بومی‌سازی مته حفاری نفت محتاج واردات تنگستن
مسئولان در حالی از بومی‌سازی مته های حفاری صنعت نفت سخن می‌گویند که تنگستن مورد نیاز برای تولید این مته‌ها که کشور ما غنی از معادن آن است، همچنان از چین وارد می‌شود.
مدیران ارشد صنعت نفت کشور از مدتها قبل بومی سازی اقلام و کالاهای مهم مورد نیاز این صنعت را در دستور کار قرار داده و عنوان کردند که روند بومی سازی این اقلام در داخل کشور در حال انجام است.با این وجود برخی تولیدکنندگان داخلی معتقدند بومی سازی برخی از این اقلام، مستلزم آن است که مواد اولیه مورد نیاز در داخل تولید شود؛ حال آنکه مواد اولیه برخی از این اقلام همچنان وارداتی است.
مته های صخره ای حفاری از جمله کالاهای مهم صنعت نفت هستند که وزیر نفت سال گذشته اعلام کرد بومی سازی آن در حال انجام است. در همین ارتباط با برگزاری یک مناقصه، بومی سازی تولید این اقلام به شرکتهای داخلی واگذار شد. محمود تبریزی که مجموعه تحت مدیریت اش برنده مناقصه بومی سازی این مته ها شده است اما می گوید که مواد اولیه مورد نیاز را همچنان از طریق واردات تامین می کنند.
محمود تبریزی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این مته‌ها جزوه ۱۰ قلم کالای بومی سازی این صنعت است، گفت: تولید و مورد استفاده قراردادن این مته ها امر تخصصی و پیچیده ای محسوب می شود. نحوه تولید انبوه این مته ها طوری است که نخست باید نمونه ای از محصول را تولید کرده و تحویل کارشناسان این وزارت خانه دهیم. پس از تایید کیفیت و استانداردهای محصول که مشابه نمونه خارجی آن است؛ وارد فاز انبوه سازی می شود و در این مرحله ۲۵ درصد از هزینه های تولید را دریافت می کنیم.
وی با با بیان اینکه تولید این مته ها در داخل کشور مدت هاست که از استانداردهای بین المللی فاصله گرفته است، ادامه داد: همین فاصله چند ساله موجب شده تا روند تولید آن مطابق نمونه با کیفیت خارجی اش زمان بر باشد. ما بعد از برنده شدن در مناقصه، اردیبهشت ماه سال جاری پیش پرداخت اولیه برای ساخت را دریافت کردیم اما برای تولید این مته ها، همچنان متکی به واردات مواد اولیه هستیم.
این فعال بخش تجهیزات نفتی توضیح داد: مواد اولیه ساخت این مته ها شامل دو بخش فولاد و تنگستن است که تنها بخش فولادی آن از داخل کشور تامین می شود و تنگستن آن وارداتی است. بهترین نوع تنگستن برای آمریکا و انگستان است، اما ما نوع چینی آن را وارد می کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا علیرغم وجود منابع غنی معدنی در ایران، کشور همچنان به واردات تنگستن وابسته است، اینگونه توضیح داد: تنگستن یک ماده معدنی است که معادن آن در اراک وجود دارد؛ همانطور که اشاره کردید، معادن این ماده معدنی در کشور وجود دارد و می تواند نیاز صنعت کشور به این ماده را نیز بر طرف کند، اما از آنجایی که کلید زدن بهره برداری از معادن نیازمند سرمایه گذاری کلان است، تاکنون اقدامی در این راستا انجام نشده است در حالیکه سرمایه گذاری و بهره برداری از آن برای کشور مقرون به صرفه است.
براین اساس، هنوز امکان تولید مته های حفاری در داخل کشور به طور ۱۰۰ درصدی وجود ندارد و قرارداد بومی‌سازی آن اگرچه منجر به تولید مته در داخل کشور می شود اما تولید این مته ها همچنان وابسته به واردات مواد اولیه از خارج است و در صورت بازگشت تحریم ها، احتمال توقف تولید همچنان وجود خواهد داشت.
اسفند ماه سال ۹۵ بود که بیژن زنگنه، وزیر نفت از بومی شدن ساخت ۱۰ خانواده کالایی اصلی و پرمصرف مورد نیاز صنعت نفت در داخل کشور خبر داده و گفته بود: احتمال دارد برنامه ساخت ۲ قلم بزرگ از تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت پیش از پایان امسال ( ۱۳۹۵) به نتیجه برسد که یکی از آنها لوله های «سی. آر. ای» است. زنگنه از مته های حفاری، تجهیزات سرچاهی و درون چاهی به عنوان گروه های کالایی دیگر صنعت نفت نام برده بود که برنامه ساخت آنها دنبال می شود.
این ١٠ گروه کالایی شامل تجهیزاتی مانند ساخت تجهیزات سرچاهی و رشته تکمیلی درون چاهی، پمپ های درون چاهی، انواع مته های حفاری (صخره ای، الماسی، مغزه گیری)، انواع شیرهای کنترلی، ایمنی و تجهیزات جانبی، انواع لوله ها (لوله های جداری بدون درز از ۳.۸ تا ١٣ اینچ، لوله های جداری با درز از ٢٠ تا ٣٠ اینچ، لوله های مغزی، لوله های حفاری و لوله های جریانی بدون درز بالای ٦ اینچ)، الکتروموتورهای ضد انفجار و دور متغیر، ماشین های دوار (توربین، کمپرسور و پمپ ها شامل پمپ های گریز از مرکز)، فولادهای آلیاژی، ابزارهای اندازه گیری حفاری و ساخت پیگ های هوشمند است.
