هفت‌خطی در خط هفت مترو تهران
ماه‌ها از افتتاح «نمایشی» و «ناامن» خط هفت مترو تهران گذشت و خدا را شکر تا دیروز، حادثه‌ای در آن رخ نداد اما تداوم اظهار نظرهای کارشناسان مبنی بر ایمن نبودن خط هفت مترو و نامه اخیر عضو شورای شهر درباره ضرورت پیگیری ایمنی این خط، مسئولان جدید معاونت ترافیک و شرکت بهره‌برداری مترو را بر آن داشت تا پیگیری جدی بر ایمنی این خط داشته باشند.
قریب به چهار ماه پس از تذکر جدی رحمت‌الله حافظی، عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران درباره ناایمن بودن خط هفت مترو تهران و درخواست برای تعطیلی این خط، عصر یکشنبه شرکت بهره‌برداری مترو تهران اعلام کرد که خط هفت مترو تهران تا اطلاع ثانوی تعطیل است.
روزهای قبل و بعد انتخابات ۲۹ اردیبهشت، گروهی از منتقدان مدیریت شهری تهران نقد جدی و فنی به افتتاح‌های پیاپی طرح‌های عمرانی از سوی قالیباف، شهردار وقت پایتخت مطرح کرده و رعایت نشدن برخی ضوابط فنی و ایمنی در اجرای پروژه‌ها و شتاب در «روبان پاره‌کردن‌ها» را خطرساز برشمردند. شهردار وقت تهران اما بی‌توجه به این نقدهای کارشناسی، برنامه‌های افتتاحیه را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت تا صدای اعتراض کارشناسان و البته برخی نمایندگان مردم در پارلمان شهری بلند‌تر شود.
روزهای میانه تیر ماه امسال، شورای شهر تهران جلسات پرحاشیه‌ای را درباره ایمنی خط هفت مترو که تازه افتتاح شده بود، پشت سر گذاشت. در آن روزها، حافظی در قامت رئیس کمیته سلامت شورای شهر و در یکی از اعتراض‌هایش به افتتاحیه‌های زودهنگام، مستنداتی از ایمن نبودن خط هفت مترو تهران ارائه کرد و با «نمایشی» خواندن آن در روزهای پایانی شهرداری «قالیباف» که توام با انتخابات ریاست‌جمهوری بود، خواست تا این خط تعطیل شود.
آن روزها مدیران وقت مترو تهران اظهارات عضو شورای شهر و مستنداتش درباره ناامنی خط هفت مترو را «غیر کارشناسی» و حتی «سیاسی» خواندند و مدعی شدند که این خط از مترو که هر ۴۵ دقیقه مسافرگیری می‌کرد، امن است! پس از آن، مسئولان وقت مترو، زیر بار تعطیلی خط نرفتند و نبود «هواکش برای تونل‌های مترو»، «نقص در سیستم برقی» و چندین موضوع دیگر را دلیلی بر ناامنی خط ندانستند.
ماه‌ها از افتتاح «نمایشی» و «ناامن» خط هفت مترو تهران گذشت و خدا را شکر تا دیروز، حادثه‌ای در آن رخ نداد اما تداوم اظهار نظرهای کارشناسان مبنی بر ایمن نبودن خط هفت مترو و نامه اخیر عضو شورای شهر درباره ضرورت پیگیری ایمنی این خط، مسئولان جدید معاونت ترافیک و شرکت بهره برداری مترو را بر آن داشت تا پیگیری جدی بر ایمنی این خط داشته باشند.
چندی قبل، شهربانو امانی در نامه‌ای تاکید کرد که از نظر زیرساختی، سه محدوده خروجی برج میلاد و خط شرقی-غربی بریانک-هلال احمر و خط شرقی-غربی ۱۷ شهریور-قیام از سوی کارشناسان مترو با ریسک بالا تشخیص داده شده‌‌اند و راهبران قطار برای جلوگیری از سانحه مجبورند در این نواحی سرعت قطار را بین ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر کاهش دهند؛ در حالی که سرعت نرمال قطار در این خط ۴۰ کیلومتر بر ساعت است.
