شیل آمریکا به کمک اوپک می‌آید؟
هفته گذشته محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک اظهاراتی داشت که نشان می‌داد این سازمان نحوه فعالیت صنعت نفت آمریکا را به درستی درک نکرده است.
بارکیندو خواهان همکاری تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا برای کمک به حذف مازاد عرضه در بازار جهانی شد. دبیرکل اوپک در بخشی از اظهاراتش عنوان کرد: ما از دوستانمان در حوزه‌های شیل آمریکای شمالی می‌خواهیم با جدیتی که سزاوار است در مسئولیت محدود کردن عرضه نفت جهانی سهیم شوند.
به گزارش نامه نیوز اما صنعت نفت آمریکا به هیچ وجه شبیه اوپک نیست. اوپک که از ۱۴ کشور عضو تشکیل شده است، در سال ۲۰۱۶ حدود ۴۳ درصد از نفت جهان را تولید کرد. این سازمان ۷۱.۵ درصد از ذخایر نفت جهان را در کنترل خود دارد.
در مقابل، آمریکا در سال میلادی گذشته ۱۳.۴ درصد از نفت جهان را تولید کرد که نسبت به هر یک از اعضای اوپک به جز عربستان سعودی به میزان قابل توجهی بیشتر بود اما هزاران شرکت در این کشور وجود دارند که به تنهایی فعالیت کرده و مسئول تولید نفت آمریکا هستند. در عربستان سعودی تنها شرکت آرامکوی سعودی مسئول تولید عمده نفت این کشور است.
هر یک از تولیدکنندگان آمریکایی که به تنهایی عمل می‌کنند، تنها می‌توانند به میزان بسیار اندکی از بازار نفت جهان تاثیر بگذارند. تولیدکنندگان نفت آمریکا بدون توافق قابل‌توجه نمی‌توانند به همان شکلی که اوپک تصور می‌کند آنها قادر هستند، بر تعادل بازار نفت جهانی تاثیر بگذارند.
با این‌همه آمریکا با افزایش تولید به خصوص تولید نفت شیل، بر اشباع نفت جهانی افزوده است اما مکانیسمی وجود ندارد که بر اساس آن بتوانند فعالیت تولیدکنندگان را به شکل قانونی محدود کنند تا به سود همه تولیدکنندگان باشد. محدودیت‌های تولید در آمریکا در واقع تابع تصمیم جمعی هزاران تولیدکننده نفت بر مبنای دورنمای آنها از قیمت‌ها است که وضعیت متفاوتی با اوپک محسوب می‌شود.
برای اوپک توافق به شکل گروهی برای کاهش یک میلیون بشکه در روز از تولید (که معادل حدود ۲.۵ درصد از تولید سال ۲۰۱۶ این سازمان خواهد بود) امکانپذیر است اما برای تولیدکنندگان آمریکایی چنین توافقی غیرممکن و در واقع غیرقانونی به شمار می‌رود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، دلیل منطقی که اوپک در زمان تصمیم خود برای دفاع از سهم بازار در سال ۲۰۱۴ ارائه کرد، این بود که منصفانه نیست محدودیت تولید این سازمان به رشد تولیدکنندگان پرهزینه کمک کند. این استدلال درستی بود. در هر صنعتی، تولیدکنندگان پرهزینه از بازار حذف می‌شوند. اوپک در حقیقت با محدود کردن تولید و کمک به بالا نگه داشتن قیمت‌ها از این تولیدکنندگان حمایت کرده بود.
اما درست یا نادرست، پیامدهای واقعی برای این راهبرد اوپک وجود نداشت. آنها تعداد معدودی تولیدکننده شیل پرهزینه را از بازار بیرون انداختند اما قیمت‌ها بیش از ۵۰ درصد در مقایسه با نیمه اول سال ۲۰۱۴ کاهش پیدا کرده است.
اظهارات دبیرکل اوپک ممکن است تنها به معنای آن باشد که اوپک تلاش می‌کند از خود در برابر ضررهای احتمالی حفاظت کند. در آخرین گزارش بازار نفت ماهانه که از سوی اوپک منتشر شد، این سازمان میزان تقاضای مورد پیش‌بینی برای نفت در سال ۲۰۱۸ را بالا برد. این سومین بازبینی صعودی در پیش‌بینی تقاضای نفت در سال ۲۰۱۸ به شمار می‌رود. این گزارش حتی احتمال کمبود عرضه جهانی در سال ۲۰۱۸ را مطرح کرد.
