شکست آمریکا
ترامپ در دو هدف شکست خورد. به همین دلیل هم وقتی سخنرانی دیشب او را مشاهده کردیم، دیدیم که مسئله هسته‌ای را به اولویت ششم برد. یعنی شش موضوع در سخنرانی خود مطرح کرد که آخرین آنها توافق هسته‌ای بود
یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «ما باید به گونه‌ای عمل کنیم که این محبوبیت و اعتمادی که به ما وجود آمده است از بین نرود و به جای ما، اروپایی‌ها با آمریکایی‌ها بجنگند. این هنری است که ما باید به خرج بدهیم و این اجماع را حفظ کنیم. نباید فراموش کنیم که شکست دیشب ترامپ به واسطه همین اجماع، رقم خورد و آنها نتوانستند از توافق هسته‌ای خارج شوند.»
به گزارش بازتاب علی خرم دیپلمات سابق کشورمان طی گفت‌وگو با فرارو در خصوص سخنرانی شب گذشته ترامپ گفت: «طی چند هفته گذشته تبلیغات وسیعی از سوی ترامپ و دیگر مقامات آمریکا صورت گرفته بود مبنی بر اینکه ایالات متحده از برجام خارج می شود و چون در موعد مقرر اعلام پایبندی ایران به توافق هسته‌ای قرار داریم، عدم پایبندی ایران را اعلام خواهد کرد. اما همانطور که قبلا در گفت‌وگوهایم اشاره کرده بودم، امریکا نمی تواند از توافق هسته‌ای خارج شود و نه می تواند عدم پایبندی به توافق هسته‌ای را اعلام کند. زیرا هردو اینها از اصول حقوق بین‌الملل تبعیت می کند و در اختیارات ترامپ قرار ندارد مگر اینکه تمام اعضای 1+5 قصد چنین کاری داشته باشند.»
وی افزود: « تنها مرجعی که می‌تواند عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را اعلام کند، آژانس بین‌المللی هسته‌ای است که شاهد بودیم آقای آمانو با وجود اینکه به تازگی پایبندی ایران به توافق را اعلام کرده بود، در هفته گذشته هم بار دیگر در سخنان خود بر این مسئله تاکید کرد تا شبهه‌ای وجود نداشته باشد و دست ترامپ را ببندد.»
او تصریح کرد: «بنابراین ترامپ در دو هدف شکست خورد. به همین دلیل هم وقتی سخنرانی دیشب او را مشاهده کردیم، دیدیم که مسئله هسته‌ای را به اولویت ششم برد. یعنی شش موضوع در سخنرانی خود مطرح کرد که آخرین آنها توافق هسته‌ای بود. بعد هم پرونده را در اختیار کنگره قرار داد. یعنی بدون اینکه بگوید از توافق خارج می‌شوند یا ایران به توافق پایبند نبوده، این پرونده را در اختیار کنگره قرار داد.»
این استاد دانشگاه گفت: «حالا درست است که در کنگره این کشور مخالفان ایران بسیار زیاد هستند اما به عنوان مثال سناتور مک کین با ایران مخالف است اما دشمن عاقلی است. حالا آنها با همکاری اروپا به دنبال راهکاری برای این موضوع هستند. راهی هم که می‌توانند پیدا کنند، تحریم‌های غیرهسته‌ای مثل حقوق بشر، تروریسم و توان موشکی ایران است تا از این نقاط به ایران فشار بیاورند.»
وی در پاسخ به اینکه تحریم های احتمالی علیه ایران می‌تواند موجب خروج شرکت‌های بزرگی که با ایران قرارداد بسته‌اند شود، گفت: این احتمال وجود داشت تا اینکه خانم «هلگا اشمیت» از طرف اتحادیه اروپا به ایران آمد و رسما در کنفرانس خبری خود اعلام کرد که «من آمده‌ام تا پیام صریح و روشن اتحادیه اروپا را اعلام کنم که ما منتظر آمریکا نمی‌مانیم و می آیم و هرجا که لازم باشد، پول تزریق می‌کنیم و به بانک‌ها هم اعلام کرده‌ایم که در ایران سرمایه گذاری کنند و اگر هم مورد تحریم و جریمه آمریکا قرار گیرند، صندوقی معین کردیم که این هزینه‌ها از آن پرداخت خواهد شد.»
او تاکید کرد: «باید توجه داشته باشیم که قبلا همچین موردی وجود نداشت و اعتبار قطعنامه‌ها به واسطه شورای امنیت بود اما حالا نه تنها دیگر کشورها با ترامپ موافق نیستند، بلکه حتی اروپا تصمیم خود را گرفته‌اند که با ایران در ارتباط اقتصادی قرار بگیرد و توافق هسته‌ای را حفظ کند. اگر بیانیه سه کشور اروپایی که دیشب منتشر شد را نگاهی بیاندازیم می بینیم که تا به حال چنینی موردی در 40 سال گذشته وجود نداشته. یعنی تا امروز هیچگاه آلمان و فرانسه و انگلیس در برابر آمریکا قرار نگرفته بودند و از ایران حمایت نکرده بودند.»
