۱۰ سال فرماندهی؛ کارنامه درخشان دریادار سیاری در نیروی دریایی ارتش

۱۰ سال فرماندهی نداجا با روزهای پر فراز و نشیبی همراه بوده است، دریادار سیاری در این مدت طولانی چه اقدامات مهمی انجام داده است؟

حسین دلیریان: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا، عصر روز یکشنبه طی حکمی، امیر دریادار حبیب‌الله سیاری به سمت معاون هماهنگ کننده ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب و دریادار خانزادی را به عنوان فرمانده جدید نیروی دریایی ارتش منصوب کردند.

دریادار سیاری پیش از این در تاریخ 1386/5/29 با حکم رهبر انقلاب به عنوان هفتمین فرمانده نیروی دریایی ارتش منصوب شده بود و با حضور خود در این سمت توانست اقدامات موثری در جهت ارتقا توانمندی‌های نداجا انجام دهد.

دریادار سیاری در طول 10 سال فرماندهی نیروی دریایی ارتش، اقدامات متعددی در حوزه‌های مختلف انجام داده و قطعا نام وی، جزو بهترین فرماندهان نظامی ایران در تاریخ ثبت خواهد شد.

** دیپلماسی دریایی

یکی از مهمترین اقدامات دریادار سیاری در سمت فرماندهی نداجا، ارتقا نیروی دریایی ارتش از یک نیروی دریایی ساحلی به یک نیروی دریایی راهبردی با توان حضور در آبهای آزاد و بین المللی بود. در این راستا، نیروی دریایی ارتش با اعزام 55 ناوگره در قالب 48 ناوگروه رزمی برای مقابله با دزدی‌های دریایی در منطقه خلیج عدن و 7 ناوگروه صلح و دوستی به مناطق مختلف جهان، از دریای مدیترانه تا جنوب شرق آسیا و از شمال دریای خزر تا جنوب قاره آفریقا و اقیانوس اطلس، توانست عزم و اقتدار نداجا برای حفاظت از منافع جمهوری اسلامی را نشان دهد.

همچنین میزبانی از 22 ناوگروه از کشور‌های روسیه، هند، پاکستان، قزاقستان، آذربایجان، چین، عمان و ایتالیا و برگزاری رزمایش مشترک با آنها، از دیگر اقدامات نیروی دریایی ارتش در مدت فرماندهی دریادار سیاری و در راستای “ارتقای دیپلماسی دریایی” بوده است.

** فرماندهان نیروی دریایی ارتش‌ 30 کشور جهان به ایران می‌آیند

شاید یکی از بزرگترین اقدامات دریادار سیاری در طول فرماندهی‌اش در نیروی دریایی را اقدام بزرگ و بسیار خوبی دانست که به موجب آن قرار است فرماندهان نیروی دریایی ارتش‌های کشورهای مختلف جهان به تهران سفر کنند.

با رایزنی‌هایی که دریادار سیاری و تیمش در سفرهای مختلف به کشورهای جهان داشتند، ایران میزبان ششمین نشست امنیت دریایی منطقه اقیانوس هند (IONS) شده و این یعنی بیش از 30 فرمانده نیروی دریایی از کشورهای مختلف جهان، در سال 2018 برای شرکت در این اجلاس بزرگ، وارد تهران خواهند شد و غیر از آنها، 20 هیئت اروپایی نیز در همایش تهران حضور خواهند داشت.

همایش فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند هر دو سال یک بار به میزبانی یکی از کشورهای حاشیه اقیانوس هند برگزار می‌شود اما به دلیل اهمیت فوق‌العاده بالای این منطقه، کشورهای زیادی نیز به عنوان عضو ناظر، در این اجلاس شرکت می‌کنند.

برگزاری چنین اجلاسی در تهران، بی‌سابقه بوده و این را می‌توان یک دستاورد بزرگ در دیپلماسی دریایی برای دریادار سیاری فرمانده سابق نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به حساب آورد.

** پیشنهاد نداجا برای تشکیل نیروی نظامی مشترک

جمهوری اسلامی ایران در اجلاسیه‌های این اتحادیه نظامی، حضوری پر رنگ داشته و حتی در اجلاس چهارم در استرالیا یک پیشنهاد بسیار مهم و استراتژیک ارائه کرده که در صورت تحقق و اجرا، یک نیروی نظامی مشترک میان کشورهای حاشیه اقیانوس هند تشکیل خواهد شد تا این نیروی مشترک نظامی، امنیت منطقه تامین کرده و در مقابل نیروهای فرامنطقه‌ای حاضر در منطقه، بایستد.

