اسنپ بک باعث جنگ مجدد می شود؟
نصرت‌الله تاجیک اعلام کرد: اجرای «اسنپ‌بک» جنگ نمی‌آورد؛ اما آثار روانی و فشارها جدی است.
نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات بازنشسته، در گفت‌وگو با نامه‌نیوز درباره بازگشت احتمالی تحریم‌ها علیه ایران و تفاوت این دور با دوره‌های پیشین گفت که هرچند بازگشت تحریم‌ها (اسنپ‌بک) پیامدهای اقتصادی و سیاسی دارد، اما لزوماً منجر به جنگ نمی‌شود. به گفته او، وقوع جنگ تابع متغیرهای مستقل‌تری — از جمله مسائل هسته‌ای و موشکی — است و تنها برگشت تحریم‌ها انگیزه کافی برای آغاز نبرد نظامی ایجاد نمی‌کند.
تاجیک با اشاره به تجربه‌های دهه اخیر، تأکید کرد که امروز هم ایران و هم طرف‌های غربی از گذشته درس گرفته‌اند و «نوع ورود کشورها به معرکه تحریم» تغییر کرده است. او اشاره کرد که حتی در پیشنهاد قطعنامه اخیر، عدم تصویب قطعنامه توسط چین و روسیه و رأی ممتنع‌ها نشان‌دهنده وجود جریانی مخالف اجرای تحریم‌هاست؛ جریانی که می‌تواند در کاهش تأثیر تحریم‌ها نقش ایفا کند اگر تهران برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشد.
او دستگاه دیپلماسی دولت را در ایجاد این جریان مخالف مؤثر دانست و افزود که همکاری سیاسی، حقوقی و لابی‌گری ایران باعث شده تا در برخی محافل مقاومت قابل‌توجهی نسبت به تحریم‌ها شکل بگیرد. با این حال تاجیک هشدار داد که قطعنامه‌های شورای امنیت الزام‌آورند و حتی کشورهایی که با قطعنامه مخالفت می‌کنند نیز ممکن است به‌ظاهر از آن تبعیت کنند.
از منظر او، مهم‌ترین تأثیر اجرای مکانیسم ماشه تنها اقتصادی نیست؛ بلکه تلاش غرب برای امنیتی‌سازی چهره ایران و ایجاد اجماع علیه ماست تا پروژه ایران‌هراسی را کلید بزنند. با این حال نبود «اجماع مطلق» علیه ایران از بروز شرایط سابق و رسیدن به سناریوی جنگ جلوگیری می‌کند.
تاجیک احتمال وقوع جنگ را کم دانست اما افزود که «بار روانی» بازگشت تحریم‌ها و افزایش تنش‌های اجتماعی می‌تواند فشار زیادی بر حکومت وارد کند — فشاری که خودِ دشمنان ایران روی آن حساب کرده‌اند. او همچنین به تجربه واکنش ایران در جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و گفت که همین واکنش‌ِ شدید می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای حمله‌کنندگان بالقوه باشد.
دیپلمات بازنشسته پیشنهاد داد که ایران باید نقش فعال‌تری در کاهش آثار تحریم‌ها ایفا کند: از یک سو با لابی‌گری و جلب همکاری کشورها و از سوی دیگر با تأسیس نهادی تخصصی برای مطالعه و «مهندسی معکوس» تحریم‌ها، به‌جای اتکای صرف به راهکارهای سنتی. او تأکید کرد که بهبود شرایط زندگی مردم و کاهش فشار روانی داخلی کلید خنثی‌سازی اثرات فشار خارجی است.
در خاتمه تاجیک یادآور شد که ایران تنها کشوری که تحت تحریم است نیست و کشورها و شرکت‌های زیادی با فشارهای اقتصادی مشابه مواجه‌اند؛ بنابراین باید از موقعیت‌ها و سازوکارهای بین‌المللی و دیپلماتیک برای کاستن از آثار تحریم بهره برد.