خرم افزود: «بنابراین باید قبول کنیم که یک سری تغییرات در جهان به وجود آمده است. البته باید بدانیم که این تحولات به چه دلیل ایجاد شده است و رمز موفقیتمان چیست. رمز موفقیت ما در دو مسئله است. اول اینکه ایران به توافق هسته‌ای پایبند بوده و آژانس هم آن را تائید کرده است. دوم هم این توافقی است که با اروپایی ها داریم. یعنی ایران ثابت کرده است که ارزش حمایت آن ها را دارد.»
این دیپلمات سابق کشورمان گفت: «این حمایت اروپایی‌ها صدها میلیارد دلار ارزش دارد و ما باید هر دو این موارد را ادامه دهیم و حفظ کنیم. برای حفظ حمایت اروپایی ها شاید حتی مجبور باشیم بعضا امتیازهایی در اختیار آنها قرار دهیم اما ایرادی ندارد و ارزشمند است. ما نباید به دلیل برخی مسائل جزئی با آلمان، فرانسه و انگلیس و .. وارد تنش شویم.»
وی تصریح کرد: «تا زمانی که این اجماع را داشته باشیم، امنیت ملی ایران را هیچ چیزی تهدید نمی کند و هر تحریمی که آمریکایی‌ها اعمال کنند هم مورد تائید و حمایت اروپایی‌ها قرار نخواهد گرفت. ما باید بدانیم که الان زمان آن است که بذر خود را بکاریم. نه اینکه اجماع جهانی را از دست بدهیم و وقتی آمریکا ما را تحت فشار قرار داد، به سراغ اروپایی‌ها برویم از آنها بخواهیم که ایالات متحده را همراهی نکنند.»
او افزود: «ما باید به گونه‌ای عمل کنیم که این محبوبیت و اعتمادی که به وجود آمده است از بین نرود و به جای ما آنها با آمریکایی‌ها بجنگند. این هنری است که ما باید به خرج بدهیم و این اجماع را حفظ کنیم. نباید فراموش کنیم که شکست دیشب ترامپ به واسطه همین اجماع، رقم خورد و آنها نتوانستند از توافق هسته‌ای خارج شوند.»
خرم درباره اینکه ترامپ مدعی تحریم‌های کامل سپاه شده است گفت: «واقعیت این است که با وجود اینکه طی هفته گذشته مداوم تکرار می‌کردند که قصد دارند سپاه را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار دهند و آن را تحریم کنند، اما این کار را نمی توانند انجام دهند. زیرا با توجه به قوانین بین‌المللی و حقوقی، آنها نمی توانند نیروی مسلح یک کشور را در لیست گروه‌های تروریستی قرار دهد. یعنی به عنوان مثال نمی‌توانند ارتش چین، روسیه و… را تحریم کنند.»
وی اظهار کرد: «سپاه هم یک نیروی مسلح است که در کنار ارتش از مرزهای ایران دفاع می‌کند و نمی‌شود آن را تحریم کرد. بنابراین با وجود تمام زمینه‌سازی‌هایی که انجام داده بودند، شکست خوردند. شاید دلیل آن هم هشدارهایی بود که اروپایی‌ها به آنها دادند یا مشاوره‌‌های اهالی فن بوده باشد. بنابراین با سخنرانی دیشب ترامپ متوجه شدیم که او هیچ کدام از تهدیدهای خود را نتوانست اجرایی کند. یعنی نه توانستند از توافق هسته‌ای خارج شود و نه سپاه را در لیست گروه‌های تروریستی قرار دهد. بنابراین تنها چیزی که برای آنها ماند صرفا یه مشت هیاهوی تبلیغاتی بود.»
خرم در خصوص سخنرانی رئیس جمهور که بعد از صحبت‌های ترامپ انجام شد، گفت: «صحبت‌های آقای روحانی بعد از سخنرانی ترامپ تکرار همان اتفاقی بود که در سازمان ملل رخ داد. یعنی رئیس جمهور آمریکا یک سخنرانی دیوانه‌وار انجام داد و آقای روحانی بار دیگر صحبت‌های منطقی و عقلانی کردند. ایشان کاملا در چارچوب و منطقی صحبت کردند. همان طور که ترامپ از انقلاب اسلامی آغاز کرد، آقای روحانی هم از کودتا 28 مرداد زمان دکتر مصدق آغاز کرد.»
در سخنرانی دیشب آقای روحانی گلایه‌ها از آمریکا کاملا واضح و شفاف مطرح شد اما از چارچوب ادب و اصول دیپلماتیک خارج نشدند. به همین دلیل هم صحب‌های دکتر روحانی در خارج بسیار مثبت خواهد بود و من امیدوارم در داخل هم معنا این سخنرانی را متوجه شوند و بفهمند کار درستی نبود که مانند ترامپ سخنرانی کنیم.