این پیشنهادهای هیئت عالی رتبه نیروی دریایی کشورمان، همان زمان مورد استقبال گسترده اعضا قرار گرفته و موجب شد که با موافقت تمام اعضا، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران،‌ دستورالعمل اجرای آن را تهیه و به دبیرخانه ارائه دهد تا در نشست‌های بعدی فرماندهان، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در صورت تصویب، اجرایی شود.

** حذف آمریکا، با رای قاطع نیروی دریایی ارتش

در اجلاسیه چهارم فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند، 3 کشور چین، ژاپن و آمریکا درخواست می‌دهند که به عنوان عضو ناظر، در این اتحادیه مهم نظامی، حضور داشته باشند، اتحادیه‌ای که ایران یکی از اصلی‌ترین اعضای آن است.

در آن اجلاس، علی‌ر‌غم موافقت بسیاری از اعضای اتحادیه، جمهوری اسلامی ایران با وجود تمام فشارهای کشورهای حاضر در اجلاس، به عضویت آمریکا به عنوان عضو ناظر در این اتحادیه، رای منفی می‌دهد و این باعث می‌شود که آمریکا از عضویت در این اتحادیه مهم، حذف شود و تنها چین و ژاپن عضو ناظر اتحادیه شوند.

اگر، کشور آمریکا می‌توانست به عنوان عضو ناظر وارد این اتحادیه شود، از آن به بعد در تمام جلسات و اجلاس‌های این اتحادیه حضور می‌یافت و می‌توانست به عنوان کشور ناظر، در جریان تمام اقدامات و برنامه‌ها قرار بگیرد و حتی در اجلاس ششم که سال آینده در تهران برگزار می‌شود نیز، دعوت می‌شد اما با رای منفی و قاطع نیروی دریایی ارتش ایران، آمریکا از عضویت در این اتحادیه، منع شد.

ایران، سازنده ناوشکن شد

ناوگان نیروی دریایی ارتش کم‌کم رو به فرسودگی بود و باید حتما فکری به حال این ناوگان می‌شد، این موضوع باعث شد که نیروی دریایی ارتش به فرماندهی دریادار سیاری چاره‌ای بیندیشند.

چاره اول و موقت این بود که حتما شناورهای نیروی دریایی ارتش با تکیه بر توان داخلی و توسط متخصصان نداجا، تعمیر اساسی شوند. تعمیر اساسی به معنای تعویض، به‌روز رسانی و یا تعمیر قطعات اصلی و غیراصلی شناورهاست و این، کاری بس دشوار برای کشوری است که شناورها را خودش نساخته است.

اما، این فقط راهکار نبود و با حمایت‌های فرماندهی معظم کل قوا، نیروی دریایی ارتش یک پروژه بزرگ را کلید زد، پروژه‌ای که “موج” نام گذاری شد و حداقل باید 5 عضو داشته باشد.

پروژه موج، یک پروژه ساخت ناوشکن در نیروی دریایی ارتش و وزارت دفاع است که اولین محصولش در 30 بهمن ماه سال 88 و پس از 3 سال از روی کار امدن دریادار سیاری، با حضور فرمانده معظم کل قوا در کارخانجات نیروی دریایی ارتش در بندرعباس، با نام “ناوشکن جماران” رسما رونمایی شد و ایشان از روی پل فرماندهی این ناوشکن پیشرفته، با فرمانده ناوگروه ارتش که همان زمان در خلیج عدن حضور داشت، مکالمه بیسیمی داشتند.

اما موج، فقط جماران نبود بلکه 4 ناوشکن دیگر نیز باید ساخته می‌شود، بر همین مبنا، ناوشکن دماوند در ناوگان شمال ( الحاق در 18 اسفند 93 ) و ناوشکن سهند ساخته شدند. دماوند حالا 3 ساله شده و قدرتمندانه در حال انجام ماموریت‌هایش است و ناوشکن سهند نیز، مراحل پایانی تجهیزش را در کارخانجات نیروی دریایی ارتش طی می‌کند و در آینده نه چندان دور، به ناوگان جنوب نداجا ملحق خواهد شد.

ناوشکن جمهوری اسلامی ایران – سهند (سومین محصول از پروژه موج)

پروژه‌های دیگر موج نیز توسط وزارت دفاع در جنوب، در حال پیگیری بوده و مراحل مختلف ساخت و سازش در حال طی شدن است.

** شیراز؛ اولین ناو اطلاعاتی ایران

اما فقط این نبود، بلکه نیروی دریایی ارتش پا را فراتر نهاده و اقدام به ساخت یک فروند ناو اطلاعاتی پیشرفته نیز کرده است که “شیراز” نام دارد. طول ناو شیراز، 94 متر و عرضش 11 متر است و این فضا با ارتفاع 15 متری ناو، فضایی بسیار مناسب برای نصب انواع تجهیزات راداری و اطلاعاتی است.