این عضو کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر تهران در ادامه با تاکید بر این که هواسازها و هواکش‌ها در خط هفت غیر فعال هستند و خط هفت امکانات لازم را برای مقابله با آتش‌سوزی ندارد، تاکید کرد که اکثریت فایرباکس‌ها در مسیر خط از تجهیزات خالی هستند و فقط به چند کپسول آتش‌نشانی در ایستگاه‌ها اکتفا شده است. همچنین برخی از ایستگاه‌ها همچون محمدیه، تربیت مدرس، بسیج، بریانک و رودکی دارای دوربین‌های کنترل و نظارت در راهرو نیستند و همین عدم نظارت و مانیتورینگ شرایط را برای تردد مسافران سخت کرده است.
وجود مشکل در زیرساخت‌ها، ریل، ارتعاشات عرضی و آلودگی‌های هوا در داخل تونل به علت عدم ورود هواکش، مشکلات عدیده‌ای را برای قطارها ایجاد کرده است. حتی امکان دارد در کوتاه‌مدت موجب فلت شدن چرخ‌های قطار شود و با توجه به نبود پایانه یا پارکینگ مناسب برای قطارها سرویس‌دهی مناسب و ایمن مختل شود.
این عضو شورای شهر با اشاره به این که هنوز سیستم سیگنالینگ در این خط راه‌اندازی نشده است، گفت که از مجموع طول خط هفت که ۲۲ کیلومتر است، فقط در شش کیلومتر از مسیر به صورت ناپیوسته مدار راه وجود دارد و از سویی با توجه به نبود سیستم سیگنالینگ، مرکز فرمان امکان رویت موقعیت قطار در بسیاری از نقاط را ندارد و در حد فاصل ایستگاه محمدیه تا ایستگاه بسیج یعنی مسیری به طول شش کیلومتر هیچ مدار راهی وجود نداشته و ارتباط میان قطار و مرکز فرمان تنها از طریق بی‌سیم ممکن است.
امانی در این نامه ضعیف بودن روشنایی تونل خط هفت را از دلایل ایمنی پایین این خط دانست و خواستار توجه جدی به ناامنی ها شد. در نهایت اعتراض ها و انتقادات اعضای قبلی و فعلی شورای شهر و نقد های کارشناسان، بالاخره مسئولان شهرداری تهران را بر آن داشت تا تصمیم «تعطیلی خط هفت مترو» را اجرایی کنند. بر این اساس، شرکت بهره‌برداری متروی تهران اعلام کرد که در نتیجه بررسی‌های کارشناسان مشخص شده است که راه‌اندازی خط ۷ مترو از ابتدا مغایر با استانداردهای ضروری و ناقض اصول ایمنی بهره‌برداری بوده است.
پورسیدآقایی، معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران نیز در دستوری که برای تعطیلی این خط مترو صادر کرده، تاکید کرده است که «برای ما چیزی مهم‌تر از امنیت و سلامت مردم نیست». بنابراین از آنجا که سفرهای شهروندان با این خط مترو هم‌اکنون خارج از استانداردهای تضمین کننده است، تعطیلی فوری این خط در دستور کار قرار گرفته است.
در ابلاغ معاونت حمل‌ونقل شهردار تهران به مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تصریح شده است که نواقص خط هفت متروی تهران باید ظرف مدت شش ماه برطرف شده باشد تا خط هفت مجددا آماده انتقال مسافر شود. شرکت بهره‌برداری مترو تهران اعلام کرده که بر اساس اعلام کارشناسان، متخصصان و بازرسان فنی که بازدیدهای مکرری از این خط داشته‌اند، مشخص شده است که خط ۷ مترو به لحاظ مواردی همچون «عدم وجود سامانه علامت‌دهی (سیگنالینگ) و سامانه کنترل حفاظت خودکار (ATP)، عدم نصب حتی یک هواکش در تونل‌ها که در تعارض با استانداردهای موجود است، نواقص سیستم برق‌رسانی و عدم راه‌اندازی سیستم کنترلی برق (اسکادا) و بالاخره نامه صریح مهندس مشاور که بهره‌برداری را تنها در سرفاصله زمانی ۵۵ دقیقه تایید می‌کند و عملا به معنای نمایشی بودن استفاده از این خط مترو است.»
از ابتدا هم حایز شرایط صحیح بهره‌برداری نبوده است و لذا معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با جمع‌بندی بررسی‌های تخصصی و شرایط موجود، اعلام کرد که این خط باید تا زمان برطرف شدن اشکالات موجود و تضمین ایمنی سفرهای شهروندان، متوقف شود.
