی ها

بیست ودومین نمایشگاه بین المللی صنعت نفت ایران هفته گذشته برگزار شد و به سبب اجرای برجام و گسترش تعاملات بین المللی، شرکت های اروپایی در آن حضور بیشتری داشتند و شرکت های آمریکایی نیز با وجود نداشتن غرفه، نمایندگان خود را روانه این نمایشگاه کرده بودند.بیست و دومین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی از شانزدهم تا نوزدهم اردیبهشت با حضور نزدیک به چهار هزار شرکت داخلی و بین المللی از 37 کشور جهان در تهران برگزار شد.
ویژگی این نمایشگاه تاثیرپذیری مثبت اجرای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) و افزایش استقبال شرکت های اروپایی بود.
در دوره های پیشین نمایشگاه، آنچه بیش از هر چیز جلب توجه می کرد، حضور گسترده چینی ها بود؛ به طوری که فضای غالب نمایشگاه را در اختیار داشتند اما در نمایشگاه امسال، حضور گسترده اروپایی ها، مشارکت شرکت های چینی را تحت الشعاع قرار داده بود.
نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران از لحاظ وسعت و تعداد شرکت‎کنندگان، جایگاه نخستین در خاورمیانه و پنجمین در دنیا را دارد. با توجه به اینکه نمایشگاه بین المللی نفت تهران، مهم ترین رویداد سالانه در صنعت نفت ایران به شمار می رود، شرکت های داخلی و خارجی فعال در صنعت نفت به آن توجهی ویژه دارند.
در این نمایشگاه، یک هزار و 16 غرفه داخلی به نمایندگی از ٢ هزار و 500 شرکت و ٨١١ غرفه خارجی به نمایندگی از یک هزار و 500 شرکت از ٣٧ کشور دنیا حضور داشتند.
آلمان، چین، اوکراین، سوئیس، ایتالیا، امارات، اتریش، ارمنستان، بلژیک، فرانسه، هنگ کنگ، هند، مالزی، موناکو، هلند، لهستان، کانادا، ونزوئلا، کره جنوبی، استرالیا، روسیه، اسپانیا، سنگاپور، ترکیه، انگلیس، جمهوری آذربایجان، نروژ، سوئد، برزیل، بلغارستان، رومانی، ژاپن، نیوزیلند، تایوان، پرتغال، اندونزی و فنلاند کشورهایی بودند که دراین دوره از نمایشگاه شرکت کرده بودند.
در بخش خارجی، شرکت‎های آلمانی با در اختیار گرفتن سه هزار مترمربع، بیشترین فضا و چینی‎ها بیشترین تعداد شرکت‎های حاضر را به خود اختصاص داده بودند.
کشورهای چین، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، ترکیه، روسیه، ژاپن، هلند، اتریش، کره جنوبی و استرالیا در قالب پاویون در نمایشگاه حاضر شده بودند و دیگر شرکت ‎های معتبر فعال در صنعت نفت با حضور در غرفه‎ یا اعزام تیم کارشناسی خود، در این نمایشگاه مشارکت کرده بودند.
از لحاظ تعداد شرکت‎های خارجی حاضر در نمایشگاه بیست و دوم پس از چین، آلمان، ایتالیا، هلند، فرانسه و انگلیس در رتبه‎های بعدی قرار گرفتند.