شیراز قادر به حمل 2 بالگرد است و این می‌تواند توان رزمی – شناسایی خوبی به این ناو بدهد.

شیراز هم‌اکنون سازه‌ای کامل دارد و نیروی دریایی ارتش در حال نصب تجهیزات مختلف روی آن است. این پروژه که جزو دستاوردهای دوره فرماندهی دریادار سیاری در نداجا است، در صورت رونمایی و الحاق به ناوگان جنوب، به دلیل تکنولوژی بالایش، حتما سر و صدای زیادی به پا خواهد کرد و قاعدتا توان اطلاعاتی نیروی دریایی ارتش را هم بسیار بالا خواهد برد.

تعمیر اساسی زیر دریایی بدون حضور روس‌ها

تا پیش از انقلاب اسلامی، نیروی دریایی ایران فاقد یگان زیر سطحی (زیردریایی) بود اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با پایان جنگ تحمیلی، در سال 70، دو فروند زیردریایی کیلوکلاس از کشور روسیه خریداری شد آن زمان این خرید بزرگ، سرو صدای زیادی در دنیا به پا کرد. دو سال بعد هم یک فروند دیگر از همین زیردریایی‌ها از روسیه خریداری شد. این زیردریایی‌ها در ایران به نام‌های “نوح”، “یونس” و “طارق” شناخته می‌شوند.

سال 93، حدودا 23 سال از خرید این زیردریایی‌ها گذشته بود و یکی از آنها به نام “طارق” نیاز به تعمیر اساسی داشت و قاعدتا باید تعمیر می‌شد اما تعمیر اساسی یک زیردریایی خارجی و تجهیزاتی که در اختیار کشورمان نیست، قطعا کار آسانی نخواهد بود.

زیردیایی یونس تحت تعمیرات اساسی در کارخانجات نیروی دریایی ارتش

جالب است بدانید که، روس‌ها از ابتدای بحث انجام تعمیرات اساسی روی طارق، اصرار داشتند که ما نمی‌توانیم در ایران این زیردریایی سنگین را تعمیر اساسی کنیم، چون امکاناتش را شما ندارید؛ از آنها اصرار و از نیروی دریایی ارتش انکار، که می‌شود همین جا هم انجام داد. نهایتا مقرر می‌شود که کار به صورت مشترک و در ایران انجام شود.

کار در کارخانجات نیروی دریایی ارتش در بندرعباس شروع می‌شود و 2 ماه می‌گذرد و بخش‌هایی از زیرسطحی را از بدنه جدا شده بود که تیم مشترک فنی به مشکلات فنی مهمی برخورد می‌کند. روس‌ها اعلام می‌کنند که اینجا نمی‌شود این مشکلات فنی را حل کرد و به دلیل اینکه تجهیزات مورد نیاز هم در ایران وجود نداشت، کار را رها کرده و متخصصان نداجا را با یک زیردریایی بازشده، تنها می‌گذارند.

اما روحیه خودباوری و تکیه بر توان داخلی در فرمانده و نیروهای تحت امرش، موج می‌زند و با حمایت‌های دریادار سیاری و ناخدا شیخی فرمانده کارخانجات نیروی دریایی ارتش، متخصصان داخلی کار روی این زیردریایی را شروع می‌کنند و از تمام امکانات کشور اعم از دانشگاه‌ها و مراکز علمی کمک می‌گیرند.

اگرچه زمان بیشتری برای تعمیر اساسی زیردریایی سنگین کیلوکلاس طارق صرف می‌شود اما نیروی دریایی ارتش کاری بس بزرگ انجام می‌دهد و بدون کمک کشور سازنده (روسیه)، یکی از زیردریایی‌های سنگین خودش را با تکیه بر توان داخلی، اورهال می‌کند و بعدها در بازدید کشورهای مختلف از زیردریایی، فرماندهان عالی‌رتبه نیروی دریایی آن کشور از تعمیر اساسی این زیردریایی در ایران “ابراز شگفتی” می‌کنند.

حالا از اورهال طارق، یکی دو سالی است که می‌گذرد و نیروی دریایی ارتش ماه‌هاست که کار تعمیر اساسی دومین کیلوکلاس (یونس) را بدون حتی مشاور خارجی و با تکیه کامل بر توان داخلی، آغاز کرده است.

* اینها بخش‌هایی مهم از اقداماتی است که دریادار سیاری فرمانده سابق نیروی دریایی ارتش در 10 سال فرماندهی خود انجام داده است، بخش‌های مهم بسیار زیاد دیگری هم وجود دارد که در این گزارش نمی‌گنجد . . . .