همه چیز درباره واکسن فصلی/ زمان مناسب تا عوارض احتمالی تزریق واکسن و موارد منع مصرف

آنفولانزا بیماری حاد تنفسی است که می تواند موجب بستری شدن و یا حتی مرگ و میرشود.آنفولانزا بیماری ویروسی حاد دستگاه تنفسی است که با تب سر درد,درد عضلانی, تعریق, آبریزش بینی ,گلو درد و سرفه تظاهر میکند.سرفه اغلب شدید و برای مدت طولانی ادامه میابد. حدود 80%-90% از مرگ و میر های مرتبط با آنفولانزا در افراد مسن تر از 65 سال رخ می دهد.
واکسیناسیون
به گزارش بازتاب ،امروزه واکسیناسیون برای مقابله با بیماری های عفونی , لازم وضروری است. واکسن ها میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های عفونی در سطح جهان را کاهش داده اند. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است 80% بیماری عفونی در جهان مربوط به بیماری هایی است که منجر به مرگ بیش از 20 میلیون نفر در جهان شده است. واکسن ,نقش کلیدی را در مهار بیماری های عفونی به عهده دارد و یک روش مقرون به صرفه برای مهار بیماری ای عفونی میباشد. همچنین واکسن ها میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های عفونی شامل سرخک ,اوریون,فلج اطفال , دیفتری را به شدت کاهش داده اند. واکسنهای قدیمی یا اولین نسل از واکسن ها از میکرو ارگانیسم های زنده و ضعیف شده تهیه می شوندکه موجب بروز پاره ای مشکلات می گردند. در تهیه نسل دوم واکسن ها از قطعات خرد شده ویروس استفاده می شود.
در حال حاضر تحقیقاتی در حال انجام است تا بر اساس آنها بتوان واکسنی طراحی کرد که هم مقرو ن به صرفه بوده و هم بصورت اختصاصی ,سیستم ایمنی را بر بر ضد پاتوژن تحریک کند. واکسن های آنفولانزایی که در بازار ایران عرضه می شوند. واکسن های سه ظرفیتی است که در برابر آنفولانزای A(H1N1) , ویروس آنفولانزای A(H3N3) و ویروس آنفولانزای B سوش (Brisbaneh) مقاومت ایجاد می نماید. در واکسن های چهار ظرفیتی علاوه بر ویروس های مذکور آنتی ژن سطحی ویروس
آنفولانزا ی B سوش (Phuket) نیز اضافه گردیده است.
زمان مناسب برای تزریق واکسن
زمان مناسب برای واکسیناسیون در نیمکره شمالی ازاواخر شهریور تا نیمه مهر ماه (ایران در نیمکره شمالی واقع می باشد) و در نیمکره جنوبی از نیمه خرداد تا نیمه مهر ماه است . بطور متوسط حدود دو هفته طول میکشد تا پاسخ محافظتی آنتی بادی پس از واکسیناسیون در بدن فرد حاصل شود.
این واکسن بصورت سالیانه و بر اساس سوش های غالب شناخته شده ویروس آنفولانزای انسانی در همان سال تهیه و تولید می گردد. به عنوان مثال در سال جاری این واکسن ها در مقابل ویروس های آنفولانزای A میشیگان و هنگ کنگ مقاومت ایجاد می نماید در حالیکه سال گذشته از سوش های آن جهت پیشگیری در برابر ابتلا به آنفولانزای انسانی موثر نخواهد بود.
بیشترین زمان احتمال ابتلا به آنفولانزا ماه های مهر تا اسفند است. واکسن آنفولانزا دو تا سه هفته پس از تزریق بر علیه سه سویه از ویروس ها محافظت میکند.بنابراین دقیقا قبل یا بعد از از وجود دارد.
واکسن های آ نفولانزا در تمامی مراحل بارداری قابلیت مصرف دارند.اطلاعات عمده تری در مورد بی خطری این دارو در سه ماهه دوم و سوم نسببت به سه ماهه اول بارداری در دسترس مس باشد همچنین واکسن آنفولانزا را می توان در دوران شیر دهی تجویز کرد.