**حمایت وزارت نفت از ساخت داخل
نمایشگاه بین المللی صنعت نفت، تجلی توانمندی های سازندگان و متخصصان صنعت نفت ایران بود؛ به طوری که حتی برخی نمایندگان شرکت های خارجی شرکت کننده در این نمایشگاه، توان شرکت های ایرانی را در ساخت تجهیزات غیرقابل باور می دانستند.
مسئولان وزارت نفت نیز در این نمایشگاه تلاش کردند حمایت از ساخت داخل را بیش از گذشته یادآور شوند و شرکت های ایرانی را تشویق می کردند از طریق شراکت با خارجی ها، فناوری های جدید نفتی را به کشور وارد کنند.
«بیژن زنگنه» وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در مراسم گشایش نمایشگاه به برنامه ساخت 10 قلم کالای اصلی مورد نیاز بخش نفت در داخل اشاره کرد و گفت: در این زمینه، قراردادهای متعدد با سازندگان داخلی و در مواردی به صورت اشتراک سازندگان داخلی و خارجی امضا شده است و امیدوارم به‌زودی یکی از قراردادها در زمینه ساخت داخل برای لوله های مقاوم در برابر خوردگی امضا شود تا ایران در تولید این نوع کالا بی نیاز از واردات شود و همچنین به بازارهای صادراتی ورود کند.
زنگنه همچنین گفت: صنعت نفت ایران برای یک جهش به پیش، آماده است؛ چنانچه امروز مشاهده می شود، سازندگان و پیمانکاران داخلی مرتبط با صنعت نفت توانایی بالایی دارند.
وزیر نفت تاکید کرد، ظرفیت‌های امروز صنعت نفت ایران در زمینه سازندگان و تولیدکنندگان داخلی با گذشته قابل مقایسه نیست و اضافه کرد: این ظرفیت‌ها نه فقط می تواند در توسعه صنعت نفت ایران بلکه در صورت ایجاد فضای مناسب روابط بین المللی، در منطقه نیز نقش سازنده و مناسبی ایفا کند.
وی الگوی جدید قراردادهای نفتی را عامل اصلی برای ایجاد موج قوی با هدف فعال کردن همه پیمانکاران و سازندگان داخلی عنوان کرد و افزود: عده ای گمان می کنند زمانی که می گوییم قراردادهای نفتی یعنی اتکای به خارج؛ در حالی که بیشترین تاکید ما در این قراردادها روی سازندگان داخلی است، از جمله اینکه شرکت های ایرانی می توانند به صورت مستقیم در بخش‌هایی که توانمندند با صنعت نفت قرارداد امضا کنند و هم اینکه الزاما در همه موارد باید یک شرکت اکتشاف و استخراج ایرانی در کنار شرکت‌های خارجی اگر بیایند، حضور داشته باشند؛ ضمن این که سهم عمده کارها از سوی سهم ایرانی اجرا خواهد شد.
وی ادامه داد: ما می توانیم در 2 سال حدود 80 میلیارد دلار قرارداد امضا کنیم و این یعنی ارجاع دستکم 50 میلیارد دلار کار به ظرفیت‌های ایرانی؛ اشتغالزایی که این مجموعه ایجاد می کند، بسیار اثرگذار است.
«حبیب الله بیطرف» معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت در حاشیه این نمایشگاه گفت: تاکنون از ١٠ قلم کالای پر مصرف صنعت نفت با 6 گروه به مبلغ یک میلیارد و 300 میلیون دلار قرارداد با شرط انتقال فناوری منعقد شده است.
بیطرف اضافه کرد: حمایت از ساخت داخل و توسعه فناوری از سوی وزارت نفت با جدیت پیگیری می شود.