عوارض احتمالی واکسن ها
مانند تمام فرآورده های دارویی این واکسن هم ممکن است در برخی از افراد موجب عوارض جانبی نظیر سردرد,تعریق, درد عضلات , درد مفاصل, تب, ضعف, خستگی ,سرخی, ورم و سختی محل تزریق شود که این عوارض معمولا طی یک تا دو روز بدون درمان برطرف می شود.عوارضی مانند تب بالا , تغییر در رفتار و هوشیاری ,کهیر, خارش ها و ضایعات پوستی منتشره ,گرفتگی و خشکی صدا و مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس,ضربان قلب بالا و شدید بدنی به همراه رنگ پریدگی ,حساسیت شدید و فوری در افرادی ه به تخم مرغ حساسیت دارند, احساس گیجی و خستگی , تورم اطراف چشم ها و لب ها, سندرم گیلن باره با علایم فلج بالا رونده ناشی از گرفتاری اعصاب محیطی, شوک انافیلاکتیک, جدی است و بلافاصله باید به پزشک مراجعه شود.
چه کسانی باید در برابر آنفولانزا واکسینه شوند؟
بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی افراد دارای بیماری زمینه ای مانند بیماری دیالیزی و پیوند کلیه , بیماران تالاسمی , ماژور , بیماران کبدی شامل:سیروز و پیوند کبد , بیماران سرطانی, که تحت شیمی درمانی یا رادیو تراپی قرار دارند و پرسنل بهداشتی درمان حتما باید واکسینه شوند.
همچنین سایر افراد به ویزه افراد بالای 65 سال و کودکان 3 تا 12 سال نیز باید واکسن آنفولانزا را تزریق کنند. همچنین افرادی که بیماری هایی نظیر پرفشاری خون , دیابت ,مشکلات ریوی و کبدی, نارسایی کلیوی و کم خونی دارند و همه کسانی که به نوعی با دارو های تضعیف کننده سیستم ایمنی سروکار دارندنیز بهتر است این واکسن را تزریق کنند.
تزریق این واکسن در کودکان زیر 36 ماه به میزان 2 دوز به فاصله 45 روز تزریق می شود که هر دوز مصرفی برای این کودکان , نصف دوز بزرگسالان است همچنین برای کودکان 36 ما تا 12 سال که برای نخستین بار این واکسن را تزریق می کنند طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق می شود اما برای افراد بالای 12 سال فقط یکبار تزریق می گردد.
اگرچه این واکسن با توجه به متفاوت بودن ویروس های آنفولانزا و سرما خوردگی در کاهش ابتلا به سرما خوردگی اثر مستقیمی ندارد, لیکن استفاده از آن در اطفال و افرادی که نقص ایمنی داشته و یا افراد مسنی که بیماری های زمینه ای مانند آسم یا سرطان دارند تزریق آن میتواند موجب افزایش ایمی بدن در برابر سرما خوردگی گردد.
در چه افرادی منع مصرف دارد؟
تزریق واکسن در کسانیکه سابقه واکنش آلرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند مانند تخم مرغ ,فرمالدهید, جنتا مایسین, کسانیکه در زمان مراجعه برای تزریق واکسن تب یا عفونت حاد داشته باشند, کسانیکه سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشند و شیر خواران زیر 6 ماهممنوع است.
واکسیناسیون در گروه های پر خطر- واکسن های نسل 4
در افرادی که نیاز به تحریک بیشتر سیستم ایمنی وجود دارد مانند افراد دارای ضعف سیستم ایمنی یا افراد مسن واکسن های عادی کارایی کافی ندارند. به همین علت موادی تحت عنوان اد جوانت به این دسته از واکسن ها اضافه میگردد که موجب افزایش در معرض قرار گرفتن سلولهای Thelper و در نتیجه افزایش پاسخ ایمنی می شود.