**قدردانی رئیس مجلس از توسعه صنعت نفت
«علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی در آیین گشایش بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، با اشاره به این که نمایشگاه بین المللی نفت فرصتی برای نمایش توسعه صنعت نفت و گاز کشور است، گفت: امروز زنگنه، وزیر نفت، گزارش خوب، منظم و امیدوار کننده ای در بخش نفت و گاز ارائه کرد، بنده نیز از نزدیک فعالیت‌های وزارت نفت را مشاهده کرده ام و می دانم در این دولت و در بخش نفت و گاز تلاش های زیادی با وجود مشکلات موجود صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه در این دولت به حوزه مخازن مشترک توجه جدی شده است، گفت: این دولت توجه خوبی به بخش مخازن مشترک کرده که البته نتایج آن را دیده است.
لاریجانی افزود: در سال های اخیر حرکت خوبی در حوزه نفت و گاز انجام شده که حرکتی معقولانه است، مجلس نیز از این فعالیت‌ها حمایت خواهد کرد، هم اکنون فضا، فضای کار و تلاش در صنعت نفت و گاز است، امیدواریم در این بخش در آینده ای نزدیک از رونق بیشتری برخوردار باشیم.
وی با اشاره به اینکه سیاست های کلی در زمینه انرژی ابلاغ شده و قابل تغییر نیست، افزود: این موضوع در برنامه ششم توسعه تدوین شده و وزن حوزه نفت و گاز در آن مشخص شده است، اگر به شرایط امروز کشور نگاه کنیم به این نتیجه می رسیم که ایران برای سرمایه گذاری در حوزه نفت و گاز بسیار جدی است، من تاکید می کنم موضوع نفت و گاز مورد توجه بخش های مختلف جمهوری اسلامی ایران است و این مهم، سیاستی پایدار برای ما محسوب می شود.
«عبدالحمید خدری» عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در بازدید از بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، با اشاره به این‌که این نمایشگاه بیانگر توانایی ایران در عرصه نفت و گاز است، گفت: صنعت نفت پس از عبور از تحریم‌های سخت، امروز دوران باشکوه و حرکت رو به جلو خود را طی می‌کند.
وی ضمن قدردانی از تلاش‎های وزیر نفت، افزود: وزیر نفت دولت یازدهم در چهار سال اخیر تحولات بزرگی در این صنعت ایجاد کرده است.
«مجید ناصری نژاد» دیگر عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، نیز با بیان اینکه حضور شرکت‌های خارجی در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی نشاندهنده استقبال گرم از این نمایشگاه است، عنوان کرد: حضور متعدد شرکت‌های داخلی و خارجی در این نمایشگاه، نشاندهنده تحول در صنعت نفت ایران است که امیدواریم این تحرک تداوم یابد.

**استقبال شرکت های نفتی از اجرای برجام
بسیاری از شرکت های حاضر در این دوره از نمایشگاه برای نخستین بار شرکت کرده بودند. اجرای برجام و رفع تحریم ها فرصتی فراهم کرده است که شرکت های بین المللی، بازار بزرگ ایران را مورد توجه قرار دهند.
برخی شرکت های خارجی حاضر در نمایشگاه به دنبال فروش محصول خود بودند، اما بقیه شرکت ها تمایل خود را برای انتقال فناوری و حتی سرمایه گذاری مشترک نیز اعلام می کردند.
بر این اساس، «برنارد فاژ» مدیر منطقه ایران گروه ناکس (NOX) فرانسه در حاشیه برگزاری این نمایشگاه گفت: یکی از برجسته‌ترین آثار مثبت اجرای برجام و لغو تحریم‌ها، فراهم شدن امکان ورود شرکت‌های جدید فرانسوی نظیر گروه ناکس به بازار صنعت نفت ایران است.
وی با بیان این‌که از حدود یکسال پیش همکاری با صنعت نفت و گاز ایران را آغاز کرده‌اند، گفت: ایران برای تبدیل شدن به قدرتمندترین بازیگر بین ‌المللی در عرصه نفت و گاز ظرفیت بی ‌نظیری دارد.
«رابرت ایوانیچ» یکی از مدیران شرکت «پی‌جی‌ان‌آی‌جی»ٰ نیز اعلام کرد: در صورت برطرف شدن کامل تحریم‌ها از جمله نقل و انتقال بانکی، مایل به سرمایه گذاری و ورود به بازار نفت ایران هستیم.
مدیر واحد توسعه بازرگانی شرکت پی.‌جی.‌ان.‎آی‎.جی (PGNIG) لهستان گفت: این شرکت قصد دارد در شرایط پسابرجام برای ارائه خدمات و محصولات خود در صنعت بالادستی با شرکت‎های ایرانی همکاری کند.

**حضور چشمگیر اروپایی ها
اروپایی ها از نمایشگاه صنعت نفت، استقبال قابل توجهی کردند و شرکت های آلمانی و ایتالیایی بیشترین میزان حضور را به خود اختصاص دادند.
آلمان با بیش از ٨٠ شرکت و ایتالیا با بیش از ٧٠ شرکت بیشترین تعداد شرکت کننده را داشتند و به صورت پاویون در نمایشگاه امسال حضور داشتند.
در رده های بعدی، شرکت های اسپانیایی، فرانسوی و هلندی بودند که با تعداد شرکت‌های بالا و به صورت پاویون در نمایشگاه بیست و دوم شرکت کردند.
ایتالیا پس از آلمان‌ بیشترین تعداد شرکت کننده را در نمایشگاه امسال داشت. به گفته مسئولان پاویون ایتالیا، تعداد متقاضیان ایتالیایی بیش از این بود اما به دلیل کمبود فضای نمایشگاه امکان حضور همه شرکت‌های متقاضی نبود که اگر ممکن بود تعداد آن‌ها از شرکت‌های آلمانی نیز بیشتر بود،
نکته ویژه در پاویون ایتالیا حضور نمایندگان دولت این کشور برای نخستین بار بود که این موضوع نشاندهنده حمایت این دولت از شرکت‌های ایتالیایی برای حضور در بازار نفت و گاز ایران است.
ایتالیایی‌ها که چندسالی است در نمایشگاه نفت حضور دارند، در نمایشگاه پارسال پس از امضای برجام، چندین قرارداد و تفاهم‌نامه امضا کردند که عملیاتی شدن آن‌ها در حال پیگیری است و با حل برخی موانع بانکی، سرعت بیشتری نیز به خود می‌گیرد.
به گفته مسئولان پاویون ایتالیا، شرکت‌های ایتالیایی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران اشتیاق زیادی دارند و به خوبی از توان و قدرت ایران در منطقه باخبرند.
بر اساس گزارش ها، امسال ٣٥ شرکت فرانسوی در نمایشگاه نفت تهران حضور داشتند که از این تعداد ١٧ شرکت برای نخستین بار پس از لغو تحریم‌ها و امضای برجام به ایران آمدند.
به گفته مسئولان پاویون فرانسه شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه در همه بخش‌های صنعت نفت از جمله حفاری، مهندسی، ساخت کالا و تجهیزات، پالایش و پتروشیمی آمادگی فعالیت دارند.

** حضور نمایندگان شرکت های آمریکایی
برخی شرکت های معتبر از آمریکا با وجود نداشتن غرفه، نمایندگان خود را به نمایشگاه بین المللی صنعت نفت ایران اعزام کرده بودند.
نمایندگان شرکت های آمریکایی در حاشیه برگزاری این نمایشگاه، از نزدیک با توانمندی های شرکت های ایرانی آشنا شده و مذاکراتی را انجام دادند.
انتقال فناوری و جذب سرمایه گذاری به طور مستقیم و یا از طریق واسطه های اروپایی و آسیایی از محورهای این مذاکرات بود.
نماینده شرکت آمریکایی «پال» که در نمایشگاه بین المللی صنعت نفت حضور داشت، در جمع گروهی از خبرنگاران گفت: به ورود دوباره به بازار ایران علاقه مندیم.
وی افزود: با حضور در نمایشگاه بین المللی صنعت نفت ایران، تلاش داریم با وضعیت صنعت نفت، توانمندی ها و بازار ایران، آشنا شویم.

** واگذاری مطالعه توسعه میدان های نفتی به شرکت های داخلی
از دیگر ویژگی های این دوره از نمایشگاه، واگذاری مطالعه توسعه شماری از میدان های نفتی به شرکت های داخلی بود.
بر این اساس، شرکت ملی نفت ایران با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران(مپنا) و شرکت اویک تفاهمنامه های مطالعاتی امضا کرد.
در جریان این نمایشگاه ، تفاهمنامه مطالعاتی میدان‌های سوسنگرد، چشمه خوش و پایدار غرب به امضای «غلامرضا منوچهری» معاون امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران و «منصور معظمی» رئیس هیات مدیره سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) رسید. براساس این تفاهمنامه شرکت ایدرو باید کار مطالعات این سه میدان را انجام دهد.
سه شنبه نیز شرکت ملی نفت ایران و شرکت «اویک»، تفاهمنامه مطالعاتی توسعه میدان سپهر را امضا کردند.
همچنین شرکت ملی نفت ایران تفاهم نامه مطالعه توسعه 2 میدان نفتی آب تیمور و منصوری را با شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران(مپنا) امضا کرد.
در حاشیه این نمایشگاه ، منوچهری همچنین تفاهمنامه مطالعاتی با «پدرو اوگینو» مدیرعامل شرکت نفت فیلیپین برای مطالعه دو میدان پازنان و فازسوم دارخوین امضا کرد.